19995DECIMVS.
rum ratio ad vſum ſunt neceſſaria, ſine quibus nulla res poteſt eſſe non im-
pedita. Oĩs aũt machinatio eſt a re℞ natura ꝓcreata, ac a præceptrice & ma-
giſtra mundi verſatione ĩſtituta. Nã animaduertamus primũ & aſpicia-
mus cõtinentem ſolis, lunæ, quin etiã ſtellarum naturã, quæ ni machina-
ta uerſarentur nõ habuiſſemus in terra lucem, nec fructuũ maturitates. Cũ
ergo maiores hæc ita eſſe animaduertiſſent, e rerũ natura ſumpſerũt exem-
pla, & ea imitantes inducti rebus diuinis, cõmodas uitæ perfecerunt expli-
cationes. Ita comparauerũt, ut eſſent expeditiora alia machinis & earum
verſatiõibus, nõnulla organis, Et ita quæ animaduerterũt ad vſum vtilia eẽ
ſtudiis, artibus, ĩſtitutis, gradatim augẽda doctrinis curauerũt, Attẽdamus
enĩ primũ inuentũ de neceſſitate vt veſtitus, quẽadmodum tela℞ organicis
adminiſtratiõibus cõnexus ſtaminis ad ſubtegmẽ, nõ mõ corpora tegendo
tueãtur, ſed etiã ornatus adiiciãt honeſtatẽ, Cibi uero nõ habuiſſemus abũ-
dantiã, niſi iuga, & aratra bobus iumẽtiſ oĩbus eẽnt ĩuenta, Sucularũ &
prælo℞ & uectiũ ſi nõ fuiſſet torcularis p̃paratio, ne olei nitorẽ, ne vitiũ
fructũ habere potuiſſemus ad iucũditatẽ, Portationeſ eorum nõ eẽnt, niſi
plauſtrorũ aut ſarracorũ per terrã, nauicula℞ per aquã inuẽtæ eẽnt machi-
nationes, Trutina℞ uero librarũ põderibus examinatio reperta vindicat
ab iniꝗtate iuſtis moribus vitã, Non minuſ ſunt ĩnumerabiles moderatio
nes machinationũ, de ꝗbus nõ neceſſe videt{ur} diſputare, qm̃ ſunt ad manum
quottidiane, ut ſũt rotæ, folles fabro℞, rhedæ, ciſia, torni, cætera quæ com
munes ad vſum cõſuetudinibus habẽt opportunitates, Ita incipiemus de
his quæ raro ueniunt ad manus (ut nota ſint) explicare.
pedita. Oĩs aũt machinatio eſt a re℞ natura ꝓcreata, ac a præceptrice & ma-
giſtra mundi verſatione ĩſtituta. Nã animaduertamus primũ & aſpicia-
mus cõtinentem ſolis, lunæ, quin etiã ſtellarum naturã, quæ ni machina-
ta uerſarentur nõ habuiſſemus in terra lucem, nec fructuũ maturitates. Cũ
ergo maiores hæc ita eſſe animaduertiſſent, e rerũ natura ſumpſerũt exem-
pla, & ea imitantes inducti rebus diuinis, cõmodas uitæ perfecerunt expli-
cationes. Ita comparauerũt, ut eſſent expeditiora alia machinis & earum
verſatiõibus, nõnulla organis, Et ita quæ animaduerterũt ad vſum vtilia eẽ
ſtudiis, artibus, ĩſtitutis, gradatim augẽda doctrinis curauerũt, Attẽdamus
enĩ primũ inuentũ de neceſſitate vt veſtitus, quẽadmodum tela℞ organicis
adminiſtratiõibus cõnexus ſtaminis ad ſubtegmẽ, nõ mõ corpora tegendo
tueãtur, ſed etiã ornatus adiiciãt honeſtatẽ, Cibi uero nõ habuiſſemus abũ-
dantiã, niſi iuga, & aratra bobus iumẽtiſ oĩbus eẽnt ĩuenta, Sucularũ &
prælo℞ & uectiũ ſi nõ fuiſſet torcularis p̃paratio, ne olei nitorẽ, ne vitiũ
fructũ habere potuiſſemus ad iucũditatẽ, Portationeſ eorum nõ eẽnt, niſi
plauſtrorũ aut ſarracorũ per terrã, nauicula℞ per aquã inuẽtæ eẽnt machi-
nationes, Trutina℞ uero librarũ põderibus examinatio reperta vindicat
ab iniꝗtate iuſtis moribus vitã, Non minuſ ſunt ĩnumerabiles moderatio
nes machinationũ, de ꝗbus nõ neceſſe videt{ur} diſputare, qm̃ ſunt ad manum
quottidiane, ut ſũt rotæ, folles fabro℞, rhedæ, ciſia, torni, cætera quæ com
munes ad vſum cõſuetudinibus habẽt opportunitates, Ita incipiemus de
his quæ raro ueniunt ad manus (ut nota ſint) explicare.
De ædiũ ſacrarũ publicorũ operũ machinationib{us} tractoriis. # Cap. II.
Primum inſtituemus de his quæ ædibus ſacris ad operũ publico℞ ꝑfectio
nem neceſſitate cõparant{ur}, quæfiũt ita, Tigna tria ad onerũ magnitudinem
ratiõe expediũtur, & a capite a fibula cõiuncta, & in imo diuaricata erigunt{ur}
funibus in capitibus collocatis, & iis itẽ circa diſpoſitis erecta retinent{ur}, Alli
gatur in ſummo troclea, quam etiã nõnulli, rechamũ dicũt, In trocleam ĩdũ
tur orbiculi duo, per axiculos uerſatiões habentes, per cuius orbiculũ ſum
mum traiicitur ductarius funis, Deinde demittitur & traducitur circa orbi-
culi imum trocleæ inferioris, refertur autẽ ad orbiculũ imum trocleæ ſupe
rioris, & ita deſcendit ad inferiorẽ, & in foramine eius caput funis religat{ur},
Altera pars funis refertur inter imas machinæ partes, In quadris aũt tigno-
rum poſterioribus quo loci ſunt diuaricata, figũtur chelonia, in quæ cõiici
untur ſucularũ capita, ut faciliter axes uerſentur, Eæ ſuculæ proxime capita
habent foramina bina ita temperata, ut vectes in ea conuenire poſſint, Ad
rechamum autem imum ferrei forfices religantur, quorum dentes in ſaxa
forata accommodantur, Cum autem funis habet caput ad ſuculam religa-
tum & vectes ducentes eam verſant, funis ſe inuoluendo circa ſuculã exten
ditur, & ita ſubleuat onera ad altitudinem & operum collocationes.
nem neceſſitate cõparant{ur}, quæfiũt ita, Tigna tria ad onerũ magnitudinem
ratiõe expediũtur, & a capite a fibula cõiuncta, & in imo diuaricata erigunt{ur}
funibus in capitibus collocatis, & iis itẽ circa diſpoſitis erecta retinent{ur}, Alli
gatur in ſummo troclea, quam etiã nõnulli, rechamũ dicũt, In trocleam ĩdũ
tur orbiculi duo, per axiculos uerſatiões habentes, per cuius orbiculũ ſum
mum traiicitur ductarius funis, Deinde demittitur & traducitur circa orbi-
culi imum trocleæ inferioris, refertur autẽ ad orbiculũ imum trocleæ ſupe
rioris, & ita deſcendit ad inferiorẽ, & in foramine eius caput funis religat{ur},
Altera pars funis refertur inter imas machinæ partes, In quadris aũt tigno-
rum poſterioribus quo loci ſunt diuaricata, figũtur chelonia, in quæ cõiici
untur ſucularũ capita, ut faciliter axes uerſentur, Eæ ſuculæ proxime capita
habent foramina bina ita temperata, ut vectes in ea conuenire poſſint, Ad
rechamum autem imum ferrei forfices religantur, quorum dentes in ſaxa
forata accommodantur, Cum autem funis habet caput ad ſuculam religa-
tum & vectes ducentes eam verſant, funis ſe inuoluendo circa ſuculã exten
ditur, & ita ſubleuat onera ad altitudinem & operum collocationes.