Benedetti, Giovanni Battista de, Io. Baptistae Benedicti ... Diversarvm specvlationvm mathematicarum, et physicarum liber : quarum seriem sequens pagina indicabit ; [annotated and critiqued by Guidobaldo Del Monte]

Page concordance

< >
Scan Original
91 79
92 80
93 81
94 82
95 89
96 84
97 85
98 96
99 87
100 88
101 89
102 90
103 91
104 92
105 93
106 94
107 95
108 96
109 97
110 98
111 99
112 100
113 101
114 102
115 103
116 104
117 105
118 106
119 107
120 108
< >
page |< < (190) of 445 > >|
    <echo version="1.0">
      <text type="book" xml:lang="la">
        <div xml:id="echoid-div7" type="body" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div387" type="chapter" level="2" n="4">
            <div xml:id="echoid-div432" type="section" level="3" n="32">
              <pb o="190" rhead="IO. BAPT. BENED." n="202" file="0202" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/pageimg/0202"/>
            </div>
            <div xml:id="echoid-div433" type="section" level="3" n="33">
              <head xml:id="echoid-head307" style="it" xml:space="preserve">Pytagoreorum opinionem de ſonitu corporum cælestium non
                <lb/>
              fuiſſe ab Aristotele ſublatam.</head>
              <head xml:id="echoid-head308" xml:space="preserve">CAP. XXXIII.</head>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2289" xml:space="preserve">SEnſerunt Pythagorici orbes cæleſtes dum circunuoluuntur, non autem corpora
                  <lb/>
                ſtellarum ſolum, æd ere ſonu. </s>
                <s xml:id="echoid-s2290" xml:space="preserve">Quibus dum Ariſtoteles contradicere cogitat,
                  <lb/>
                maximè fauet. </s>
                <s xml:id="echoid-s2291" xml:space="preserve">Eatamen opinio è phyloſophorum ſcholis eſt explodenda, quia aut
                  <lb/>
                orbes ſunt ſibi ipſis contigui, aut inuicem diſtantes: </s>
                <s xml:id="echoid-s2292" xml:space="preserve">ſi ab inuicem diſtant (quod
                  <lb/>
                nemo adhuc conceſſit, quia hac ratione vacuum introduceretur) clarum eſt, quod
                  <lb/>
                cum ſe minime tangant, ſonum edere nequeunt: </s>
                <s xml:id="echoid-s2293" xml:space="preserve">Si verò eorum vnus alteri ſit conti
                  <lb/>
                guus,
                  <reg norm="neque" type="simple">neq;</reg>
                etiam ab ipſis ſonus reſultare poterit, quia pro certo putandum eſt,
                  <reg norm="ipſorum" type="context">ipſorũ</reg>
                  <lb/>
                ſuperficies tam politas eſſe, ac lenas, vt nihil omnino aſperitatis, aut inæqualitatis
                  <lb/>
                contineant. </s>
                <s xml:id="echoid-s2294" xml:space="preserve">Vt exempli gratia, ſi aliquis duo ſpecula plana inuicem confricaret, nul
                  <lb/>
                lum planè ſonum audiret, ſed ſi hoc faceret cum duabus ſuperficiebus a ſperis,
                  <reg norm="ſonum" type="context">ſonũ</reg>
                  <lb/>
                perſentiret, & tanto maiorem; </s>
                <s xml:id="echoid-s2295" xml:space="preserve">quantò aſperiores eſſent dictæ ſuperficies, & qui vult
                  <lb/>
                vtarcus lirę, ex corda ſonum eliciat, colophonia dictum arcum illinet, vt aſperiorem
                  <lb/>
                reddat. </s>
                <s xml:id="echoid-s2296" xml:space="preserve">Neceſſarium quoque eſt vt tremat ſiue trepidet corpus, quod
                  <reg norm="ſonum" type="context">ſonũ</reg>
                edere
                  <lb/>
                debet; </s>
                <s xml:id="echoid-s2297" xml:space="preserve">Neque etiam abſque aere ſonus efficipotelt, quia aer ſonat ingrediendo
                  <lb/>
                velociter ad implendum locum, vt non remaneat vacuus. </s>
                <s xml:id="echoid-s2298" xml:space="preserve">Sed ſupponendo in æche
                  <lb/>
                rea regione neque aerem eſſe, neque corpus aliquod fluidum, clarè patebit orbes
                  <lb/>
                cœleſtes ex ſeſe nullum emittere ſonum. </s>
                <s xml:id="echoid-s2299" xml:space="preserve">Idem affirmo de fricatione ſuperficiei con
                  <lb/>
                cauæ infimi orbis lunaris cum conuexa materiæ à dicto orbe contentæ, ſuperioribus
                  <lb/>
                rationibus fultus, vt etiam experientia à corpore aliquo fluido, quod in alio velociſ
                  <lb/>
                ſimè moueretur deſumpta fretus, cuius corporis ſuperficies tamen lenis eſſet, à quo
                  <lb/>
                ſonus non gigneretur. </s>
                <s xml:id="echoid-s2300" xml:space="preserve">Et non minus dicere poſſum, corpus fluidum moueri in con-
                  <lb/>
                tinente loco immobili, quam dictum corpus continens illud eſſe, quod moueretur,
                  <lb/>
                & non fluidum corpus. </s>
                <s xml:id="echoid-s2301" xml:space="preserve">Cuius rei poſſumus etiam exemplum habere à quouis
                  <lb/>
                corpore perfectè rotundo, quod circa ſuum axem velociſſimè moueatur, nullum ſo-
                  <lb/>
                num efficiet, quia nullam aeris partem extra ſuum
                  <reg norm="locum" type="context">locũ</reg>
                impellit dum mouetur non
                  <lb/>
                ſecundum totum, ſed ſecundum ſuas partes, quarum quælibet abſque reſiſtentia im-
                  <lb/>
                mediatè ſubintrat locum alterius, abſque temporis interpoſitione. </s>
                <s xml:id="echoid-s2302" xml:space="preserve">nec huiuſmodi
                  <lb/>
                locum aliquo modo eadem materia dicti corporis, quod circunuoluitur: </s>
                <s xml:id="echoid-s2303" xml:space="preserve">deſtitutum
                  <lb/>
                dimittat. </s>
                <s xml:id="echoid-s2304" xml:space="preserve">Sed ſi Pythagorici de alia quadam harmoniæ ſpecie ab ea, quæ eſt ſono-
                  <lb/>
                rum, vt à diuerſis velocitatibus motuum, aut à diuerſis magnitudinibus aut diſtantiis,
                  <lb/>
                aut ſtellarum influxibus intellexiſſent, rectè ſenſiſſent exparte, non autem omnino,
                  <lb/>
                quia ea harmoniam efficere nequeunt, quæ ad
                  <reg norm="inuicem" type="context">inuicẽ</reg>
                ſecundum interualla harmoni-
                  <lb/>
                ca proportionata non ſunt, vt ſunt dupla, ſeſquial tera, ſeſquitertia, ſeſquiquarta, ſeſ-
                  <lb/>
                quiquinta, ſupertripartientia quintas,
                  <reg norm="ſuperbipartientia" type="context">ſuperbipartiẽtia</reg>
                tertias, & quę ab ijs
                  <reg norm="dependent" type="context">dependẽt</reg>
                  <lb/>
                ideſt coniuncta ſunt cum duplis; </s>
                <s xml:id="echoid-s2305" xml:space="preserve">de conſonantijs loquendo. de diſſonantiis idem di
                  <lb/>
                co, quæ harmonicis inſeruiunt modulationibus, vt
                  <reg norm="ſeſquioctauum" type="context">ſeſquioctauũ</reg>
                ,
                  <reg norm="ſeſquinonum" type="context">ſeſquinonũ</reg>
                , ſeſqui
                  <lb/>
                  <reg norm="quintundecimum" type="context context">quintũdecimũ</reg>
                ,
                  <reg norm="ſequiuigeſimunquartum" type="context context">ſequiuigeſimũquartũ</reg>
                ,
                  <reg norm="ſeſquioctuogeſimum" type="context">ſeſquioctuogeſimũ</reg>
                , & ſuperbipartiens vigeſi
                  <lb/>
                masquintas. </s>
                <s xml:id="echoid-s2306" xml:space="preserve">
                  <reg norm="Verum" type="context">Verũ</reg>
                quidem eſt nonnulla harmonica interualla in aſpectibus
                  <reg norm="comperta" type="context">cõperta</reg>
                  <lb/>
                fuiſſe, vt Prolomeus oſtendit, & alii quoque aſſerunt. </s>
                <s xml:id="echoid-s2307" xml:space="preserve">ineſt tamen huic rei nonnihil
                  <lb/>
                difficultatis. </s>
                <s xml:id="echoid-s2308" xml:space="preserve">vt exempli gratia, ſi ſubtrahamus diateſſaron extra diapaſon, remanet
                  <lb/>
                diapente, & ſi à diapente ſubtrahamus ſemiditonum, remanet ditonum (quæ duæ </s>
              </p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>