Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
179
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1314
"/>
<
lb
/>
calidam) & ſenſu pollet, & accipit rationem. </
s
>
<
s
>Quemadmodum igitur embryon in prima ſui
<
lb
/>
conſtitutione imperfectum eſt atque priuatum, habet tamen & contrarias qualitates in quibus
<
lb
/>
ineſt priuatio illarum quibus aduerſantur, & habilitas, propterquam commutantur cum oppo
<
lb
/>
ſitis; & ſi qualitates
<
expan
abbr
="
ſubſtantiã
">ſubſtantiam</
expan
>
conſequuntur, ſimplices quidem naturam corporum
<
expan
abbr
="
ſimpliciũ
">ſimplicium</
expan
>
,
<
lb
/>
mixtæ verò corporum quæ ex eorum mixtura conflata ſunt, & ipſa item principia, vnde naſcun
<
lb
/>
tur oppoſitæ qualitates quæ ſecum priuationem
<
expan
abbr
="
habilitatemq́
">habilitatemque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>afferunt, & priuationem & habi
<
lb
/>
litatem afferre decet & oppoſitionem poſitiuam in ſubſtantia quomodocunque ponere. </
s
>
<
s
>Hæc
<
lb
/>
nunc ſiquis aduertat diligentius, non eodem modo ſtatuere poterit differentias priuatiuè oppo
<
lb
/>
ſitas, neque omnes erunt contrarię. </
s
>
<
s
>Quandoquidem, ſi contraria ſunt actu,
<
expan
abbr
="
eademq́
">eademque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>poteſtatem
<
lb
/>
habent ad alterum: cùm in iis quæ ſunt ampliora, ſit aliquis actus, atque itidem habilitas ad vl
<
lb
/>
teriorem formam, in iis autem quæ ſunt ſub eodem communi habilitas nulla, patet rationis im
<
lb
/>
pos, quod eſt in animali, aut embryo, contrarium eſſe rationis compoti quod eſt in homine, non
<
lb
/>
autem rationis impos, quod eſt in equo. </
s
>
<
s
>Proptereà fiet homo ex embryo & animali, ex equo
<
lb
/>
verò non fiet. </
s
>
<
s
>Atque hoc illud eſt, quod Ariſtoteles
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
ipſe primùm, deinde Alexander admonue
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1315
"/>
<
lb
/>
runt, eſſe duplex genus contrariorum, vnum quod ſecundùm formam appellaretur, atque alte
<
lb
/>
rum quod ſecundùm materiam, & id quod ſecundum formam eſſet, cum alio non commutari.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
arrow.to.target
n
="
marg1316
"/>
<
lb
/>
Neque id (mea quidem ſententia) temerè: quandò à forma eſt eſſe, non occaſio mutationis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Cùm verò mutationis occaſio pendeat à materia,
<
expan
abbr
="
cõtraria
">contraria</
expan
>
quæ inter ſe commutantur, ſecundùm
<
lb
/>
materiam optimè dicuntur. </
s
>
<
s
>Proinde etiam duplex genus obſeruo apud philoſophos, alterum
<
lb
/>
quid complectitur rerum formas vt eſſentiæ principia, quod ſubſtantiam vocant, quamobrem
<
lb
/>
cùm primus philoſophus eſſentias rerum tentet, quoad ſunt, non quoad motui ſubſternuntur,
<
lb
/>
ſubſtantiam facit genus generaliſsimum, phyſicus autem quia conſiderat principia motus, acci
<
lb
/>
piens differentias ex materia format genus phyſicum, quod appellat corpus ſenſile 2. de An. cap.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>de tactu. </
s
>
<
s
>Itaque & in ſubſtantia poſitiua oppoſitio ſpectatur, quanuis terminis priuantibus in
<
lb
/>
dicetur: tametſi nouimus Ariſtotelem
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
appellaſſe terminos poſitiuos eos quicunque affirma
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1317
"/>
<
lb
/>
tione ſignificarentur: hoc eſt, de quibus eſſe prædicaretur, vt nudum & iniuſtum. </
s
>
<
s
>eo quòd à
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
<
lb
/>
iuſto & non veſtito differrent, quia ſupponeretur illis habilitas, qua negantia non includunt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Sed ſimus adhuc religioſiores, & reſoluamus vlterius
<
expan
abbr
="
naturã
">naturam</
expan
>
priuationis, & illi ſubiiciamus
<
expan
abbr
="
actũ
">actum</
expan
>
<
lb
/>
& cui certa priuatio eſt affixa, merito cuius vnum cum altero commutari poteſt, ex quo non
<
lb
/>
tantùm logicè
<
expan
abbr
="
poſitiuũ
">poſitiuum</
expan
>
ipſum faciemus, vt ij faciunt, qui ſolùm obſeruant quæ affirmatiuè prę
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1318
"/>
<
lb
/>
dicentur; ſed naturaliter, quia ſuberit actus quo priuario fundatur, ſiue
<
expan
abbr
="
cõmunis
">communis</
expan
>
vt in genere,
<
lb
/>
ſiue ſpecialis, vt in illis quę, cùm per ſe ſint, proximè tamen mutantur in aliud, vt vinum &
<
expan
abbr
="
acetũ
">acetum</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Habet ſanè embryon ab ortus initio vim
<
expan
abbr
="
alentẽ
">alentem</
expan
>
, & hæc quidem exiſtit ex certa materia, ſed quæ
<
lb
/>
non repugnet formæ futuræ, quapropter vtrunque principium poſteriora forma ſuperueniente
<
lb
/>
retinetur. </
s
>
<
s
>Eſt in vino materies, quæ habilis reddi queat parua intercedente mutatione ad aceti
<
lb
/>
formam ſuſcipiendam, ſed quia cùm materies, tùm forma vini repugnant, neutrum principium,
<
lb
/>
in aceti generatione conſeruabitur. </
s
>
<
s
>Itaque mutatio in his neceſſe eſt in vlteriorem materiam re
<
lb
/>
ſoluatur, in materiam, inquam, quæ vtrique ſpeciei communis ſit, propinqua
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
cum forma con
<
lb
/>
tinuò labitur. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Neque illud obſtabit, cùm ex animali fiet homo, quòd remaneat animal, ne fortè
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1319
"/>
<
lb
/>
vereamur ex oppoſito fieri id quod fit, tanquam non permanente, quandoquidem & in hoc for
<
lb
/>
mæ numeros imitantur. </
s
>
<
s
>Nam ſicut vnius additione ex duitate fit ternio, & ex pari impar, rema
<
lb
/>
nent tamen & duo & par: ſic de animali & rationis compote dicemus. </
s
>
<
s
>Remanent enim illa ſe
<
lb
/>
cundum materiam,
<
expan
abbr
="
corrũpuntur
">corrumpuntur</
expan
>
verò ſecundum formam, quia .ſ. </
s
>
<
s
>duitatis
<
expan
abbr
="
pariſq́
">pariſque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ratio non con
<
lb
/>
ſeruatur. </
s
>
<
s
>ſic animalis ratio, non reſtat; neque enim homo eſt animal abſolutè, ſed addit aliquid
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1320
"/>
<
lb
/>
animali. </
s
>
<
s
>Quamobrem, vbi dicitur quodque fieri ex oppoſito, tanquam non remanente, & quic
<
lb
/>
quid ex hoc principio deriuatur, ampliabimus, quia non remaneat vel ſecundùm materiam,
<
lb
/>
vel ſecundùm formam. </
s
>
<
s
>Neque hæc pugnant conſeruari materialiter & interire formaliter, ſi
<
lb
/>
cuti neque pugnant illa eſſe actu, non eſſe virtute, eſſe actu, non eſſe in habitu, pugnarent ſanè ſi
<
lb
/>
ad idem ſimul eſſent & non eſſent, vt habitu ſolum, aut ſolum materialiter. </
s
>
<
s
>Itaque illud quod
<
lb
/>
affirmat Ariſtoteles, priuationem nullius eſſe differentiam, non ſine conditione accipimus. </
s
>
<
s
>Aut
<
lb
/>
enim priuationem ſumpſit, quæ negatione exprimeretur, aut priuationem ſolam ab actu illo ſe
<
lb
/>
cretam, cui ipſa infixa eſt, neque eo modo, vt ſtatum ſpeciei declaret ex notatione oppoſiti quod
<
lb
/>
perfectius eſt. </
s
>
<
s
>Hoc igitur modo conſtat, vt in ſubſtantia ſint contraria propter quæ fit mutatio
<
lb
/>
quæ poſitiuè opponuntur, & ſunt ſecundum materiam, quæ nobis omnium dubitationum fon
<
lb
/>
teis patefacient ad quarum explicationem iam deueniendum eſt.</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>