Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

Page concordance

< >
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N1A407">
            <p id="N1B604" type="main">
              <s id="N1B61D">
                <pb pagenum="172" xlink:href="026/01/204.jpg"/>
              verò qui propiùs accedit ad horizontalem citò deſcendit infra planum
                <lb/>
              horizontale, tùm quia propior eſt, tum quia citò naturalis impetus
                <lb/>
              acceleratur; </s>
              <s id="N1B62A">igitur plùs acquirit in perpendiculari deorſum, quàm in
                <lb/>
              horizontali; quæ omnia ex certis principiis, non fictitiis dedu­
                <lb/>
              cuntur. </s>
            </p>
            <p id="N1B632" type="main">
              <s id="N1B634">Tertiò, obſeruabis talem eſſe hypotheſim illam Paraboliſtarum, de
                <lb/>
              qua ſuprà; </s>
              <s id="N1B63A">ſit enim iactus verticalis EA; </s>
              <s id="N1B63E">medius EB; </s>
              <s id="N1B642">certè ex eorum
                <lb/>
              etiam principio eo tempore, quo motu æquabili percurreret mobile ſpa­
                <lb/>
              tium EA, motu naturaliter retardato percurreret ſpatium EG ſubdu­
                <lb/>
              plum; </s>
              <s id="N1B64C">atqui percurrit EG eo tempore, quo idem percurreret GE motu
                <lb/>
              naturaliter accelerato; </s>
              <s id="N1B652">ſed percurret inclinatam EC eo tempore quo
                <lb/>
              percurret EA, ſcilicet motu æquabili; </s>
              <s id="N1B658">ſunt enim æquales: Volunt autem
                <lb/>
              FE diuidi in 16. partes, & ED in 8. ducique parallelas HQ IP, &c. </s>
              <s id="N1B65E">& ac­
                <lb/>
              cipi VR (1/16) FE, ita vt RQ ſit ad RH vt 9.ad 7. & PS (4/16) & NT (9/16), vel O
                <lb/>
              T (1/16) PS (4/16) PR (9/16); </s>
              <s id="N1B666">igitur eo tempore, quo mobile eſſet in IX, erit in M; </s>
              <s id="N1B66A">
                <lb/>
              igitur motus naturalis acquiſiuit XM, id eſt 1/4 AE; </s>
              <s id="N1B66F">igitur eo tempore quo
                <lb/>
              eſſet in B erit in D; </s>
              <s id="N1B675">igitur motus naturalis acquiſiuit BD quadruplum X
                <lb/>
              M; </s>
              <s id="N1B67B">nam ſi vno tempore motu æquabili conficit EX, duobus conficit E
                <lb/>
              D & ſi motu naturaliter accelerato conficit vno tempore XM, duobus
                <lb/>
              conficit BD iuxta proportionem Galilei, in qua ſpatia ſunt vt temporum
                <lb/>
              quadrata; </s>
              <s id="N1B685">& quo tempore motu æquabili conficeret EA, vel EB naturali
                <lb/>
              conficeret GE vel CZ æqualem GE; ducatur igitur linea per puncta E.
                <lb/>
              RS, OM, hæc eſt ſemiparabola cui ſi addas MZD, habebis totam ampli­
                <lb/>
              tudinem Parabolæ ED, hoc eſt totum ſpatium, quod acquirit in plano
                <lb/>
              horizontali ED iactus medius EB. </s>
            </p>
            <p id="N1B692" type="main">
              <s id="N1B694">Si verò ſit inclinata EY; </s>
              <s id="N1B698">vt habeatur iuxta hanc hypotheſim amplitu­
                <lb/>
              do horizontalis; </s>
              <s id="N1B69E">fiat ſemicirculus centro G, ſemidiametro GE; </s>
              <s id="N1B6A2">ſit per­
                <lb/>
              pendicularis YK, erit ſubdupla amplitudo; </s>
              <s id="N1B6A8">ſicut perpendicularis XL de­
                <lb/>
              finit ſubduplam amplitudinem LE iactus EB; </s>
              <s id="N1B6AE">ſimiliter YK definit ſubdu­
                <lb/>
              plam amplitudinem iactus E 4.3. nam arcus YX eſt æqualis arcui X 4.
                <lb/>
              igitur anguli YEC, CE. 3. ſunt æquales; hinc iactus ſunt æquales ſupra, &
                <lb/>
              infra grad.45. vt autem habeatur altitudo Parabolæ ſubdupla XL eſt al­
                <lb/>
              titudo Parabolæ iactus EC, ſubdupla YX eſt altitudo iactus EY, ſubdu­
                <lb/>
              pla 4.K eſt altitudo iactus E 3. </s>
            </p>
            <p id="N1B6BD" type="main">
              <s id="N1B6BF">Ex his facilè iuxta hypetheſim tabulæ omnium iactuum, cuiuſlibet
                <lb/>
              eleuationis conſtrui poſſunt; </s>
              <s id="N1B6C5">de quibus habes plura apud Galileum in
                <lb/>
              dialogis, & plurima apud Merſennum in Baliſtica; </s>
              <s id="N1B6CB">quare ab illis abſti­
                <lb/>
              neo: præſertim cum ſit falſa illa hypotheſis, eiuſque ſectatores vltrò fa­
                <lb/>
              teantur tabulas illas non parum à vero abeſſe, de quo vide Merſennum
                <lb/>
              prop. 30. Baliſt. </s>
            </p>
            <p id="N1B6D6" type="main">
              <s id="N1B6D8">Quartò, poſſunt iuxta noſtram hypotheſim tabulæ nouæ conſtrui, quod
                <lb/>
              & ego præſtarem, niſi prorſus inutiles eſſent; </s>
              <s id="N1B6DE">quare prudenter omiſſas
                <lb/>
              eſſe prudentes omnes cenſebunt, cum hîc calculatorem non
                <expan abbr="agã">agam</expan>
              , ſed phi­
                <lb/>
              loſophum; </s>
              <s id="N1B6EA">id certè tolerari potuit in analyticis, quæ ſine calculationibus
                <lb/>
              intelligi non poſſunt; </s>
              <s id="N1B6F0">ſed minimè ferendum in Phyſica, quæ ſucculen-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>