Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
181
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1324
"/>
<
lb
/>
Dicimus eam propoſitionem non eſſe veram ſimpliciter, ſed id requiri, vt .ſ. </
s
>
<
s
>intentio & remiſsio
<
lb
/>
fiat eadem forma permanente, quod ſolum euenit accidenti. </
s
>
<
s
>Accidit enim albedinem eſſe & in
<
lb
/>
ſexto & in octauo gradu, cùm ſit diuidua. </
s
>
<
s
>At in eadem ſubſtantia & in eo quod eſt eſſe magis
<
lb
/>
& minus non eſt, quia manent in indiuiduo, & aliquo vel minimo dempto variantur, non ſecus
<
lb
/>
àc numeri quibus ſi apponas aut demas vnitatem, continuò ſpecies eius immutatur. </
s
>
<
s
>Dicimus
<
lb
/>
igitur Ariſtotelem 5. Phyſ. loqui de illa intentione & remiſsione, quæ fit in eadem ſpecie, hæc
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
<
lb
/>
ſola fit ex admixtione contrarij. </
s
>
<
s
>Poſtulant etiam plus & minus, ſi ex contrariorum temperatio
<
lb
/>
ne naſcuntur, vt fiant circum idem ſubiectum. </
s
>
<
s
>Ita rarius & denſius in cęlo ſunt, ſed in diuerſis
<
lb
/>
partibus,
<
expan
abbr
="
ideoq́
">ideoque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ex contrariis non exiſtunt. </
s
>
<
s
>Prætereà notatum eſt ex Alexandro quem quoque
<
lb
/>
Simplicius eſt ſecutus, eſſe aliud genus intentionis & remiſsionis quod eſt ex humilitate naturę,
<
lb
/>
quemadmodum in iis quæ ſunt ad vnum, vbi rei natura numeris ſibi quidem conuenientibus ab
<
lb
/>
ſoluta eſt, nihilominus vniuerſam amplitudinem primi participati non complectitur. </
s
>
<
s
>quemad
<
lb
/>
modum quantum quod eſt in ſuo genere perfectum, non tamen in eorum genere quæ ſunt:
<
expan
abbr
="
nã
">nam</
expan
>
<
lb
/>
declinat tantiſper à perfectione ſubſtantiæ. </
s
>
<
s
>Hîc item & plus & minus ex
<
expan
abbr
="
contrariorũ
">contrariorum</
expan
>
admixtio
<
lb
/>
ne non fiunt, & hoc accommodatur ad ſubſtantiam. </
s
>
<
s
>Quapropter ſubſtantia magis minuſúe di
<
lb
/>
citur, vt ſenſilis, magis quàm vniuerſalis, & ſpecies magis quàm genus. </
s
>
<
s
>Ob
<
expan
abbr
="
eamq.
">eamque</
expan
>
rem dicebat
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1325
"/>
<
lb
/>
Alexander, etiamſi qualitates vtræque ſummæ non ſint in pluribus elementis, ex
<
expan
abbr
="
contrariorũ
">contrariorum</
expan
>
ta
<
lb
/>
men admixtione tales non eſſe. </
s
>
<
s
>Motus autem ibi eſt, vbi magis & minus ſunt ex mixtura con
<
lb
/>
trarij, & vbi talis mixtura plus & minus facit, ibi eſt motus: non
<
expan
abbr
="
aũt
">aut</
expan
>
vbi plus & minus, ibi mixtu
<
lb
/>
ra contrariorum & motus. </
s
>
<
s
>De illa igitur intentione cùm verba faciat Ariſtoteles quæ naſcitur
<
lb
/>
ex miſcella contrariorum, & vbi non varietur eſſentia,
<
expan
abbr
="
planũ
">planum</
expan
>
quòd illud plus & minus non per
<
lb
/>
tinet ad ſubſtantiam, neque ex eo motus affinis eſt ſubſtantiæ. </
s
>
<
s
>Quamobrem ad formam argu
<
lb
/>
menti. </
s
>
<
s
>Vbi contraria, ibi magis & minus. </
s
>
<
s
>In ſubſtantia contraria. </
s
>
<
s
>Ergo plus & minus. </
s
>
<
s
>Pro
<
lb
/>
poſitio falſa eſt, probatio quoque fallax. </
s
>
<
s
>Omne plus & minus ex admixtione contrariorum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Neque enim eſt vniuersè vera, cùm plus & minus ſint diuerſi ordinis, & tum ita fiunt, vbi eadem
<
lb
/>
forma conſeruetur, & circum idem ſubiectum, nec ſit inæqualis participatio naturæ cuiuſdam,
<
lb
/>
quæ omnia ſecus ſe habent in ſubſtantia. </
s
>
<
s
>Sed hæc ſatis.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1322
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1323
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1324
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1325
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
head
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
De naturæ progreſſu vbi poteſtas cum actu commutatur. </
s
>
<
s
>Cap. </
s
>
<
s
>XXIII
<
emph.end
type
="
italics
"/>
.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1326
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1326
"/>
C</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>QVAE nos anteà conſtituimus, illò pertinuerunt, vt intelligeretur in ſubſtantiæ generatione
<
lb
/>
tempus inſumi propter repugnantiam quæ ex diuerſis formis exiſtit, & varios formarum
<
lb
/>
gradus qui inter ſe ſubiiciuntur quorum beneficio materia ſic proficit in actu, vt paullatim amit
<
lb
/>
tat poteſtatem quam habebat ad formam ſuccedentem, donec omnis extincta fuerit, & conuerſa
<
lb
/>
in actum acceſſu formæ, quo facto generatio completa eſt. </
s
>
<
s
>contrarius curſus à materia tenetur,
<
lb
/>
vbi tendat ad interitum. </
s
>
<
s
>nanque ab actu remigrat ſenſim ad poteſtatem. </
s
>
<
s
>Sed cùm vtrobique
<
lb
/>
priuatio ſit comes poteſtatis, nil aliud ſibi volet extingui aut recuperari poteſtatem, quàm aut
<
lb
/>
deleri priuationem, aut iterum poni. </
s
>
<
s
>Cùm verò hæc omnia fundetur contrariis, nil erit aliud
<
lb
/>
ortus & interitus, quàm extinctio & recuperatio formæ contrariæ. </
s
>
<
s
>Ex quo efficitur, vt alterius
<
lb
/>
ortus pari gradu cum interitu contrarij ad
<
expan
abbr
="
extremũ
">extremum</
expan
>
vſque procedat. </
s
>
<
s
>Quamobrem materiæ pro
<
lb
/>
ceſſus,
<
expan
abbr
="
ſiquãdo
">ſiquando</
expan
>
contrario motu prius moueatur, quàm agatur à forma, nil aliud erit
<
expan
abbr
="
oĩno
">omnino</
expan
>
, quàm
<
lb
/>
concitari ad contrarium, neque ſit materiam verſus progredi, vt actus non ſit ſuperſtes, cuius rei
<
lb
/>
faciem verba primo adſpectu afferunt. </
s
>
<
s
>Neque enim poteſtas ab actu vnquàm reapſe ſegregari
<
lb
/>
poteſt. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
eaq́
">eaque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>cauſſa eſt viciſsitudinis contrariorum in eadem materia. </
s
>
<
s
>Hic eſt igitur perpetuus
<
arrow.to.target
n
="
marg1327
"/>
<
lb
/>
materiæ curſus ad formam & à forma, atque ille quidem prorſus ſecundùm naturam, qui eſt ad
<
lb
/>
formam. </
s
>
<
s
>Nanque ex illa eſt eſſe: id verò omnium optatiſsimum, & quò diuturnius, eò
<
expan
abbr
="
quoq.
">quoque</
expan
>
<
lb
/>
optatius, modo natura ſuſtineat. </
s
>
<
s
>Sed ſi calidum & frigidum formæ ſunt, vt nos arbitramur, &
<
lb
/>
ad calidum & ad frigidum curſus erit naturalis. </
s
>
<
s
>Num igitur natura pari gradu reſpicit contra
<
lb
/>
ria? </
s
>
<
s
>nequaquam niſi habilitatem &, vt ſic dixerim, captum ipſius obſerues,
<
expan
abbr
="
vtrorunq.
">vtrorunque</
expan
>
enim pa
<
lb
/>
riter capax eſt: verùm non pari ratione ab vtroque perficitur, quod vnum potiſsimè ſpectat ipſa
<
lb
/>
natura. </
s
>
<
s
>Proinde ea non hic tibi ſeruandus in progreſſu naturæ proponitur, vt in præſtantiſsi
<
lb
/>
mum natura contendat. </
s
>
<
s
>Cùm igitur actus qui poſitiuè opponuntur ab Ariſtotele
<
expan
abbr
="
veteribuſq́
">veteribuſque</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>philoſophis vno omnium conſenſu diſtribuantur in perfectos & imperfectos, plus & minus; &
<
lb
/>
perfecti
<
expan
abbr
="
quidẽ
">quidem</
expan
>
vt entia reputentur, imperfecti verò vt priuatione. </
s
>
<
s
>quemadmodum eſſe eſt à for
<
lb
/>
ma, non eſſe verò à materia, ſic alterum ex oppoſitis quod perfectius eſt, formæ tribuetur imper
<
lb
/>
fectius autem proprium materiæ cenſebitur. </
s
>
<
s
>Itaque tum fuerit verè tendere ad formam, ſicuti
<
lb
/>
ad perfectius è contrariis natura concitetur, vbi ad
<
expan
abbr
="
oppoſitũ
">oppoſitum</
expan
>
natura propendeat, hoc erit tendere
<
lb
/>
ad materiam. </
s
>
<
s
>Neque id vniuerſi conſtitutionem ſpeculantibus erit creditu difficile. </
s
>
<
s
>Vnum eſt
<
lb
/>
enim
<
expan
abbr
="
primũ
">primum</
expan
>
(id verò nunc, quia cum
<
expan
abbr
="
cõmuni
">communi</
expan
>
hominum ſenſu congruit, pro
<
expan
abbr
="
cõperto
">comperto</
expan
>
habeatur) </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>