Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
121 69
122 70
123 71
124 72
125 73
126 74
127 75
128 76
129 77
130 78
131 79
132 80
133 81
134 82
135 83
136 84
137 85
138 86
139 87
140 88
141 89
142 90
143 91
144 92
145 93
146 94
147 95
148 96
149 97
150 98
< >
page |< < (146) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="146" file="0198" n="198" rhead="THEORIÆ"/>
            nimirum ex directa ſinuum angulorum, quos continet recta jun-
              <lb/>
            gens ipſarum centra gravitatis cum rectis ductis ab iiſdem centris
              <lb/>
            ad centrum tertiæ maſſæ; </s>
            <s xml:space="preserve">reciproca ſinuum angulorum, quos dire-
              <lb/>
            ctiones ipſarum virium continent cum iiſdem rectis illas jungenti-
              <lb/>
            bus cum tertia; </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">reciproca maſſarum.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">Nam eſt BQ ad AH aſſumptis terminis mediis BR, AI
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0198-01" xlink:href="note-0198-01a" xml:space="preserve">Ejus demon-
                <lb/>
              ſtratio expedi-
                <lb/>
              tiſſima.</note>
            in ratione compoſita ex rationibus BQ, ad BR, & </s>
            <s xml:space="preserve">BR ad
              <lb/>
            AI, & </s>
            <s xml:space="preserve">AI ad AH. </s>
            <s xml:space="preserve">Prima ratio eſt ſinus QRB, ſive CBA
              <lb/>
            ad ſinum BQR, ſive PBQ, vel CBD: </s>
            <s xml:space="preserve">ſecunda maſſæ A
              <lb/>
            ad maſſam B: </s>
            <s xml:space="preserve">tertia ſinus IHA, ſive HAG, vel CAD,
              <lb/>
            ad ſinum HIA, ſive CAB: </s>
            <s xml:space="preserve">eæ rationes, permutato ſolo
              <lb/>
            ordine antecedentium, & </s>
            <s xml:space="preserve">conſequentium, ſunt rationes ſinus
              <lb/>
            CBA ad ſinum CAB, quæ eſt illa prima e rationibus pro-
              <lb/>
            poſitis directa; </s>
            <s xml:space="preserve">ſinus CAD ad ſinum CBD, quæ eſt ſecunda
              <lb/>
            reciproca: </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">maſſæ A ad maſſam B, quæ eſt tertia itidem re-
              <lb/>
            ciproca. </s>
            <s xml:space="preserve">Eadem autem eſt prorſus demonſtratio; </s>
            <s xml:space="preserve">ſi compare-
              <lb/>
            tur BQ, vel AH cum CT, ac in hac demonſtratione, ut & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            alibi ubique, ubi de ſinubus angulorum agitur, angulis quibuſvis
              <lb/>
            ſubſtitui poſſunt, uti ſæpe eſt factum, & </s>
            <s xml:space="preserve">fiet impoſterum, eo-
              <lb/>
            rum complementa ad duos rectos, quæ eoſdem habent ſinus.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">314. </s>
            <s xml:space="preserve">Inde conſequitur, eſſe ejuſmodi vires reciproce, ut maſ-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0198-02" xlink:href="note-0198-02a" xml:space="preserve">Corollarium
                <lb/>
              ſimplex provi-
                <lb/>
              ribus ipſis.</note>
            ſas ductas in ſuas diſtantias a tertia maſſa, & </s>
            <s xml:space="preserve">reciproce, ut ſi-
              <lb/>
            nus, quos earum directiones continent cum iiſdem rectis; </s>
            <s xml:space="preserve">adeoque
              <lb/>
            ubi eæ ad ejuſmodi rectas inclinentur in angulis æqualibus, eſse
              <lb/>
            tantummodo reciproce, ut producta maſſarum per diſtantias a maſ-
              <lb/>
            ſa tertia. </s>
            <s xml:space="preserve">Nam ratio directa ſinuum CBA, CAB eſt ea-
              <lb/>
            dem, ac diſtantiarum AC, BC, ſive reciproca diſtantiarum
              <lb/>
            BC, AC, qua ſubſtituta pro illa, habentur tres rationes reci-
              <lb/>
            procæ, quas exprimit ipſum theorema hic propoſitum. </s>
            <s xml:space="preserve">Porro
              <lb/>
            ubi anguli æquales ſunt, ſinus itidem ſunt æquales, adeoque
              <lb/>
            eorum ſinuum ratio fit 1 ad 1.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">315. </s>
            <s xml:space="preserve">Vires autem motrices ſunt in ratione compoſita ex binis tan-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0198-03" xlink:href="note-0198-03a" xml:space="preserve">
                <gap/>
              atio virium
                <lb/>
              motricium.</note>
            tummodo, nimirum directa ſinuum angulorum, quos continent di-
              <lb/>
            ſtantiæ a tertia maſſa cum diſtantia a ſe invicem; </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">reciproca
              <lb/>
            ſinuum angulorum, quos continent cum iiſdem diſtantiis directio-
              <lb/>
            nes virium; </s>
            <s xml:space="preserve">vel in ratione compoſita ex reciproca illarum diſtan-
              <lb/>
            tiarum, & </s>
            <s xml:space="preserve">reciproca borum poſteriorum ſinuum: </s>
            <s xml:space="preserve">ac ſi inclinatio-
              <lb/>
            nes ad diſtantias ſint æquales, in ſola ratione reciproca diſtantia-
              <lb/>
            rum. </s>
            <s xml:space="preserve">Nam vires motrices ſunt ſummæ omnium virium deter-
              <lb/>
            minantium celeritatem in punctis omnibus ſecundum eam dire-
              <lb/>
            ctionem, ſecundum quam movetur centrum gravitatis commu-
              <lb/>
            ne, quę idcirco ſunt præterea directe, ut maſſæ, ſive ut nu-
              <lb/>
            meri punctorum; </s>
            <s xml:space="preserve">adeoque ratio directa, & </s>
            <s xml:space="preserve">reciproca maſſarum
              <lb/>
            mutuo eliduntur.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">316. </s>
            <s xml:space="preserve">Præterea vires acceleratrices, ſi alicubi earum directio-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0198-04" xlink:href="note-0198-04a" xml:space="preserve">Ratio virium
                <lb/>
              acceleratrici-
                <lb/>
              um, ubi eæ diri-
                <lb/>
              guntur ad ali-
                <lb/>
              quod commune
                <lb/>
              punctum.</note>
            nes concurrunt, ſunt ad ſe invicem in ratione compoſita ex reci-
              <lb/>
            proca maſſarum, & </s>
            <s xml:space="preserve">reciproca ſinuum angulorum, quibus incli-
              <lb/>
            nantur ad directionem tertiæ & </s>
            <s xml:space="preserve">vires motrices in bac </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>