Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.003410">
                <pb pagenum="203" xlink:href="009/01/203.jpg"/>
              rum, ſiue dicas quadrata
                <expan abbr="quoq;">quoque</expan>
              earum eſſe commenſurabilia, v. g. linea dua­
                <lb/>
                <figure id="id.009.01.203.1.jpg" place="text" xlink:href="009/01/203/1.jpg" number="121"/>
                <lb/>
              rum vnciarum, & linea trium vnciarum ſunt
                <lb/>
              commenſurabiles longitudine, & potentia,
                <lb/>
              quia potentia lineæ duarum vnciarum, ſiue
                <lb/>
                <expan abbr="quadratũ">quadratum</expan>
              , eſt quatuor vnciarum ſuperficia­
                <lb/>
              lium: & quadratum lineæ trium vnciarum,
                <lb/>
              eſt nouem vnciarum quadratarum, vt patet
                <lb/>
              in figuris, quorum quadratorum communis
                <lb/>
              menſura eſt vncia vna quadrata. </s>
              <s id="s.003411">atque hanc
                <lb/>
              illi nullo modo diuidi poſſe contendebant.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003412">
                <arrow.to.target n="marg269"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.003413">
                <margin.target id="marg269"/>
              279</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003414">Tertius locus
                <emph type="italics"/>
              (Præterea ſi quis communem ſtatam, ac determinatam menſu­
                <lb/>
              ram faciat diuiduam, non erit amplius in rerum natura linea vlla rationalis, aut
                <lb/>
              irrationalis, reſpectu expoſitæ, ac determinatæ lineæ; neque aliarum vlla erit, de
                <lb/>
              quibus modo dictum eſt, veluti quam Apotomen vocant ex duobus nominibus. </s>
              <s id="s.003415">Ve­
                <lb/>
              rùm neque ſecundum ſe aliquam definitam naturam habebunt, ſed collatæ ſibi ipſis
                <lb/>
              tam rationales, quàm irrationales erunt omnes.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003416">Hæc eſt alia eorumdem ratio ad idem comprobandum: quam, vt benè
                <lb/>
              percipiamus, nonnulla prius ex definitionibus 10. Elem. ſunt explicanda:
                <lb/>
              vt quæ nam ſint lineæ rationales, quæ irrationales, quæ ex binis nomini­
                <lb/>
              bus, quæ Apotomæ.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003417">Propoſita igitur linea quapiam, v. g. trium palmorum qualis eſt linea A,
                <lb/>
              poſſunt inueniri quamplurimæ lineæ, quarum aliæ ſint illi longitudine com­
                <lb/>
                <figure id="id.009.01.203.2.jpg" place="text" xlink:href="009/01/203/2.jpg" number="122"/>
                <lb/>
              menſurabiles, ſiue quæ cum expoſita A, ha­
                <lb/>
              beant communem menſuram. </s>
              <s id="s.003418">v. g. linea B,
                <lb/>
                <expan abbr="quinq;">quinque</expan>
              palmorum eſt commenſurabilis lineæ
                <lb/>
              A, quia vtramque communis menſura vnius
                <lb/>
              palmi metitur: aliæ verò ſint eidem A, lon­
                <lb/>
              gitudine incommenſurabiles, qualis eſſet diameter C D, quadrati lineæ A,
                <lb/>
              quæ eſt cum latere A, incommenſurabilis ex vltima 10.</s>
            </p>
            <figure id="id.009.01.203.3.jpg" place="text" xlink:href="009/01/203/3.jpg" number="123"/>
            <p type="main">
              <s id="s.003419">Cæterum lineam primò expoſitam, vt eſt in præ­
                <lb/>
              ſentia A, quod eſſet notæ quantitatis, Græci appella­
                <lb/>
              runt
                <foreign lang="grc">Ρήτην,</foreign>
              ideſt rationalem, quemadmodum Latini
                <lb/>
              eam appellant.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003420">Linearum autem longitudine
                <expan abbr="incommẽſurabilium">incommenſurabilium</expan>
                <lb/>
              cum expoſita rationali A, aliæ ſunt, quæ tamen ſunt
                <lb/>
              commenſurabiles eidem potentia, ideſt conſtituunt
                <lb/>
              quadrata, quæ ſunt commenſurabilia quadrato ra­
                <lb/>
              tionali A, vt linea C D, cum ſit diameter quadrati li­
                <lb/>
              neæ A, quadratum exhibet, quod eſt duplum quadrati lineæ A, ex 47. primi,
                <lb/>
              quadratum autem lineæ A, eſt nouem, igitur quadratum eius duplum erit
                <lb/>
              octodecim, quadratum ſcilicet lineæ C D. octodecim autem, & nouem ſunt
                <lb/>
                <expan abbr="cõmenſurabilia">commenſurabilia</expan>
              communi vnitatis menſura, huiuſmodi lineæ dicuntur com­
                <lb/>
              menſurabiles potentia tantum, potentia. </s>
              <s id="s.003421">n. </s>
              <s id="s.003422">lineæ dicuntur
                <expan abbr="quadratũ">quadratum</expan>
              illius.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003423">Quæ igitur rationali propoſitæ ſunt commenſurabiles aliquo modo, ſiue
                <lb/>
              longitudine, & potentia (
                <expan abbr="quæcunq;">quæcunque</expan>
              enim commenſurabilis eſt longitudine,
                <lb/>
              eſt etiam potentia) ſiue potentia ſolùm, rationales ipſæ quoque </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>