1perientia teſtatur, ſimul cum Luna circa mundum circumaguntur.
hoc eſt
ſi Luna, quæ modo eſt in ſuperiori parte meridionali, venerit ad locum E,
occidentalem, eam fluxus A, ſubſequitur, vergitque; tumorem ſuum ad occi
dentem E, vnde, & fluxus B, promouebitur ad orientem, ita vt punctum F,
orientalem aſpiciat.
ſi Luna, quæ modo eſt in ſuperiori parte meridionali, venerit ad locum E,
occidentalem, eam fluxus A, ſubſequitur, vergitque; tumorem ſuum ad occi
dentem E, vnde, & fluxus B, promouebitur ad orientem, ita vt punctum F,
orientalem aſpiciat.
Alij præterea duo refluxus eadem proportione promoti erunt, vbi prius
erant fluxus: quæ conſequentia ad Lunam perpetua, manifeſtum eſt, ſignum,
hoſce fluxus, ac refluxus non aliunde quàm à Luna manare. quod adhuc ma
nifeſtius erit, ſi conſideremus, quod quanto tardius quotidie Luna oritur,
tanto etiam maris æſtus tardius incipit. Porrò vt appareat hanc eſſe vete
rum ſententiam libet hic attexere quædam ex lib. 3. Strabonis, quæ ipſe ex
Poſſidonio acceperat. ſic. Oceani verò motum ait, ſcilicet Poſſidonius, ſy
deris ſubire circuitum, quendam quidem diurnum, quendam menſtruum,
quendam annuum, vt Lunæ etiam contingit. quo etiam tempore iſta ſuper
horizontem aſcenderit, mare terram aſcendere incipit, ſenſu teſte, quouſque
ad cœli medium Luna conſcenderit. Vbi verò declinare ſydus ipſum cœ
perit, ſenſim rurſus à terra pelagus ad medium mare reuertitur, donec ad
occidentis punctum Luna deſcenderit. deinde tanto eadem inconſtantia
tempore manet, quanto Luna ad ipſum occaſum coniungitur, & adhuc tan
to magis, quanto ſub terram mota, ſignum ab horizonte diſtet. poſtea rur
ſus mare aſcendere, quouſque ſub tellurem in medio cœli ſit Luna, deinde
mare à littore regredi quoad iterum Luna in orientem procedat, ac ſupra
horizontem eleuetur, conſiſtere verò vſque quo ſignum ſupra terram eleue
tur, & rurſus terras mare aſcendere. Hanc diurnam eſſe circuitionem aſſe
rit Poſſidonius, menſtruam verò, &c. vbi pergit explicare, qua ratione, ma
ria etiam alijs motibus menſtruo. ſcilicet, & annuo cieantur, iuxta Lunæ
periodos menſtruam, & annuam. Eadem omninò habet Plinius, & alij ve
teres omnes, quos tu conſulere poteris vnde mirum videri debeat, cur re
centiores plurimi, neque veterum auctoritate, neque ratione, aut experientia
nixi, hanc maris affectionem, à Luna effici negarint.
erant fluxus: quæ conſequentia ad Lunam perpetua, manifeſtum eſt, ſignum,
hoſce fluxus, ac refluxus non aliunde quàm à Luna manare. quod adhuc ma
nifeſtius erit, ſi conſideremus, quod quanto tardius quotidie Luna oritur,
tanto etiam maris æſtus tardius incipit. Porrò vt appareat hanc eſſe vete
rum ſententiam libet hic attexere quædam ex lib. 3. Strabonis, quæ ipſe ex
Poſſidonio acceperat. ſic. Oceani verò motum ait, ſcilicet Poſſidonius, ſy
deris ſubire circuitum, quendam quidem diurnum, quendam menſtruum,
quendam annuum, vt Lunæ etiam contingit. quo etiam tempore iſta ſuper
horizontem aſcenderit, mare terram aſcendere incipit, ſenſu teſte, quouſque
ad cœli medium Luna conſcenderit. Vbi verò declinare ſydus ipſum cœ
perit, ſenſim rurſus à terra pelagus ad medium mare reuertitur, donec ad
occidentis punctum Luna deſcenderit. deinde tanto eadem inconſtantia
tempore manet, quanto Luna ad ipſum occaſum coniungitur, & adhuc tan
to magis, quanto ſub terram mota, ſignum ab horizonte diſtet. poſtea rur
ſus mare aſcendere, quouſque ſub tellurem in medio cœli ſit Luna, deinde
mare à littore regredi quoad iterum Luna in orientem procedat, ac ſupra
horizontem eleuetur, conſiſtere verò vſque quo ſignum ſupra terram eleue
tur, & rurſus terras mare aſcendere. Hanc diurnam eſſe circuitionem aſſe
rit Poſſidonius, menſtruam verò, &c. vbi pergit explicare, qua ratione, ma
ria etiam alijs motibus menſtruo. ſcilicet, & annuo cieantur, iuxta Lunæ
periodos menſtruam, & annuam. Eadem omninò habet Plinius, & alij ve
teres omnes, quos tu conſulere poteris vnde mirum videri debeat, cur re
centiores plurimi, neque veterum auctoritate, neque ratione, aut experientia
nixi, hanc maris affectionem, à Luna effici negarint.
Verum ipſi duabus potiſſimum rationibus id negant.
Prima eſt, quod vario admodum tempore, & modo in diuerſis fiant ma
ribus, & in nonnullis nihil horum æſtuum appareat.
ribus, & in nonnullis nihil horum æſtuum appareat.
Huic reſpondendum eſt, id ex varia marium diſpoſitione, tum etiam va
rio ſitu, quo Lunam aſpiciunt prouenire. hoc modo videmus vario tempo
re, & modo, in toto orbe effici dies, ac noctes, æſtatem, & hyemem; & ta
men certum eſt Solem iſta omnia efficere. Sed melius etiam huic dubita
tioni occurremus certa quadam, atque omninò explorata experientia ex ar
te Nautica deſumpta. libri enim nautici abſque vlla dubitatione Lunæ hæc
omnia verè aſcribunt, dum quaſdam regulas tradunt, eas tamen pro varijs
maribus varias, quibus per ætatem Lunæ, & ſitum ipſius ſupra horizontem
illius maris certò certius horam fluxus; & refluxus, imò eorum etiam ma
gnitudinem prænoſcunt, ac prædicunt. huiuſmodi librum vidi ego Parmæ,
manu ſcriptum, auctore Auguſtino Cæſareo, quem ille olim Sereniſs. Duci
Octauio dono dederat. quod ſi hi æſtus à Luna minimè penderent, nulla ra
tione regulæ illæ effici potuiſſent, quibus per ætatem ipſius, ac ſitum ſupra
horizontem eos prædicere tuto valerent.
rio ſitu, quo Lunam aſpiciunt prouenire. hoc modo videmus vario tempo
re, & modo, in toto orbe effici dies, ac noctes, æſtatem, & hyemem; & ta
men certum eſt Solem iſta omnia efficere. Sed melius etiam huic dubita
tioni occurremus certa quadam, atque omninò explorata experientia ex ar
te Nautica deſumpta. libri enim nautici abſque vlla dubitatione Lunæ hæc
omnia verè aſcribunt, dum quaſdam regulas tradunt, eas tamen pro varijs
maribus varias, quibus per ætatem Lunæ, & ſitum ipſius ſupra horizontem
illius maris certò certius horam fluxus; & refluxus, imò eorum etiam ma
gnitudinem prænoſcunt, ac prædicunt. huiuſmodi librum vidi ego Parmæ,
manu ſcriptum, auctore Auguſtino Cæſareo, quem ille olim Sereniſs. Duci
Octauio dono dederat. quod ſi hi æſtus à Luna minimè penderent, nulla ra
tione regulæ illæ effici potuiſſent, quibus per ætatem ipſius, ac ſitum ſupra
horizontem eos prædicere tuto valerent.