Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Page concordance

< >
Scan Original
181 161
182 162
183 163
184 164
185 165
186 166
187 167
188 168
189 169
190 170
191 171
192 172
193 173
194 174
195 175
196 176
197 177
198 178
199 179
200 180
201 181
202 182
203 183
204 184
205 185
206 186
207 187
208 188
209 189
210 190
< >
page |< < (177) of 677 > >|
197177LIBER SECVNDVS.
COROLLARIVM.
PERSPICVVM autem eſt, initia domorum cœleſtium ſecundum Ioan. Regiom. tranſire per ea
11Per quas horas
in æquinoctiali
linea tranſeant
domus cœleſtes
ſecundum 10.
Regiom.
puncta lineę ęquinoctia lis in horologio, per quæ lineæ horarię à meridiana linea duabus, &
quatuor hc-
ris diſtantes ducuntur, cuiuſmodi ſunt hora ſecunda, &
quarta poſt meridiem tranſeuntes per puncta
F, k;
Item 8. & 10. poſt mediam noctem, tranſeuntes per M, L, quia huiuſmodi horæ in Æquatore diſtant
à Meridiano circalo grad.
30. & 60. quemadmodum & domorum cœleſtium initia. Vnde ſi per dictas ho
ras in ęquinoctiali linea ducantur lineæ parallelæ ipſi lineæ meridianæ, dabunt hæ initia domorum cœ-
leſtium, ex doctrina Ioan.
Regiom. & c. Quod quidem non ſolum in horizontali horologio, ſed etiam
in omnibus aliis intelligendum eſt.
2210
SCHOLIVM.
CÆTERVM lineæ domorum cæleſtiumnon eodem modo cæleſtes domos indicant, quo horariæ
33Lineæ domor@@
cœleſtium indi
cant initia do-
morum cœle-
ſtium, horariæ
autem lineæ ter
minos, ſeu fines
horarum ſigni-
ficant.
lineæ horas.
Hæ enim terminos hor arum ſignificant, adeo vt vmbr a gnomonis in lineam aliquam hora-
riam cadens moneat nos, horam illam, cui linea horaria debetur, tranſactam eſſe, &
aliam, quæ ſequitur,
incipere:
Illæ vero demonſtrant nobis initia domorum, non autem fines, adeo vt vmbra ſtyli in aliquam
dictarum linearum cadens monſtret, Solem in illo circulo poſitionis exiſtere, qui principium eſt illius do-
mus cœleſtis, quam numerus aſcriptus ſignificat.
Cauſa huius rei eſt, quòd Sol prius exiſtit in fine cuiusli-
bet domus, quàm in principio.
Domus enim cœleſtes numer antur ab occaſu in ortum; Sol autem ab ortu
in occaſum fertur motu primi mobilis.
Vnde Sol prius exiſtit in fine cuiuſque domus, poſtea in medio, ac
4420 poſtremo in principio eiuſdem.
In horis autem alia ratio eſt, quia circuli horarum computantur etiam ab
ortu in occaſum.
Itaque quemadmodum vmbra ſtyli cadens in aliquam lineam horariam docet, illam ho-
ram eſſe tranſactam, Solem{q́ue} motum fuiſſe ab initio illi{us} horę vſque ad finem, ita eadem vmbra aliquã
domum cœlestem attingens oſtendit, Solem per totam illam domum iam delatum eſſe, à fine nimirum il-
lius vſque ad principium.
In exemplo, quoniam neque principium domus 7. neque finis 12. deſcribi poteſt
in horizontali horologio, delineauimus earum partes tertias, hoc eſt, lineas duximus tranſeuntes per
grad.
10. & 20. ipſarum.
MVNVS autem domorum cœleſtium in horologio eſt, vt ex vmbra gnomonis comprehendamus,
55Ex lineis, cœle-
ſtium domorũ
in hotologio de
ſcriptis percipi-
mus, quanam
in domo verſe-
tur Sol.
quanam in domo cœleſti Sol commoretur.
Quando enim, exempli gratia, vmbra ſtyli in lineam cadit, cui
aſcripta eſt domus nona, certum nobis erit, Solem tunc exiſtere in principio domus nonæ, &
in fine octa-
6630uæ;
adeò vt toto illo tempore, quo vmbra ſtyli ſpatium inter lineam domus nonæ, & lineam domus deci-
mæ interiectum percucurrit ab occaſu in ortum, Sol in domo nona ſit moratus, à cuius termino ad eiuſdem
principium motus eſt.
Et ita de cæteris.
SOLVM autem domos cœleſtes deſcripſimus ſecundum Ioan. Regiom. & Campanum, non autem
ſecundum alios, quoniam frequentior apud Aſtronomos vſus reperitur domorum cœleſtium, prout ab his
auctoribus in cœlo conſtituuntur.
PROBLEMA. 9. PROPOSITIO 9.
SIGNA Zodiaci aſcendentia in eodem Horizontali horolo-
7740 gio deſcribere.
SOLE exiſtente in principio ♈, quæratur, quota hora ante, vel poſt meridiem initia duode-
88Quid inquiren
dum, priuſquã
figna aſcenden
tia deſcriban-
tur.
cim ſignorum oriantur;
ad propoſitam latitudinem loci, initio facto à principio ♈. Eodem verò
exiſtente in principio ♎, inueſtigetur idem de initijs duodecim ſignorum, incipiendo à princi-
pio ♎.
Rurſus eodem commorante in principio ♋, exploretur idem deinitijs eorundem 12.
ſignorum, facto initio à primo puncto ♋. Poſtremo eodem manente in principio ♑, inquiratur
idem de initijs 12.
ſignorum, principio facto à primo puncto ♑. Hæc autem hora facile inuenie-
99Qua ratione he
ra inueſtiganda
ſit, qua quodli-
bet ſi gnum Zo
diaci ſupra Ho-
rizontem inci-
pit aſcendere.
tur ex aſcenſione obliqua illius arcus Eclipticæ, qui inter principium ♈, vel ♎, vel ♋, vel ♑, &

101050 ſignum aſcendens propoſitum intercipitur.
Si enim aſcenſio huiuſmodi obliqua ad horas redi-
gatur, &
horæ (ſi aſcenſio obliqua minor eſt arcu ſemidiurno) ab arcu ſemidiurno detrahantur,
relinquentur horæ, quæ ſuperſunt ad meridiem vſque, cum ſignum illud, cuius obliqua aſcenſio
ſumpta eſt, oriri incipit ſupra Horizontem;
Vel ſi è contrario à dictis horis (ſi nimirum aſcenſio
obliqua arcum ſemidiurnũ ſuperat) arcus ſemidiurnus ſubtrahatur, reliquæ erũt horæ poſt meri-
diem elapſæ, cum initiũ illius ſigni, cuius aſcenſio obliqua aſſumpta eſt, exoritur.
Exemplum. Sole
1111Exemplum. exiſtente in principio ♈, arcus ſemidiurnus continet horas 6.
quæriturq́; quota ſit hora, cũ princi
pium ♋, aſcendit ſupra Horizontem Romanum, ad eleuationem nimirum grad.
42. Arcus inter
principium ♈, &
primum gradum ♋, habet aſcenſionem obliquam, (vt conſtat ex tabulis aſcen
ſionum obliquarum in tabulis directionum Ioan.
Regiom. vel in commentariis noſtris in ſphæ-
ram contentis.
Quas tamen aſcenſiones ad finem ſcholii huius propoſ. inuenire quoque

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index