Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
161 109
162 110
163 111
164 112
165 113
166 114
167 115
168 116
169 117
170 118
171 119
172 120
173 121
174 122
175 123
176 124
177 125
178 126
179 127
180 128
181 129
182 130
183 131
184 132
185 133
186 134
187 135
188 136
189 137
190 138
< >
page |< < (145) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="145" file="0197" n="197" rhead="PARS SECUNDA."/>
            Cd. </s>
            <s xml:space="preserve">Prima vocando A, B, C maſſas, quarum ea puncta ſunt
              <lb/>
            centra gravitatum, eſt ex actione, & </s>
            <s xml:space="preserve">reactione æqualibus ratio
              <lb/>
            maſſæ B ad C: </s>
            <s xml:space="preserve">ſecunda ſin PQB, ſive AB D ad ſin PBQ,
              <lb/>
            ſive CBD: </s>
            <s xml:space="preserve">tertia A ad B: </s>
            <s xml:space="preserve">quarta ſin HAG, ſive CAD ad
              <lb/>
            ſin GHA, ſive BAD: </s>
            <s xml:space="preserve">quinta C ad A. </s>
            <s xml:space="preserve">Tres rationes, in
              <lb/>
            quibus habentur maſſæ, componunt rationem B x A x C ad
              <lb/>
            C x B x A, quæ eſt 1 ad 1, & </s>
            <s xml:space="preserve">remanet ratio ſin ABD x ſin
              <lb/>
            CAD ad ſin CBD x ſin BAD. </s>
            <s xml:space="preserve">Pro ſin ABD, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſin BAD,
              <lb/>
            ponantur AD, & </s>
            <s xml:space="preserve">BD ipſis proportionales; </s>
            <s xml:space="preserve">ac pro ſinu CAD,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">ſin CBD ponantur {ſin ACD x CD/AD}, & </s>
            <s xml:space="preserve">{ſin BCD x CD/BD},
              <lb/>
            ipſis æquales ex Trigonometria, & </s>
            <s xml:space="preserve">habebitur ratio ſin ACD x
              <lb/>
            CD ad ſin BCD x CD, ſive ſin ACD, vel CTV, qui i-
              <lb/>
            pſi æquatur ob VT, CA parallelas, ad ſin BCD, ſive VCT,
              <lb/>
            nimirum ratio ejuſdem illius CV ad VT. </s>
            <s xml:space="preserve">Quare VT æqua-
              <lb/>
            tur Cd, CVTd eſt parallelogrammum, & </s>
            <s xml:space="preserve">vis pertinens ad
              <lb/>
            C, habet directionem itidem tranſeuntem per D.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">Secunda pars patet ex iis, quæ demonſtrata ſunt de directio-
              <lb/>
            ne duarum virium, ubi tertia triangulum ingreditur, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſex ca-
              <lb/>
            ſus, qui haberi poſſunt, exhibentur totidem figuris. </s>
            <s xml:space="preserve">In fig. </s>
            <s xml:space="preserve">57,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">58 cadit D extra triangulum ultra baſim AB, in 59, & </s>
            <s xml:space="preserve">60
              <lb/>
            intra triangulum, in 61, & </s>
            <s xml:space="preserve">62 extra triangulum citra verticem
              <lb/>
            ad partes baſi oppoſitas, ac in ſingulorum binariorum priore vis
              <lb/>
            CT tendit verſus baſim, in poſteriore ad partes ipſi oppoſitas.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">In iis omnibus demonſtratio eſt communis juxta leges transfor-
              <lb/>
            mationis locorum geometricorum, quas diligenter expoſui, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            fuſius perſecutus ſum in diſſertatione adjecta meis Sectionum Co-
              <lb/>
            nicarum Elementis, Elementorum tomo 3.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">311. </s>
            <s xml:space="preserve">Quoniam evadentibus binis HA, QB parallelis, pun-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0197-01" xlink:href="note-0197-01a" xml:space="preserve">Corollarium
                <lb/>
              pro caſu dire-
                <lb/>
              ctionum para
                <unsure/>
              l-
                <lb/>
              lelarum.</note>
            ctum D abit in infinitum, & </s>
            <s xml:space="preserve">tertia CT evadit parallela reliquis
              <lb/>
            binis etiam ipſa juxta eaſdem leges; </s>
            <s xml:space="preserve">patet illud: </s>
            <s xml:space="preserve">Sibinæ ex ejuſmo-
              <lb/>
            di directionibus fuerint parallelæ inter ſe; </s>
            <s xml:space="preserve">erit iiſdem parallela & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            tertia: </s>
            <s xml:space="preserve">ac illa, quæ jacet inter directiones virium tranſeuntes per re-
              <lb/>
            liquas binas, quæ idcirco in eo caſu appellari poteſt media, babebit
              <lb/>
            directionem oppoſitam directionibus reliquarum conformibus inter ſe.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">312. </s>
            <s xml:space="preserve">Patet autem, datis binis directionibus virium, dari ſem
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0197-02" xlink:href="note-0197-02a" xml:space="preserve">Aliud generale
                <lb/>
              tertiæ directio-
                <lb/>
              nis datæ datis
                <lb/>
              binis.</note>
            per & </s>
            <s xml:space="preserve">tertiam. </s>
            <s xml:space="preserve">Si enim illæ ſint parallelæ; </s>
            <s xml:space="preserve">erit illis parallela
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">tertia: </s>
            <s xml:space="preserve">ſi autem concurrant in aliquo puncto; </s>
            <s xml:space="preserve">tertiam deter-
              <lb/>
            minabit recta ad idem punctum ducta: </s>
            <s xml:space="preserve">ſed oportet, habeant il-
              <lb/>
            lam conditionem, ut tam binæ, quæ triangulum non ingredian-
              <lb/>
            tur, quam quæ ingrediantur, vel ſimul tendant ad illud pun-
              <lb/>
            ctum, vel ſimul ad partes ipſi contrarias.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">313. </s>
            <s xml:space="preserve">Hæc quidem pertinent ad directiones: </s>
            <s xml:space="preserve">nunc ipſas ea-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0197-03" xlink:href="note-0197-03a" xml:space="preserve">Theorema præ-
                <lb/>
              cipuum de ma-
                <lb/>
              gnitudine, quod
                <lb/>
              toti Operi oc-
                <lb/>
              caſionem dedit.</note>
            rum virium magnitudines inter ſe comparabimus, ubi ſtatim
              <lb/>
            occurret elegantiſſimum illud theorema, de quo mentionem
              <lb/>
            feci num 225: </s>
            <s xml:space="preserve">Vires acceleratrices binarum quarumvis e tribus
              <lb/>
            maſſis in ſe mutuo agentibus ſunt in ratione compoſita ex </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>