1ſticijs diſpoſitas diſtribuit ſex hinc atque hinc & unam mediam, quæ
tamen non uſus, ſed partitionis & reſponſus cauſa fit in media prę
cinctione. In ima præcinctione ponuntur uaſa quę habent harmo
nię rationem, hoc modo. In cornuum cellis collocantur quæ ſonitum ha
bent netes hyperboleon. Subſequuntur utrinque quæ ſunt ad neten
diezeugmenon interuallo conſonantia diateſſaron. In tertijs cel
lis ſunt quæ ad neten parameſen interuallo item diateſſaron, quæ
ſunt in quartis tono ſolummodo diſtant & ſunt netes ſynemenon.
In quintis cellis ſunt ad meſen interuallo diateſſaron. In ſextis cellis
ad hypaten meſon, item diateſſaron ſpatio. In media cella ſunt ad hy
paten hypaton interuallo diateſſaron. In media præcinctione ſunt
uaſa chromatos, collocantur autem in cornibus uaſa quæ ſunt ad
paraneten hyperbolem. In ſecundis cellis ad paraneten diezeugme
non ſpatio diateſſaron, in tertijs ad paraneten hynemenon ſpatio dia
pente. In quartis ad lichanon meſon interuallo diateſſaron. In quin
tis ad lichanon hypaton, item diateſſaron. In ſextis ad parameſen q̊d
ſpatium ad paraneten hyperboleon eſt diapente ad paraneten hy
nemenon diateſſaron. In chromatis media cella nulla ſunt uaſa,
quod à lichano hypaton ad proslambanomenon, aut ad aliam o
mnino decem & octo uocum nulla ſit conſonantia, ſunt enim hæ
mitonia tantum duo & tonus. In tertia præcinctione collocantur
uaſa diatoni. Etin cornibus quidem ea quæ ſunt ad paraneten, hy
perboleon. In ſecundis cellis ad paraneten diezeugmenon. ſpatio
diateſſaron. In tertijs ad paraneten hynemenon diapente. In quar
tis ad lichanon meſon diateſſaron. In quintis ad lichanon hypaton
diateſſaron. In ſextis quæ ad proslambanomenon diateſſaron ſpa
tio. In media quæ ſunt ad meſen, quod ea ad proslambanomenon
habet conſonantiam diapaſon, & ad lychanon hypaton diapente.”
tamen non uſus, ſed partitionis & reſponſus cauſa fit in media prę
cinctione. In ima præcinctione ponuntur uaſa quę habent harmo
nię rationem, hoc modo. In cornuum cellis collocantur quæ ſonitum ha
bent netes hyperboleon. Subſequuntur utrinque quæ ſunt ad neten
diezeugmenon interuallo conſonantia diateſſaron. In tertijs cel
lis ſunt quæ ad neten parameſen interuallo item diateſſaron, quæ
ſunt in quartis tono ſolummodo diſtant & ſunt netes ſynemenon.
In quintis cellis ſunt ad meſen interuallo diateſſaron. In ſextis cellis
ad hypaten meſon, item diateſſaron ſpatio. In media cella ſunt ad hy
paten hypaton interuallo diateſſaron. In media præcinctione ſunt
uaſa chromatos, collocantur autem in cornibus uaſa quæ ſunt ad
paraneten hyperbolem. In ſecundis cellis ad paraneten diezeugme
non ſpatio diateſſaron, in tertijs ad paraneten hynemenon ſpatio dia
pente. In quartis ad lichanon meſon interuallo diateſſaron. In quin
tis ad lichanon hypaton, item diateſſaron. In ſextis ad parameſen q̊d
ſpatium ad paraneten hyperboleon eſt diapente ad paraneten hy
nemenon diateſſaron. In chromatis media cella nulla ſunt uaſa,
quod à lichano hypaton ad proslambanomenon, aut ad aliam o
mnino decem & octo uocum nulla ſit conſonantia, ſunt enim hæ
mitonia tantum duo & tonus. In tertia præcinctione collocantur
uaſa diatoni. Etin cornibus quidem ea quæ ſunt ad paraneten, hy
perboleon. In ſecundis cellis ad paraneten diezeugmenon. ſpatio
diateſſaron. In tertijs ad paraneten hynemenon diapente. In quar
tis ad lichanon meſon diateſſaron. In quintis ad lichanon hypaton
diateſſaron. In ſextis quæ ad proslambanomenon diateſſaron ſpa
tio. In media quæ ſunt ad meſen, quod ea ad proslambanomenon
habet conſonantiam diapaſon, & ad lychanon hypaton diapente.”
Hæc autem ex figura patent in opere de Subtilitate deſcripta.
Lib. 16.
Porrò quod ad machinas attinet.
Sit catapulta, cuius rudens a b
quam oportet trahere, ſi emittere debeat lapi
198[Figure 198]
dem, aut ſcorpio ſagittam ad aliquod ſignum
puta c, cum ergo ſonus c a & c b homotenus fue
rit, non ſolum æqualiter pertractæ erunt c a &
c b, ſed etiam æquales: nam ſi æquales eſſent, &
inęqualiter tractæ, aut inęquales & inæqualiter
tractę ſonum diuerſum reddent euidenter. At ſi in
ęquales & ęqualem ſonum reddant, erit tnm ut fidis
notæ quæ ſtrepitum edit duplicem, & effigiem
oculis multiplicem, unde ſagitta in partem aduer
ſam dirigitur rudentis intentioris, atque hæc ex Vitruuio eodem dum
de his agit.
quam oportet trahere, ſi emittere debeat lapi
198[Figure 198]
dem, aut ſcorpio ſagittam ad aliquod ſignum
puta c, cum ergo ſonus c a & c b homotenus fue
rit, non ſolum æqualiter pertractæ erunt c a &
c b, ſed etiam æquales: nam ſi æquales eſſent, &
inęqualiter tractæ, aut inęquales & inæqualiter
tractę ſonum diuerſum reddent euidenter. At ſi in
ęquales & ęqualem ſonum reddant, erit tnm ut fidis
notæ quæ ſtrepitum edit duplicem, & effigiem
oculis multiplicem, unde ſagitta in partem aduer
ſam dirigitur rudentis intentioris, atque hæc ex Vitruuio eodem dum
de his agit.