Newton, Isaac, Philosophia naturalis principia mathematica, 1713

Page concordance

< >
Scan Original
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
< >
page |< < of 524 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s>
                <pb xlink:href="039/01/020.jpg"/>
              ridebitur qui finget Elaterem, & ex Hypotheſi ſic præpropere con­
                <lb/>
              ficta motum Indicis explicare ſuſcipiet: oportuit enim internam
                <lb/>
              Machinæ fabricam penitius perſcrutari, ut ita motus propoſiti prin­
                <lb/>
              cipium verum exploratum habere poſſet. </s>
              <s>Idem vel non abſimile
                <lb/>
              feretur judicium de Philoſophis illis, qui materia quadam ſubti­
                <lb/>
              liſſima Cælos eſſe repletos, hanc autem in Vortices indeſinenter
                <lb/>
              agi voluerunt. </s>
              <s>Nam ſi Phænomenis vel accuratiſſime ſatisfacere
                <lb/>
              poſſent ex Hypotheſibus ſuis; veram tamen Philoſophiam tradi­
                <lb/>
              diſſe, & veras cauſas motuum cæleſtium inveniſſe nondum di­
                <lb/>
              cendi ſunt; niſi vel has revera exiſtere, vel ſaltem alias non ex­
                <lb/>
              iſtere demonſtraverint. </s>
              <s>Igitur ſi oſtenſum fuerit, univerſorum
                <lb/>
              corporum Attractionem habere verum locum in rerum natura;
                <lb/>
              quinetiam oſtenſum fuerit, qua ratione motus omnes cæleſtes ab­
                <lb/>
              inde ſolutionem recipiant; vana fuerit & merito deridenda objectio,
                <lb/>
              ſi quis dixerit eoſdem motus per Vortices explicari debere, etiamſi
                <lb/>
              id fieri poſſe vel maxime conceſſerimus. </s>
              <s>Non autem concedimus:
                <lb/>
              Nequeunt enim ullo pacto Phænomena per Vortices explicari;
                <lb/>
              quod ab Auctore noſtro abunde quidem & clariſſimis rationibus
                <lb/>
              evincitur; ut ſomniis plus æquo indulgeant oporteat, qui inep­
                <lb/>
              tiſſimo figmento reſarciendo, noviſque porro commentis ornando
                <lb/>
              infelicem operam addicunt. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Si corpora Planetarum & Cometarum circa Solem deferantur
                <lb/>
              a Vorticibus; oportet corpora delata & Vorticum partes proxime
                <lb/>
              ambientes eadem velocitate eademque curſus determinatione mo­
                <lb/>
              veri, & eandem habere denſitatem vel eandem Vim inertiæ pro
                <lb/>
              mole materiæ. </s>
              <s>Conſtat vero Planetas & Cometas, dum verſan­
                <lb/>
              tur in iiſdem regionibus Cælorum, velocitatibus variis variaque
                <lb/>
              curſus determinatione moveri. </s>
              <s>Neceſſario itaque ſequitur, ut
                <lb/>
              Fluidi cæleſtis partes illæ, quæ ſunt ad eaſdem diſtantias a Sole,
                <lb/>
              revolvantur eodem tempore in plagas diverſas cum diverſis ve­
                <lb/>
              locitatibus: etenim alia opus erit directione & velocitate, ut tran­
                <lb/>
              ſire poſſint Planetæ; alia, ut tranſire poſſint Cometæ. </s>
              <s>Quod cum
                <lb/>
              explicari nequeat; vel fatendum erit, univerſa corpora cæleſtia
                <lb/>
              non deferri a materia Vorticis; vel dicendum erit, eorundem mo­
                <lb/>
              tus repetendos eſle non ab uno eodemque Vortice, ſed a pluribus
                <lb/>
              qui ab invicem diverſi ſint, idemque ſpatium Soli circumjectum
                <lb/>
              pervadant. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Si plures Vortices in eodem ſpatio contineri, & ſeſe mutuo pe­
                <lb/>
              netrare, motibuſQ.E.D.verſis revolvi ponantur; quoniam hi mo­
                <lb/>
              tus debent eſſe conformes delatorum corporum motibus, qui </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>