199187DISPVTATIONES.
& in linea .t.x. imaginemur punctum fixu@, quod fit .c. imaginemur etiam inter .c. @.
a. vnam lineam rectam .c.a. & inter duas parallelas dictas .r.x. fixam, & motus punct@i
fit ab .b. verfus .a. ita ut .c.a. fecet .r.x. in puncto .i. quod interfectionis punctum mo-
uebitur ab .r. verfus .x. continuò, in tempore infinito, neque vnquam idem erit cum
puncto .x.
a. vnam lineam rectam .c.a. & inter duas parallelas dictas .r.x. fixam, & motus punct@i
fit ab .b. verfus .a. ita ut .c.a. fecet .r.x. in puncto .i. quod interfectionis punctum mo-
uebitur ab .r. verfus .x. continuò, in tempore infinito, neque vnquam idem erit cum
puncto .x.
Non eſſe ſolis calorem à motu localι ipſius corporis ſolaris,
ut Ariſtoteli placuit.
ut Ariſtoteli placuit.
CAP. XXX.
JD nullo planè modo eſt admittendum quod Ariftoteles credidit calorem folis à
motu locali ipſiuſmet corporis folaris, & non à lumine, prouenire, quemadmo-
dum manifeftè aſſerit primo metheororum cap .3. circa finem fic fcribens.
motu locali ipſiuſmet corporis folaris, & non à lumine, prouenire, quemadmo-
dum manifeftè aſſerit primo metheororum cap .3. circa finem fic fcribens.
Vtigitur repor gignatur atque calor, folis latio duntaxat, ſatis eſt eſſicere, & c. ſed
cap .7. lib. 2. de cælo fic ſeribit, Caliditas autem ab ipſis, lumenque; ideo fit, quia aer
ab illorum motione fricatur.
cap .7. lib. 2. de cælo fic ſeribit, Caliditas autem ab ipſis, lumenque; ideo fit, quia aer
ab illorum motione fricatur.
Vbi non folum oftendit fe opinari, quòd motus corporum cœleſtium fit caufa ca
loris, ſed eriam luminis, paulò autem poſt dicit, ſuperiorum autem corporum vnum
quodque fertur in ſphæra, vt ipſa quidem non igniantur. Opinio profecto abfur-
da. Nam cùm corpus ſolate fixum fit in ſpisfitudine ſui orbis deferentis, fe-
cundum communem opinionem, non mouetur per fe, ſed accidentaliter, cum ſei-
licet fertur à dicto ſuo orbe, vnde fieri poteſt, vt in motu fui orbis, nullum ex
orbibus fuorum deferentium augis fricet, fed fi fricaret, id faceret mediante vno fo
lo puncto, vt cuilibet, aliquantulum in mathematicis verfato patet. Quam ob cau
ſam, rationi confentaneum non eſſet credere, quòd tantùm caloris gigneretur. Quod
tamen fi posſibile eſſet, quid ergo fricatio ſuperficierum orbis ſui, cum iis, quæ funt
deferentium augis efficeret? Quando tamen hoc fieret, vt ſcilicet à fricatione fuper
ficierum procederet calor, nil planè diferiminis inter hyemen, & æftatem intercede
ret, nec inter calorem diei, & noctis, nec inter unam horam, aut alteram; fed fecun-
dum Ariftotelis rationes, Venus, Mercuriusque;, magis calefacere quam fol de berent,
cum ita ſint veloces vt ipſe Sol, & eodem magis propinqua terræ. Verum Ari-
ſtotelis temporibus, nullum alium planetam quam folem putabant philofophi ſupra Lunam eſ-
ſe. Atque etiam contigeret menfe Decembri, quam Iunio, magis inualeſceret calor,
cum huiuſmodi menſe ſolad nos propius accedat, quam menfe Iunii. per differen-
tiam maiorem diametro regionis elementaris, (nam folaris eccentricitas maior eft
ſemidiametro elementaris regionis) non confiderans Ariftoteles differentiam ca-
loris, quæ naſcitur ex eo, qui Sol aut altius ſupra orizontem excurrat, aut infra eundem
feratur; neque eam, quę à longitudine, aut breuitate diei proficiſcitur. Sed quia Ari
ſtoteles eodem cap tertio Metheororum intelligit de motu rapto, ideſt diurno, ſiue
dicamus vniuerfali, hinc ſequi deberet, qui Sol maiorem caloris uim menſe Martij &
Septembris, quàm aliis menfibus, profunderet, quia in iiſdem temporibus, ſol virtu
te huiuſmodi motus velocior exiftat, quàm alio quolibet tempore anni, cum tunc
per æquatorem circuũoluatur. Multa quoque alia incommoda ſequerentur ſi Ari
ſtorelis rationes admitteremus. Sed clarè uidemus, mediante refl exione aut refra-
ctione radiorum folarium, qui vniente ſeſe lumine, unitur quoque, & augetur calor,
atque omnis res ad comburendum apta accenditur, & inflammatur. In lumine igi-
loris, ſed eriam luminis, paulò autem poſt dicit, ſuperiorum autem corporum vnum
quodque fertur in ſphæra, vt ipſa quidem non igniantur. Opinio profecto abfur-
da. Nam cùm corpus ſolate fixum fit in ſpisfitudine ſui orbis deferentis, fe-
cundum communem opinionem, non mouetur per fe, ſed accidentaliter, cum ſei-
licet fertur à dicto ſuo orbe, vnde fieri poteſt, vt in motu fui orbis, nullum ex
orbibus fuorum deferentium augis fricet, fed fi fricaret, id faceret mediante vno fo
lo puncto, vt cuilibet, aliquantulum in mathematicis verfato patet. Quam ob cau
ſam, rationi confentaneum non eſſet credere, quòd tantùm caloris gigneretur. Quod
tamen fi posſibile eſſet, quid ergo fricatio ſuperficierum orbis ſui, cum iis, quæ funt
deferentium augis efficeret? Quando tamen hoc fieret, vt ſcilicet à fricatione fuper
ficierum procederet calor, nil planè diferiminis inter hyemen, & æftatem intercede
ret, nec inter calorem diei, & noctis, nec inter unam horam, aut alteram; fed fecun-
dum Ariftotelis rationes, Venus, Mercuriusque;, magis calefacere quam fol de berent,
cum ita ſint veloces vt ipſe Sol, & eodem magis propinqua terræ. Verum Ari-
ſtotelis temporibus, nullum alium planetam quam folem putabant philofophi ſupra Lunam eſ-
ſe. Atque etiam contigeret menfe Decembri, quam Iunio, magis inualeſceret calor,
cum huiuſmodi menſe ſolad nos propius accedat, quam menfe Iunii. per differen-
tiam maiorem diametro regionis elementaris, (nam folaris eccentricitas maior eft
ſemidiametro elementaris regionis) non confiderans Ariftoteles differentiam ca-
loris, quæ naſcitur ex eo, qui Sol aut altius ſupra orizontem excurrat, aut infra eundem
feratur; neque eam, quę à longitudine, aut breuitate diei proficiſcitur. Sed quia Ari
ſtoteles eodem cap tertio Metheororum intelligit de motu rapto, ideſt diurno, ſiue
dicamus vniuerfali, hinc ſequi deberet, qui Sol maiorem caloris uim menſe Martij &
Septembris, quàm aliis menfibus, profunderet, quia in iiſdem temporibus, ſol virtu
te huiuſmodi motus velocior exiftat, quàm alio quolibet tempore anni, cum tunc
per æquatorem circuũoluatur. Multa quoque alia incommoda ſequerentur ſi Ari
ſtorelis rationes admitteremus. Sed clarè uidemus, mediante refl exione aut refra-
ctione radiorum folarium, qui vniente ſeſe lumine, unitur quoque, & augetur calor,
atque omnis res ad comburendum apta accenditur, & inflammatur. In lumine igi-
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib