1996
eadem ſydera periodos eaſdem, aut ejuſdem periodi partes æquales
abſolvunt; inæqualia verò juxta quamcunque proportionem, in
quibus limiliter, ſeu proportionaliter inæquales periodi conſumun-
tur. Neque quiſquam objiciat tempus communiter haberi pro men-
ſura motûs, & conſequenter ad hoc motûs diſſerentias (velocioris,
tardioris, accelerati, retardati) adſumendo tempus ut præcogni-
tum definiri; nec ideò temporis quantitatem è motu, ſed motûs
quantitatem à tempore determinari; nil enim obſtat quo minùs tem-
pus & motus hæc ſibi mutuò præſtent oſſicia. Sanè veluti ſpatium
ex aliqua primùm magnitudine metimur, & quantum ſit diſcimus,
è ſpatio poſteà reliquas ei congruas magnitudines æſtimanus; ità tem-
pus primò taxamus è motu quodam, poſteà motus reliquos ex eo di-
judicamus; quod planè nihil eſt aliud quàm mediante tempore motus
alios cum aliis comparare; ſicut & mediante ſpatio magnitudinum
inter ſe rationes inveſtigamus. Qui nimirum è temporum propor-
tione motuum colligit proportionem, nil aliud quam ex organorum
horologicorum, vel ex Solarium motuum ſimul decurſorum propor-
tione dictam elicit motuum rationem. Quod certè vidit, & exertè
docuit _Ariſtoteles_: @ μόγογ (inquit) {τὴν} κίνησιγτῶκ{ρό}νω με{τρ}{οῦ}{μεν}, α{λλ}α
{καὶ} @ῆ κινή{ει} τ κ{ρό}νον{δι}ὰ {τὸ} ὸ{ρι}ζε@ {ὺπ} ἀ{λλ}ήλων. Porrò, quia tem-
11_Phy ſ. IV. 18._ pus, ut oſtenſum, eſt quantum uniformiter extenſum, cujus omnes
partes æquabilis motûs partibus reſpectivis, ſeu ſpatiorum æquabili
motu peractorum partibus proportione reſpondent, poſſit id quàm
optimè per magnitudinem quamlibet δμοιομερῆ repræſentari, hoc eſt
menti noſtræ ſeu phantaſiæ proponi; per ſimpliciſſimas præſertim,
quales ſunt linea recta, & circularis; quibuſcum etiam & tempore
ſimilitudines & analogiæ non paucæ intercedunt. Præterquam enim
quòd tempus partes habet omnino ſimilares, rationi conſentaneum
eſt ipſum velut unicâ dimenſione præditum quantum conſiderare; ip-
ſum enim velut ex ſimplici ſupervenientium momentorum additamento,
vel ex unius momenti quaſi continuo ſluxu conſtitutum imaginamur,
& ſolam proinde longitudinem ei ſolemus attribuere; nec ejus quan-
titatem aliàs quàm ex lineæ decurſæ longitudine determinamus. Si-
cut, inquam, linea puncti promoti cenſetur veſtigium, à puncto
habens quò aliquatenus diviſibilis ſit, à motu verò quòd uno modo,
ſecundum longitudinem, dividi poſſit; ità tempus velut inſtantis con-
tinuò labentis veſtigium concipiatur, ab inſtante nonnullam indiviſi-
bilitatem habens, à ſucceſſivo ſluxu quòd eatenus diſpertiri queat. Et
ſicuti lineæ quantitas ab unica longitudine pendet motum conſe-
quente, ità temporis quantitas ab unica conſectatur velut in
abſolvunt; inæqualia verò juxta quamcunque proportionem, in
quibus limiliter, ſeu proportionaliter inæquales periodi conſumun-
tur. Neque quiſquam objiciat tempus communiter haberi pro men-
ſura motûs, & conſequenter ad hoc motûs diſſerentias (velocioris,
tardioris, accelerati, retardati) adſumendo tempus ut præcogni-
tum definiri; nec ideò temporis quantitatem è motu, ſed motûs
quantitatem à tempore determinari; nil enim obſtat quo minùs tem-
pus & motus hæc ſibi mutuò præſtent oſſicia. Sanè veluti ſpatium
ex aliqua primùm magnitudine metimur, & quantum ſit diſcimus,
è ſpatio poſteà reliquas ei congruas magnitudines æſtimanus; ità tem-
pus primò taxamus è motu quodam, poſteà motus reliquos ex eo di-
judicamus; quod planè nihil eſt aliud quàm mediante tempore motus
alios cum aliis comparare; ſicut & mediante ſpatio magnitudinum
inter ſe rationes inveſtigamus. Qui nimirum è temporum propor-
tione motuum colligit proportionem, nil aliud quam ex organorum
horologicorum, vel ex Solarium motuum ſimul decurſorum propor-
tione dictam elicit motuum rationem. Quod certè vidit, & exertè
docuit _Ariſtoteles_: @ μόγογ (inquit) {τὴν} κίνησιγτῶκ{ρό}νω με{τρ}{οῦ}{μεν}, α{λλ}α
{καὶ} @ῆ κινή{ει} τ κ{ρό}νον{δι}ὰ {τὸ} ὸ{ρι}ζε@ {ὺπ} ἀ{λλ}ήλων. Porrò, quia tem-
11_Phy ſ. IV. 18._ pus, ut oſtenſum, eſt quantum uniformiter extenſum, cujus omnes
partes æquabilis motûs partibus reſpectivis, ſeu ſpatiorum æquabili
motu peractorum partibus proportione reſpondent, poſſit id quàm
optimè per magnitudinem quamlibet δμοιομερῆ repræſentari, hoc eſt
menti noſtræ ſeu phantaſiæ proponi; per ſimpliciſſimas præſertim,
quales ſunt linea recta, & circularis; quibuſcum etiam & tempore
ſimilitudines & analogiæ non paucæ intercedunt. Præterquam enim
quòd tempus partes habet omnino ſimilares, rationi conſentaneum
eſt ipſum velut unicâ dimenſione præditum quantum conſiderare; ip-
ſum enim velut ex ſimplici ſupervenientium momentorum additamento,
vel ex unius momenti quaſi continuo ſluxu conſtitutum imaginamur,
& ſolam proinde longitudinem ei ſolemus attribuere; nec ejus quan-
titatem aliàs quàm ex lineæ decurſæ longitudine determinamus. Si-
cut, inquam, linea puncti promoti cenſetur veſtigium, à puncto
habens quò aliquatenus diviſibilis ſit, à motu verò quòd uno modo,
ſecundum longitudinem, dividi poſſit; ità tempus velut inſtantis con-
tinuò labentis veſtigium concipiatur, ab inſtante nonnullam indiviſi-
bilitatem habens, à ſucceſſivo ſluxu quòd eatenus diſpertiri queat. Et
ſicuti lineæ quantitas ab unica longitudine pendet motum conſe-
quente, ità temporis quantitas ab unica conſectatur velut in