Vitruvius
,
M. Vitrvvivs Per Iocvndvm Solito Castigatior Factvs Cvm Figvris Et Tabvla Vt Iam Legi Et Intelligi Possit
,
1511
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of contents
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 109
[out of range]
>
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 109
[out of range]
>
page
|<
<
of 256
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div112
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
85
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3426
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
file
="
0198
"
n
="
198
"
rhead
="
LIBER
"/>
tres familia℞ inducerẽtur ad infinitas ſumptuũ ꝓfuſiões, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3427
"
xml:space
="
preserve
">ut ex bonis eii-
<
lb
/>
cerent{ur}, ipſi architecti pœnæ timore coacti diligẽtius modũ impẽſarũ ra-
<
lb
/>
tiocinãtes explicarent, vti patres familia℞ ad id, qđ p̃ parauiſſent, ſeu pau-
<
lb
/>
lo amplius adiicientes, ædificia expedirent, Nã qui q̈dringẽta ad opus pñt
<
lb
/>
parare, ſi adiiciãt cẽtum habẽdo ſpẽ perfectionis, delectationibus tenẽtur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3428
"
xml:space
="
preserve
">Qui aũt adiectione dimidia, aut ampliore ſumptu onerãtur, amiſſa ſpe, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3429
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
impenſa abiecta, fractis rebus & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3430
"
xml:space
="
preserve
">animis, deſiſtere cogũtur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3431
"
xml:space
="
preserve
">Nec ſolũ id vitiũ
<
lb
/>
in ædificiis, ſed etiã in muneribus, quæ a magiſtratibus foro gladiato℞ ſce-
<
lb
/>
niſ ludo℞ dant{ur}, quibus nec mora, ne expectatio cõcedit{ur}, ſed neceſſitas
<
lb
/>
finito tẽpore ꝑficere cogit, vti ſunt ſedes ſpectaculo℞, uelorũ inductiões,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3432
"
xml:space
="
preserve
">ea oĩa, quæ ſcenicis moribus per machinationẽ ad ſpectationes populo
<
lb
/>
cõparãtur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3433
"
xml:space
="
preserve
">In his vero opus eſt prudẽtia diligẽti & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3434
"
xml:space
="
preserve
">ingenii doctiſſimi cogi
<
lb
/>
tatu, ꝙ nihil eo℞ ꝑficit{ur} ſine machinatione, Studiorũ uario ac ſolerti uigo
<
lb
/>
re. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3435
"
xml:space
="
preserve
">I git{ur} quoniã hæc ita ſunt tradita & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3436
"
xml:space
="
preserve
">cõſtituta nõ uidet{ur} eſſe alienũ, vti cau
<
lb
/>
te ſumma diligẽtia anteꝗ̃ inſtituãtur opera, eo℞ expediãtur ratiões. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3437
"
xml:space
="
preserve
">Ergo
<
lb
/>
quoniã ne lex ne mo℞ inſtitutio id põt cogere, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3438
"
xml:space
="
preserve
">quotannis & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3439
"
xml:space
="
preserve
">præto-
<
lb
/>
res & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3440
"
xml:space
="
preserve
">ædiles ludorum cã machinationes præparare debent, uiſum mihi eſt
<
lb
/>
imperator non eſſe alienũ, quoniã de ædificiis in prioribus uoluminib{us} ex-
<
lb
/>
poſui, in hoc qui finitionem ſummam corporis habet cõſtitutã, q̃ ſint prin
<
lb
/>
cipia machinarum ordinata præceptis explicare.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3441
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div113
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
86
">
<
head
xml:id
="
echoid-head85
"
xml:space
="
preserve
">Demachina quid ſit & eius ab organo differentia origine
<
lb
/>
& neceſſitate. # Caput. # I.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3442
"
xml:space
="
preserve
">Machina eſt cõtinens ex materia cõiunctio, maximas ad onerum motus ha-
<
lb
/>
bens uirtutes, Ea mouetur ex arte circulorum rotũdationibus quam græci
<
lb
/>
κυκλικΗעκιעΗσιע appellãt, Eſt autem unum genus ſcanſorium quod græce
<
lb
/>
ἀκροβαΤικὸע dicitur, alterum ſpiritale, quod apud eos ΠνεμαΤικὸν appel-
<
lb
/>
latur, tertiũ tractorium, id autẽ græci βα\’ναυσοע uocãt, Scãſorium autẽ eſt cũ
<
lb
/>
machinæ ita fuerint collocatæ, ut ad altitudinem tignis ſtatutis & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3443
"
xml:space
="
preserve
">trãſuerſa
<
lb
/>
riis colligatis ſine periculo ſcãdatur ad apparatus ſpectationẽ, Spiritale eſt
<
lb
/>
cum ſpiritus expræſſionibus impulſus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3444
"
xml:space
="
preserve
">plagæ uoceſ organicos expri-
<
lb
/>
muntur, Tractorium uero cum onera machinis pertrahuntur, aut ad alti-
<
lb
/>
tudinẽ ſublata collocãtur, Scãſoria ratio nõ arte ſed audacia gloriat{ur}, Ea ca-
<
lb
/>
tenationibus & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3445
"
xml:space
="
preserve
">tranſuerſariis & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3446
"
xml:space
="
preserve
">plexis colligatiõibus & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3447
"
xml:space
="
preserve
">eriſmatum fulctu
<
lb
/>
ris cõtinetur, Quæ aũt ſpirit{us} poteſtate aſſumit ingreſſus, elegantes artis ſub
<
lb
/>
tilitatibus cõſequitur effectus, Tractoria autẽ maiores & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3448
"
xml:space
="
preserve
">magnificẽtia ple-
<
lb
/>
nas habet ad utilitatem opportunitates, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3449
"
xml:space
="
preserve
">in agendo cum prudentia ſum-
<
lb
/>
mas uirtutes, Ex his ſũt alia quæ mechanicos, alia quæ organicos mouẽtur,
<
lb
/>
Inter machinas & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3450
"
xml:space
="
preserve
">organa id uidet{ur} eſſe diſcrimen, ꝙ machin{æ} pluribus ope
<
lb
/>
ribus aut ui maiore cogũtur effectus habere, uti baliſtæ torcularium præ
<
lb
/>
la, Organa autẽ unins operæ, prudenti tactu perficiunt, quod propoſitũ ẽ,
<
lb
/>
uti ſcorpionis, ſeu aniſocyclorum verſationes. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3451
"
xml:space
="
preserve
">Ergo & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3452
"
xml:space
="
preserve
">organa & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3453
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>