206PRÆFATIO.
neque hæc viciſſitudinibus iterum erepta eſt;
quippe ſimulac alia ſu-
perbiori induta ornatu in Scenam prodit, prior proſcribitur atque ſpreta
jacet: Quam apprime ingenioſus Buffierius in Tract. de primis veri-
tatibus part. 5, Hypotheſium Phyſicarum Auctores comparat cum
Romannis, qui quidem id conantur quod veroſimile eſt, nequaquam
id, quod veritatem comprehendit; qui eo plus placent, quo magis aliena
ab exſpectatione & ratione noſtra, imo quæ nonnunquam dementiæ ſunt
propinqua, ponunt, modo contradictionem non involvant: ſed ecquis
ratione præditus ejusmodi fabulas ſibi pro veritate obtrudi ſine-
ret in hiſtoriis? quonam igitur meliori jure in Phyſicis? idcirco ma-
gnus Verulamius Hypotheſes Philoſophorum non niſi cerebella ho-
minum & potentes nugas vocavit, atque oravit & obſecravit homi-
nes, ut animos ſubmitterent, ſcientias quærerent rejecta libidine fin-
gendi, ipſamque potius Naturam obſervarent: Aurea hercle monita!
eaque ſequenda eſſe, ſi unquam aliquid certi cognoſcere in Phyſicis
conamur, fatentur omnes penetrantioris judicii Sapientes: Pauci ta-
men hæc tam bene obſervarunt, quam Iſacus Newtonus & Niewen-
tytius. Hi Hypotheſes, quantum potuerunt, rejecerunt: Quam pul-
cre igitur hoſce Philoſophos aut evolverunt, aut intellexerunt illi, qui
iis ubivis Hypotheſes adſcribunt, in quibus eorum demonſtrationes
fundatas arbitrantur? ſed ignoſcendum eſt aliquid iis Heroibus, qui
Matheſeos ignari, & ideo eam exoſi, atque ex Phyſica, veluti
Scientiam inutilem proſcribentes, ſcripta tantæ penetrationis in arca-
na Naturæ, ne quidem legere, multo minus intelligere potuerunt;
ut hi tamen videantur Newtoniana legiſſe, nonnullos interpretes de-
ſcribunt, quorum verba hinc inde paulum immutando, turpes con-
tra prima Geometriæ fundamenta immiſcent errores, quo opinantur
jactitantque ſe clare conſcribere & emendare, quod Geometras reddere
obſcuriſſimum, criminantur: Quod ſi hi in Newtonianis verſati fo-
rent ſcriptis, cognoviſſent quid quondam Anno 1672. Philoſophus
reſpondit Pardieſio, qui Theoriam Lucis & Colorum Hypotheſin vo-
caverat, ſe id amice habere, ſiquidem ipſi nondum conſtabat, ſed alio
tamen conſilio ſe id propoſuiſſe, cum nihil aliud continere videtur,
quam proprietates quasdam Lucis. confer. Philoſoph. Transact. No.
84. pag. 4039. qualem idcirco, hoc ictu ſapientior factus, Pardie-
ſius palinodiam cecinerit, vide ſis in Philoſoph. Transact. No. 85. p.
perbiori induta ornatu in Scenam prodit, prior proſcribitur atque ſpreta
jacet: Quam apprime ingenioſus Buffierius in Tract. de primis veri-
tatibus part. 5, Hypotheſium Phyſicarum Auctores comparat cum
Romannis, qui quidem id conantur quod veroſimile eſt, nequaquam
id, quod veritatem comprehendit; qui eo plus placent, quo magis aliena
ab exſpectatione & ratione noſtra, imo quæ nonnunquam dementiæ ſunt
propinqua, ponunt, modo contradictionem non involvant: ſed ecquis
ratione præditus ejusmodi fabulas ſibi pro veritate obtrudi ſine-
ret in hiſtoriis? quonam igitur meliori jure in Phyſicis? idcirco ma-
gnus Verulamius Hypotheſes Philoſophorum non niſi cerebella ho-
minum & potentes nugas vocavit, atque oravit & obſecravit homi-
nes, ut animos ſubmitterent, ſcientias quærerent rejecta libidine fin-
gendi, ipſamque potius Naturam obſervarent: Aurea hercle monita!
eaque ſequenda eſſe, ſi unquam aliquid certi cognoſcere in Phyſicis
conamur, fatentur omnes penetrantioris judicii Sapientes: Pauci ta-
men hæc tam bene obſervarunt, quam Iſacus Newtonus & Niewen-
tytius. Hi Hypotheſes, quantum potuerunt, rejecerunt: Quam pul-
cre igitur hoſce Philoſophos aut evolverunt, aut intellexerunt illi, qui
iis ubivis Hypotheſes adſcribunt, in quibus eorum demonſtrationes
fundatas arbitrantur? ſed ignoſcendum eſt aliquid iis Heroibus, qui
Matheſeos ignari, & ideo eam exoſi, atque ex Phyſica, veluti
Scientiam inutilem proſcribentes, ſcripta tantæ penetrationis in arca-
na Naturæ, ne quidem legere, multo minus intelligere potuerunt;
ut hi tamen videantur Newtoniana legiſſe, nonnullos interpretes de-
ſcribunt, quorum verba hinc inde paulum immutando, turpes con-
tra prima Geometriæ fundamenta immiſcent errores, quo opinantur
jactitantque ſe clare conſcribere & emendare, quod Geometras reddere
obſcuriſſimum, criminantur: Quod ſi hi in Newtonianis verſati fo-
rent ſcriptis, cognoviſſent quid quondam Anno 1672. Philoſophus
reſpondit Pardieſio, qui Theoriam Lucis & Colorum Hypotheſin vo-
caverat, ſe id amice habere, ſiquidem ipſi nondum conſtabat, ſed alio
tamen conſilio ſe id propoſuiſſe, cum nihil aliud continere videtur,
quam proprietates quasdam Lucis. confer. Philoſoph. Transact. No.
84. pag. 4039. qualem idcirco, hoc ictu ſapientior factus, Pardie-
ſius palinodiam cecinerit, vide ſis in Philoſoph. Transact. No. 85. p.
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib