Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009098
">
<
pb
pagenum
="
552
"
xlink:href
="
016/01/201.jpg
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1265
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009099
">
<
margin.target
id
="
marg1264
"/>
Cultoris ido
<
lb
/>
lorum ad
<
lb
/>
uerſus reli
<
lb
/>
quas leges
<
lb
/>
contentio.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009100
">
<
margin.target
id
="
marg1265
"/>
Iudæi cum
<
lb
/>
Mahumeta
<
lb
/>
no, & Chri
<
lb
/>
ſtiano diſpu
<
lb
/>
tatio.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009101
">Sic illa euerſa, Iudæus aduerſus Chriſtia
<
lb
/>
nos inſurgit. </
s
>
<
s
id
="
s.009102
">Si quæ fabulæ in noſtra lege
<
lb
/>
continentur, omnes ad vos tranſierunt, qui
<
lb
/>
noſtram legem recipitis. </
s
>
<
s
id
="
s.009103
">Dei vnius ſimplici
<
lb
/>
tatem nemo adeò ſyncere vt nos colimus,
<
lb
/>
cuius etiam initium a nobis eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.009104
">Miracula &
<
lb
/>
prodigia maiora, quàm vlla in lege alia, &
<
lb
/>
gentis nobilitas. </
s
>
<
s
id
="
s.009105
">Tum illi aduerſus eam: Non
<
lb
/>
placuiſſe Deo quicquid periit: illos in ſuos
<
lb
/>
prophetas ſæuiſſe: abominabile fuiſſe genus
<
lb
/>
eorum ſemper omnibus illos qui à Chriſtia
<
lb
/>
nis ac Mahumetanis coluntur, à lege ſua iuſ
<
lb
/>
ſos adorari. </
s
>
<
s
id
="
s.009106
">Hac exploſa rurſus Chriſtianus
<
arrow.to.target
n
="
marg1266
"/>
<
lb
/>
aduerſus Mahumetanum diſputat: acrior eſt
<
lb
/>
hæc pugna, quæ magnis viribus vtrinque
<
lb
/>
innititur, & ex qua regnorum, & prouincia
<
lb
/>
rum ſalus pendet. </
s
>
<
s
id
="
s.009107
">Chriſtianus quatuor ma
<
lb
/>
ximè innititur fundamentis: prophetarum
<
lb
/>
primò teſtimonio, adeò diligenter omnia,
<
lb
/>
quæ de Chriſto euenerunt
<
expan
abbr
="
narrantiũ
">narrantium</
expan
>
, vt non
<
lb
/>
prædicta quis exiſtimet, ſed recitata poſt fa
<
lb
/>
ctum putet. </
s
>
<
s
id
="
s.009108
">Hi nihil de Mahumete pronun
<
lb
/>
ciant. </
s
>
<
s
id
="
s.009109
">Miraculorum deinde Chriſti autorita
<
lb
/>
te, quæ tanta fuerunt ac talia, vt non ſint
<
lb
/>
Mahumetanorum prodigiis comparanda: vt
<
lb
/>
mortuorum reſurrectio, Lazari & puellæ, &
<
lb
/>
filij viduæ. </
s
>
<
s
id
="
s.009110
">At Mahumetanorum miracula,
<
lb
/>
caſus lapidum ab auibus nigris, vel occulta
<
lb
/>
tio in ſpelunca, velut in Alcorano ſuo docet
<
lb
/>
vel quòd miſſus, aut tranſlatus ex Mecha in
<
lb
/>
Hieroſolymam in vna nocte: ſeu quòd in
<
lb
/>
cœlum aſſumptus ſit, aut quòd Lunam diui
<
lb
/>
ſerit: quæ omnia aut teſte carent, aut miracu
<
lb
/>
la non ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.009111
">Lapides enim ab auibus demiſ
<
lb
/>
ſos, prodigioſum etſi ſit, & fuiſſe concedatur
<
lb
/>
non
<
expan
abbr
="
tamẽ
">tamen</
expan
>
eſt miraculum: at Lunam diuiſam
<
lb
/>
videri, nec miraculum eſt, nec prodigioſum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009112
">Transferri autem à Mecha in
<
expan
abbr
="
Hieroſolymã
">Hieroſolymam</
expan
>
,
<
lb
/>
vel in cœlum aſcendiſſe, eſſet miraculum, ſed
<
lb
/>
teſte caret. </
s
>
<
s
id
="
s.009113
">Tertia ratio à præceptis pendet
<
lb
/>
Chriſti, quæ nil continet à Philoſophia mo
<
lb
/>
rali, aut naturali abſonum. </
s
>
<
s
id
="
s.009114
">Nam illius vitam
<
lb
/>
æquare nemo quamuis optimus, imitari au
<
lb
/>
tem quilibet poteſt. </
s
>
<
s
id
="
s.009115
">Quid poteſt? </
s
>
<
s
id
="
s.009116
">imò quan
<
lb
/>
tum ab illius exemplo abſcedis, tantum ne
<
lb
/>
farij moris induis. </
s
>
<
s
id
="
s.009117
">At Mahumetus cædes &
<
lb
/>
bella conſulit, & turrim in Paradiſo: Para
<
lb
/>
diſum autem in quo nubant, formoſi pueri
<
lb
/>
miniſtrent, carnes edant & poma, bibant
<
lb
/>
nectar, recumbant ſericeis lectis: & gemmas,
<
lb
/>
ſericeáque ſtrata in vmbra plantarum poſſi
<
lb
/>
deant. </
s
>
<
s
id
="
s.009118
">Qui ſani ſenſus hæc ferat? </
s
>
<
s
id
="
s.009119
">Abſurda
<
lb
/>
nonne ſunt, quòd fingat Deum aſcendere ad
<
lb
/>
cœlum è terris, & quòd ipſe etiam per dæ
<
lb
/>
monas ſeruos ſuos, iuret. </
s
>
<
s
id
="
s.009120
">Quid quòd hiſtoria,
<
lb
/>
etiamſi ſit, quum potius fabula, ad minus
<
lb
/>
quinquies de camelo repetita? </
s
>
<
s
id
="
s.009121
">Accedit vlti
<
lb
/>
mo pro Chriſtianis coniectura, quòd pau
<
lb
/>
ciſſimis imperitis, pauperibuſque aduerſus
<
lb
/>
tot Cæſares, ditiſſimóſque ſacrificos idolo
<
lb
/>
rum, lex ipſa noſtra promulgata ſit, orbém
<
lb
/>
que totum etiam hæreſibus debilitata inte
<
lb
/>
ſtinis occupauerit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009122
">
<
margin.target
id
="
marg1266
"/>
Chriſtiani
<
lb
/>
cum Mahu
<
lb
/>
metano con
<
lb
/>
tentio.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009123
">At Mahumetani & ipſi munimenta ha
<
lb
/>
bent. </
s
>
<
s
id
="
s.009124
">Primùm, quòd Chriſtiani, non eam
<
lb
/>
quam ipſi in Deo
<
expan
abbr
="
ſimplicitatẽ
">ſimplicitatem</
expan
>
colant, & quòd
<
lb
/>
Chriſticolæ imagines venerantur, videan
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1267
"/>
<
lb
/>
turque deorum non Dei vnius cultores. </
s
>
<
s
id
="
s.009125
">Suc
<
lb
/>
cedit argumentum ex euentu, cùm tot victo
<
lb
/>
rias iam obtinuerint, tot occupauerint pro
<
lb
/>
uincias, vt vix Mahumetanæ legis Chriſtia
<
lb
/>
na certa pars dici poſſet, ni beneficio Cæſa
<
lb
/>
ris noſtri iam alius orbis Chriſtiani cultus
<
lb
/>
religione paſſim imbutus eſſet. </
s
>
<
s
id
="
s.009126
">Hem dicunt,
<
lb
/>
Deum melius ſentientibus fauere, eſt veriſi
<
lb
/>
mile: nec cùm poſſit tot ſeruare minimo au
<
lb
/>
xilio, quaſi illis infenſus, eos ſpontè perdat.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009127
">Vita verò illorum atque mores mutatis vi
<
lb
/>
cibus, cum nos Mahumetem, illi Chriſtum
<
lb
/>
imitari videantur, legi ſuæ non paruam tri
<
lb
/>
buit autoritatem: orant, ieiunant, ſimplici
<
lb
/>
vtuntur cultu, imò ſimpliſſimo, abſtinent à
<
lb
/>
cædibus, alea, adulteriis, ac improbis erga
<
lb
/>
Deum,
<
expan
abbr
="
nefandiſq;
">nefandiſque</
expan
>
blaſphemiis, quibus qua
<
lb
/>
tuor potiſſimè vitiis populus Chriſtianus pe
<
lb
/>
nè obtritus totus eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.009128
">Quid ſi mulierum
<
expan
abbr
="
hone-ſtatẽ
">hone
<
lb
/>
ſtatem</
expan
>
, & templorum cultum inſpicias? </
s
>
<
s
id
="
s.009129
">Deni
<
lb
/>
que quod ad miracula attinet, nos recitata,
<
lb
/>
ipſos præſentia habere dicunt. </
s
>
<
s
id
="
s.009130
">Alij multis
<
lb
/>
diebus abſtinent cibo, alij igne vruntur, ac
<
lb
/>
ferro ſecantur, nullum doloris
<
expan
abbr
="
veſtigiũ
">veſtigium</
expan
>
præ
<
lb
/>
ferentes: multi ſunt vocem è pectore
<
expan
abbr
="
mittẽ-tes
">mitten
<
lb
/>
tes</
expan
>
, qui olim engaſtrimuthi dicebantur: hoc
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
autẽ
">autem</
expan
>
maximè eis contingit cùm Orgia quæ
<
lb
/>
dam exercent, atque circumferuntur in
<
expan
abbr
="
orbẽ
">orbem</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009131
">Quæ tria vt veriſſima ſunt, & naturali ra
<
lb
/>
tione mira tamen conſtant, cuius ſuperiùs
<
lb
/>
mentionem fecimus, ita illud confectum
<
lb
/>
naſci pueros è mulieribus abſque concubitu. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009132
">
<
margin.target
id
="
marg1267
"/>
Azoaris 15.
<
lb
/>
& 52.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009133
">Sed hæc parum Philoſophis attinent, pro
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1268
"/>
<
lb
/>
quibus inſtitutus eſt ſermo: ad
<
expan
abbr
="
prouinciarũ
">prouinciarum</
expan
>
<
lb
/>
miracula tranſeamus. </
s
>
<
s
id
="
s.009134
">Adeò refert varietas
<
lb
/>
loci, vt ſub vtroque polo nox vna ſit perpe
<
lb
/>
tua ſex menſium, dieſque
<
expan
abbr
="
totidẽ
">totidem</
expan
>
illi
<
expan
abbr
="
ſuccedẽ-tes
">ſucceden
<
lb
/>
tes</
expan
>
: ſed & in locis proximis quatuor, in remo
<
lb
/>
tioribus duorum, vel vnius menſis. </
s
>
<
s
id
="
s.009135
">Ita vt in
<
lb
/>
Nugardia vrbe olim ditiſſima, nunc Moſcho
<
lb
/>
regi ſubdita, templo ampliſſimo adhuc inſi
<
lb
/>
gni, vbi mella nullo cultu in nemoribus pro
<
lb
/>
ueniunt, æſtate lux vna pluribus diebus ma
<
lb
/>
neat: atque hæc ex ſphæræ ratione: qua con
<
lb
/>
ſtare non poteſt, quod Haitomus de Hanſem
<
lb
/>
regione ( ea poſita eſt inter Moſchicum &
<
lb
/>
Antitaurum montes, non procul ab vrbe
<
lb
/>
Zoriga
<
emph
type
="
italics
"/>
(
<
emph.end
type
="
italics
"/>
refert, ſcilicet perpetuis eſſe in te
<
lb
/>
nebris: atque ob id inacceſſam eſſe. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009136
">
<
margin.target
id
="
marg1268
"/>
Tenebræ ſex
<
lb
/>
menſium, &
<
lb
/>
dies in qui
<
lb
/>
buſdam re
<
lb
/>
gionibus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009137
">Eſt & aliud diſcrimen in regionibus à ca
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1269
"/>
<
lb
/>
lore ac frigore:
<
expan
abbr
="
quæcunq;
">quæcunque</
expan
>
enim ſunt iuxta po
<
lb
/>
los, gelu rigent: quæ ſub zona
<
expan
abbr
="
quã
">quam</
expan
>
Sol pre
<
lb
/>
mit, æſtu feruent: mediæ ſunt
<
expan
abbr
="
tẽperatis
">temperatis</
expan
>
pro
<
lb
/>
ximæ. </
s
>
<
s
id
="
s.009138
">Sub polis ciuitates eſſe populoſas eſt
<
lb
/>
impoſſibile, quoniam ſterilis eſt terra, &
<
expan
abbr
="
in-cõmoda
">in
<
lb
/>
commoda</
expan
>
vectio frugum: quamobrem aut pa
<
lb
/>
lantes viuere neceſſe eſt, aut in paruis vil
<
lb
/>
lis. </
s
>
<
s
id
="
s.009139
">Qui verò temperatam incolunt
<
expan
abbr
="
regionẽ
">regionem</
expan
>
,
<
lb
/>
mediocres habent vrbes: nam
<
expan
abbr
="
cõmodius
">commodius</
expan
>
fru
<
lb
/>
ges in eas euehunt, & melius ac tutius in his
<
lb
/>
quàm in villis verſantur:
<
expan
abbr
="
nã
">nam</
expan
>
multitudine ho
<
lb
/>
minum, & muris ſunt firmiores,
<
expan
abbr
="
artéſq;
">artéſque</
expan
>
ſibi
<
lb
/>
inuicem melius auxilio eſſe poſſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.009140
">Conti
<
lb
/>
git tamen Romæ, quòd orbis imperium ob
<
lb
/>
tinuerit, magnitudo incredibilis,
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
mænio
<
lb
/>
rum, ſed populi. </
s
>
<
s
id
="
s.009141
">At in feruidis regionib. ma
<
lb
/>
ximas ciuitates eſſe neceſſe eſt:
<
expan
abbr
="
primũ
">primum</
expan
>
, quòd
<
lb
/>
ſoli pars aut ſterilis eſt, ſi aquis careat: aut
<
lb
/>
fertiliſſima, ſi abundet: ob hanc
<
expan
abbr
="
inæqualitatẽ
">inæqualitatem</
expan
>
<
lb
/>
cùm locus multitudini alendæ oportunus in
<
lb
/>
uenitur, pars eſt ampliſſimam vrbem condi,
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
numeroſiſſimumq;
">numeroſiſſimumque</
expan
>
populum in eam conflue
<
lb
/>
re. </
s
>
<
s
id
="
s.009142
">Alia potentior cauſa eſt, quòd cùm procul </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>