Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Page concordance

< >
Scan Original
161 141
162 142
163 143
164 144
165 145
166 146
167 147
168 148
169 149
170 150
171 151
172 152
173 153
174 154
175 155
176 156
177 157
178 158
179 159
180 160
181 161
182 162
183 163
184 164
185 165
186 166
187 167
188 168
189 169
190 170
< >
page |< < (181) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div637" type="section" level="1" n="165">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11846" xml:space="preserve">
              <pb o="181" file="0201" n="201" rhead="LIBER SECVNDVS."/>
            ordinatim applicatæ ex dictis punctis tropicorum ſint ad diametrum, perpendiculares) deſcripta
              <lb/>
            erunt aſcendentia ſigna.</s>
            <s xml:id="echoid-s11847" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11848" xml:space="preserve">ALITER deſcribentur aſcendentia ſigna hoc pacto. </s>
            <s xml:id="echoid-s11849" xml:space="preserve">Primum quęrantur puncta Eclipticæ in
              <lb/>
            circulo Meridiano exiſtentia, hoc eſt, mediationes cœli, cum principia ſignorum Zodiaci oriun-
              <lb/>
            tur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11850" xml:space="preserve">eorundem punctorum declinationes. </s>
            <s xml:id="echoid-s11851" xml:space="preserve">Deindeiiſdem ſignorum initiis aſcen dentibus, inue-
              <lb/>
            ſtigentur puncta Eclipticæ in circulo horæ 6. </s>
            <s xml:id="echoid-s11852" xml:space="preserve">à meridie, vel media nocte conſtituta, vna cum eo-
              <lb/>
            rundem declinationibus. </s>
            <s xml:id="echoid-s11853" xml:space="preserve">Quæ omnia ita abſoluemus. </s>
            <s xml:id="echoid-s11854" xml:space="preserve">Ex aſcenſione obliqua principii cuiusli-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0201-01" xlink:href="note-0201-01a" xml:space="preserve">Quomodo me-
                <lb/>
              diationes cœli,
                <lb/>
              cũ initia ſigno-
                <lb/>
              rum oriuntur,
                <lb/>
              inue ſtigandę
                <lb/>
              ſint.</note>
            bet ſigni (quę vel ex tabulis aſcenſionum obliquarum, quæ in tabulis Directionum Ioan. </s>
            <s xml:id="echoid-s11855" xml:space="preserve">Regiom.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s11856" xml:space="preserve">vel in commentariis noſtris in ſphæram continentur, ſumenda eſt, vel certè ex doctrina ſinuum, vt
              <lb/>
            in cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s11857" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s11858" xml:space="preserve">ſphęræ præcepimus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11859" xml:space="preserve">ad finem ſcholii huius propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s11860" xml:space="preserve">oſtendemus, eruenda) quadrans
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0201-02" xlink:href="note-0201-02a" xml:space="preserve">10</note>
            circuli auferatur, hoceſt, grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s11861" xml:space="preserve">90. </s>
            <s xml:id="echoid-s11862" xml:space="preserve">adiecto prius integro circulo ad aſcenſionem obliquam, ſi de-
              <lb/>
            tractio fieri nequit, vt in calculo Aſtronomico ſieri ſolet. </s>
            <s xml:id="echoid-s11863" xml:space="preserve">Numerus en im reliquus erit aſcenſio
              <lb/>
            recta puncti Eclipticæ, quod tunc in Meridiano ſupra Horizontem reperitur, quodq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s11864" xml:space="preserve">Mediatio-
              <lb/>
            nem cœli dicunt Aſtronomi. </s>
            <s xml:id="echoid-s11865" xml:space="preserve">Quare ex tabula aſcenſionum rectarum, vel ex doctrina, quam in
              <lb/>
            ſcholio ſequenti trademus, punctum illud Eclipticæ notum fiet, cuius punctum oppoſitum in eo-
              <lb/>
            dem Meridiano exiſter infra Horizontem, quod angulum terræ dicere poſſumus cum Aſtrono-
              <lb/>
            mis. </s>
            <s xml:id="echoid-s11866" xml:space="preserve">Huius operationis demonſtratio difficilis non eſt, ſi poſitio Horizontis, Meridiani, Zodiaci,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s11867" xml:space="preserve">Æ quatoris in ſphæra rectè concipiatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s11868" xml:space="preserve">Nam quando aſcenſio obliqua maior fuerit quadran-
              <lb/>
            te, vel quadranti æqualis, perſpicuum eſt, ſi quadransÆ quatoris inter orientem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11869" xml:space="preserve">meridiem poſi-
              <lb/>
            tus ex ea auferatur, relinqui aſcenſionem rectam puncti Eclipticæ cœlum mediantis, nempe di-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0201-03" xlink:href="note-0201-03a" xml:space="preserve">20</note>
            ſtantiam principii ♈, à Meridiano circulo ſecundum ſignorum ſucceſſionem: </s>
            <s xml:id="echoid-s11870" xml:space="preserve">Quando vero aſcẽ-
              <lb/>
            ſio obliqua quadrante fuerit minor, liquido etiam conſtat, ſi quadrans Aequatoris inter orien-
              <lb/>
            tem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11871" xml:space="preserve">meridiem conſtitutus ab integro circulo dematur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11872" xml:space="preserve">reliquis tribus quadrantibus aſcen-
              <lb/>
            ſio obliqua apponatur, (quod perinde eſt, ac ſi quadrans ab aggregato, quod ex aſcenſione obli-
              <lb/>
            qua, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11873" xml:space="preserve">circulo integro fit, detrahatur) conflari aſcenſionem rectam puncti Eclipticæ cœlum me-
              <lb/>
            diantis. </s>
            <s xml:id="echoid-s11874" xml:space="preserve">In ſphæra quoquerecta eadem operatio locum habet, ſi loco aſcenſionis obliquæ aſcen-
              <lb/>
            dentis ſigni accipiatur aſcenſio recta eiuſdem.</s>
            <s xml:id="echoid-s11875" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11876" xml:space="preserve">EXEMPLVM. </s>
            <s xml:id="echoid-s11877" xml:space="preserve">Ad latitudinem grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s11878" xml:space="preserve">42. </s>
            <s xml:id="echoid-s11879" xml:space="preserve">qualis ferè eſt Romæ, aſcenſio obliqua prine
              <unsure/>
            i-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0201-04" xlink:href="note-0201-04a" xml:space="preserve">Exemplum.</note>
            pii ♍, eſt grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s11880" xml:space="preserve">141. </s>
            <s xml:id="echoid-s11881" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s11882" xml:space="preserve">33. </s>
            <s xml:id="echoid-s11883" xml:space="preserve">ex qua ſi dematur quadrans, hoc eſt, grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s11884" xml:space="preserve">90. </s>
            <s xml:id="echoid-s11885" xml:space="preserve">remanent grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s11886" xml:space="preserve">51.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s11887" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s11888" xml:space="preserve">33. </s>
            <s xml:id="echoid-s11889" xml:space="preserve">pro aſcenſione recta puncti Eclipticæ cœlum mediantis, cum principium ♍, oritur. </s>
            <s xml:id="echoid-s11890" xml:space="preserve">
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0201-05" xlink:href="note-0201-05a" xml:space="preserve">30</note>
            Huic autem aſcenſioni rectæ reſpondet in tabula aſcenſionum rectarum (adhibita tamen parte
              <lb/>
            proportionali, vt fieri conſuea
              <unsure/>
            it, quando numerus non præcisè in tabula aliqua continetur)
              <lb/>
            gradus 23. </s>
            <s xml:id="echoid-s11891" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s11892" xml:space="preserve">57. </s>
            <s xml:id="echoid-s11893" xml:space="preserve">♉. </s>
            <s xml:id="echoid-s11894" xml:space="preserve">Hoc ergo punctum Eclipticæ in Meridiano tunc reperietur ſupra Ho-
              <lb/>
            rizontem, infra vero Horizontem in eodem Meridiano exiſtet gradus 23. </s>
            <s xml:id="echoid-s11895" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s11896" xml:space="preserve">57. </s>
            <s xml:id="echoid-s11897" xml:space="preserve">♏. </s>
            <s xml:id="echoid-s11898" xml:space="preserve">Rurſus
              <lb/>
            obliqua aſcenſio principii ♋, continet grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s11899" xml:space="preserve">66. </s>
            <s xml:id="echoid-s11900" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s11901" xml:space="preserve">57. </s>
            <s xml:id="echoid-s11902" xml:space="preserve">Cui ſi addatur integer circulus, hoc
              <lb/>
            eſt, grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s11903" xml:space="preserve">360. </s>
            <s xml:id="echoid-s11904" xml:space="preserve">fiunt grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s11905" xml:space="preserve">426. </s>
            <s xml:id="echoid-s11906" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s11907" xml:space="preserve">57. </s>
            <s xml:id="echoid-s11908" xml:space="preserve">à quibus ſi deducantur grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s11909" xml:space="preserve">90. </s>
            <s xml:id="echoid-s11910" xml:space="preserve">relinquuntur grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s11911" xml:space="preserve">336.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s11912" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s11913" xml:space="preserve">57. </s>
            <s xml:id="echoid-s11914" xml:space="preserve">pro aſcenſione recta puncti Eclipticæ mediantis tunc cœlum, cum initium ♋, aſcendit
              <lb/>
            ſupra Horizontem. </s>
            <s xml:id="echoid-s11915" xml:space="preserve">Huic rectæ aſcenſioni reſpondet in tabula aſcenſionum rectarum gradus
              <lb/>
            5. </s>
            <s xml:id="echoid-s11916" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s11917" xml:space="preserve">6. </s>
            <s xml:id="echoid-s11918" xml:space="preserve">♓. </s>
            <s xml:id="echoid-s11919" xml:space="preserve">Quare hoc punctum eo tempore in Meridiano ſupra Horizontem exiſtet, angulus
              <lb/>
            autem terræ erit gradus 5. </s>
            <s xml:id="echoid-s11920" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">M</emph>
            in. </s>
            <s xml:id="echoid-s11921" xml:space="preserve">6. </s>
            <s xml:id="echoid-s11922" xml:space="preserve">♍. </s>
            <s xml:id="echoid-s11923" xml:space="preserve">Poſtremo in ſphera recta, (vt de hac exemplum etiam af-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0201-06" xlink:href="note-0201-06a" xml:space="preserve">40</note>
            feramus) aſcenſio recta ♐, complectitur grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s11924" xml:space="preserve">237. </s>
            <s xml:id="echoid-s11925" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s11926" xml:space="preserve">48. </s>
            <s xml:id="echoid-s11927" xml:space="preserve">Ex hac dempto quadrante, ſuper-
              <lb/>
            ſunt grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s11928" xml:space="preserve">147. </s>
            <s xml:id="echoid-s11929" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s11930" xml:space="preserve">48. </s>
            <s xml:id="echoid-s11931" xml:space="preserve">pro aſcenſione recta illius puncti Eclipticæ, quod tunc cœlum mediat.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s11932" xml:space="preserve">Cui aſcenſioni conuenit gradus 25. </s>
            <s xml:id="echoid-s11933" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s11934" xml:space="preserve">31. </s>
            <s xml:id="echoid-s11935" xml:space="preserve">♌, atque hoc punctum tuncin Meridiano exiſtet
              <lb/>
            ſupra Horizontem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11936" xml:space="preserve">in angulo propterea terræ erit gradus 25. </s>
            <s xml:id="echoid-s11937" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s11938" xml:space="preserve">31. </s>
            <s xml:id="echoid-s11939" xml:space="preserve">♒. </s>
            <s xml:id="echoid-s11940" xml:space="preserve">Hac arte compo-
              <lb/>
            ſuimus ſequentem tabellam mediationum cœli, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11941" xml:space="preserve">angulorum terræ, oriente principio cuiuſuis
              <lb/>
            ſigni Zodiaci, ad latitudinem grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s11942" xml:space="preserve">42. </s>
            <s xml:id="echoid-s11943" xml:space="preserve">in qua etiam adſcripſimus earundem mediationum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11944" xml:space="preserve">
              <lb/>
            angulorum terræ declinationes per doctrinam ſinuum inuentas, vt in coroll. </s>
            <s xml:id="echoid-s11945" xml:space="preserve">propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s11946" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s11947" xml:space="preserve">præce-
              <lb/>
            dentis libri tradidimus, licet eædem ex tabula declinationum, habita ratione partis proportiona-
              <lb/>
            lis, elici poſſint. </s>
            <s xml:id="echoid-s11948" xml:space="preserve">Perſpicuum autem eſt, declinationes punctorum ſeptentrionalium Eclipticæ
              <lb/>
            eſſe ſeptentrionales, auſtralium verò auſtrales. </s>
            <s xml:id="echoid-s11949" xml:space="preserve">Vnde facile iudicabis, quorumnam puncto-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0201-07" xlink:href="note-0201-07a" xml:space="preserve">50</note>
            rum declinatio in dicta tabula ſit borealis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11950" xml:space="preserve">quorum auſtralis: </s>
            <s xml:id="echoid-s11951" xml:space="preserve">quod quidem noſſe, magni re-
              <lb/>
            fert, vt ſigna aſcendentia deſcribantur.</s>
            <s xml:id="echoid-s11952" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div642" type="section" level="1" n="166">
          <head xml:id="echoid-head169" xml:space="preserve">VI. Mediationes cœli, & anguli terræ, eorumq́; declinationes, orientibus 12.
            <lb/>
          ſignorum Zodiaci initiis, ad latitudinem grad. 42.</head>
          <note position="right" xml:space="preserve">
            <lb/>
          Signa aſcen- # ♈ # ♉ # ♊ # ♋ # dentia
            <lb/>
          Gradus & # G. M. # G. M. # G. M. # G. M. # Minuta
            <lb/>
          Mediationes # 0. 0. ♑. # 15. 59. ♑. # 6. 3. ♒. # 5. 6. ♓. # cœli
            <lb/>
          Anguli # 0. 0. ♋ # 15. 59. ♋. # 6. 3. ♌. # 5. 6. ♍. # terræ
            <lb/>
          Declina- # 23. 30. # 22. 32. # 18. 48. # 9. 40. # tiones
            <lb/>
          </note>
        </div>
      </text>
    </echo>