Gravesande, Willem Jacob 's, Physices elementa mathematica, experimentis confirmata sive introductio ad philosophiam Newtonianam; Tom. 1
page |< < (122) of 824 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div720" type="section" level="1" n="194">
          <pb o="122" file="0184" n="200" rhead="PHYSICES ELEMENTA"/>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4936" xml:space="preserve">Nulla in corporum colliſione vis deſtruitur, niſi quæ ad
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0184-01" xlink:href="note-0184-01a" xml:space="preserve">488.</note>
            partes intro premendas requiritur. </s>
            <s xml:id="echoid-s4937" xml:space="preserve">Ponamus primo cor-
              <lb/>
            pora ad eandem partem tendere, antecedens neceſſario tar-
              <lb/>
            dius alio movetur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4938" xml:space="preserve">ictu acceleratur, conſequens ve-
              <lb/>
            ro quia in aliud agit ex vi ſua amittit. </s>
            <s xml:id="echoid-s4939" xml:space="preserve">Effectus vis a-
              <lb/>
            miſſæ eſt augmentum vis in antecedente, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4940" xml:space="preserve">introceſſio
              <lb/>
            partium, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4941" xml:space="preserve">effectus hic valet vim amiſſam à con-
              <lb/>
            ſequente . </s>
            <s xml:id="echoid-s4942" xml:space="preserve">Sed illa, quam acquiſivit antecedens,
              <note symbol="*" position="left" xlink:label="note-0184-02" xlink:href="note-0184-02a" xml:space="preserve">478</note>
            eſt vis deſtructa, ergo ſola hæc deſtruitur, qua partes in-
              <lb/>
            trocedunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s4943" xml:space="preserve">Secundo, tendant corpora in partes contrari-
              <lb/>
            as, in hoc caſu corpora ambo ſibi mutuo reſiſtunt, non mo-
              <lb/>
            do inertiâ, ſed etiam viribus inſitis, quo vero major eſt re-
              <lb/>
            ſiſtentia, eo magis partes comprimuntur, eoque major par-
              <lb/>
            tium introceſſio, ita ut vires impropriè dicantur ſeſe mu-
              <lb/>
            tuo deſtruere, vi ſua corpus corpori reſiſtit, quâ natâ reſi-
              <lb/>
            ſtentiâ vis corporis alîus deſtruitur, ſuperando preſſionem
              <lb/>
            qua partes cohærent. </s>
            <s xml:id="echoid-s4944" xml:space="preserve">Paradoxa hæc propoſitio, vim nun-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0184-03" xlink:href="note-0184-03a" xml:space="preserve">489.</note>
            quam immediate vim deſtruere, experimentis extra dubium
              <lb/>
            eſt, quibus conſtat introceſſiones in corporibus ejuſdem ge-
              <lb/>
            neris, (nempe quorum partes æqualiter cohærent,) eſſe æ-
              <lb/>
            quales, ſi vires æquales ictibus deſtruantur, ſive corpora
              <lb/>
            tendant ad eandem partem; </s>
            <s xml:id="echoid-s4945" xml:space="preserve">ſive directionibus contrariis
              <lb/>
            ferantur, viribus æqualibus, aut utcumque inæqualibus; </s>
            <s xml:id="echoid-s4946" xml:space="preserve">ſive
              <lb/>
            in obicem firmum impingat corpus; </s>
            <s xml:id="echoid-s4947" xml:space="preserve">ut, præmifsâ machinarum
              <lb/>
            deſcriptione, exponam.</s>
            <s xml:id="echoid-s4948" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div731" type="section" level="1" n="195">
          <head xml:id="echoid-head279" xml:space="preserve">
            <emph style="sc">Machina</emph>
          </head>
          <head xml:id="echoid-head280" xml:space="preserve">Qua experimenta circa colliſiones corporum
            <lb/>
          inſtituuntur.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4949" xml:space="preserve">Tabula lignea ABC, fere triangularis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4950" xml:space="preserve">verticalis,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0184-04" xlink:href="note-0184-04a" xml:space="preserve">490.</note>
            altitudinis circiter quatuor pedum cum ſemiſſe, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4951" xml:space="preserve">latitudi-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0184-05" xlink:href="note-0184-05a" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">TAB. XVII</emph>
              .</note>
            nis, circa baſin trianguli, trium pedum, verticaliter diſponitur.</s>
            <s xml:id="echoid-s4952" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4953" xml:space="preserve">In ſuperiori parte datur ad horizontem parallela ſciſſura st,
              <lb/>
            in qua duo clavi quadrati, aliquando plures, moventur; </s>
            <s xml:id="echoid-s4954" xml:space="preserve">qui
              <lb/>
            ubique cochleis, ad poſteriorem tabulæ partem applicantis
              <lb/>
            firmantur; </s>
            <s xml:id="echoid-s4955" xml:space="preserve">ut ex figura clavorum in V patet.</s>
            <s xml:id="echoid-s4956" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4957" xml:space="preserve">Super unoquoque clavo movetur tubulus quadratus </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>