Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
185
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1341
"/>
<
lb
/>
ſimul extrinſeco renititur, & tandem exuit formam. </
s
>
<
s
>Hinc illa ſucceſsio & mora in productio
<
lb
/>
ne ſubſtantiæ. </
s
>
<
s
>Ex his collige nunc duplex genus priuationum: nam ponunt quædam
<
expan
abbr
="
materiã
">materiam</
expan
>
<
lb
/>
ſolam, atque illam quidem, licet per ſe maneat, tamen aliquid extrinſecus appetentem, vt eo per
<
lb
/>
ſe finiatur, perficiatur, & in eo quieſcat, niſi fuerit impedita. </
s
>
<
s
>Priuationes aliæ ſunt, aut certi
<
lb
/>
quidam actus, aut ipſos certè conſequuntur, & ad eos materia quaſi recurrit, vt tum ſecundùm
<
lb
/>
naturam ſe habere videatur, quando illos recuperarit, nec vlterius ipſa ſponte ſua procedit, reli
<
lb
/>
quis proprius eius appetitus non terminatur, ſed flagitat aſsiduè quippiam, à quo ſuſcitetur, &
<
lb
/>
potiore oblato quaſi diſtrahatur à ſua natura. </
s
>
<
s
>Ab illis denuò circulus exoritur qui completur
<
lb
/>
ex duobus progreſsibus primo quidem qui eſt ad formam, altero verò qui eſt ad materiam.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Sic in elementis per varios naturæ curſus & organorum conſtitutione eſt progreſſus ad animal,
<
lb
/>
& per eorundem diſſolutiones eſt reditus ab animali ad elementa: rurſus per conſimiles, & quo
<
lb
/>
dammodo rediuiuas motiones ab elementis reditur ad animal. </
s
>
<
s
>Quòd ſi rurſus opponas, quo'
<
lb
/>
nam habilitas iſta fundetur, an materia ſimpliciter, an etiam actu illo materiæ à quo ipſam infor
<
lb
/>
mari diximus, vnde prima illa corpora extiterunt. </
s
>
<
s
>nam ſi materia fundatur, ergo materia per ſe
<
lb
/>
formata erit, non autem informis. </
s
>
<
s
>Etenim eſto quòd habilitas ad omne rerum genus materiæ
<
lb
/>
concedatur, hæc non eſt huiuſmodi, ſed ad perfectiores formas, & certa igitur; atqui certa non
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1342
"/>
<
lb
/>
niſi ex actu certo erumpet, ſi verò actu qui ſit à materia diuerſus, ſequetur plures formas oppo
<
lb
/>
ſitas vnà manere poſſe, nec formam pręcedentem acceſſu nouæ collapſuram. </
s
>
<
s
>Dicimus enim
<
lb
/>
pro his materia ſola fundari, quia ſint materiæ conditiones, ſed formas eſſe, non ſanè materiæ,
<
lb
/>
vetùm terræ. </
s
>
<
s
>Et cùm materiæ vis ſit duplex, vna quæ ſuiipſius ſalutem reſpicit; altera qua niti
<
lb
/>
tur in formam præſtantiorem: per id quod familiare & internum eſt, terra quidem eſt, per habi
<
lb
/>
litatem, ad externum eſt materia: ſic efficitur, vt materia per ſe ſit informis, atque idonea ſuſci
<
lb
/>
pere alias formas per quas cętera corpora
<
expan
abbr
="
cõſtituuntur
">conſtituuntur</
expan
>
, neque remaneat forma vetus, quòd actus
<
lb
/>
ille extinguatur per quem eſt terra, & quo contenta erat priuſquam ab agente oppoſito mutare
<
lb
/>
tur, neque enim amplius aliis formis ſuperuenientibus eſt terra, ſed planè materia, Nanque ſo
<
lb
/>
lùm ſuperſtes eſt habilitas (iam enim ſic
<
foreign
lang
="
grc
">ἐπιτηδειότητα</
foreign
>
verto) quæ eſt natura & eſſentia mate
<
lb
/>
riæ, neque repugnat formæ futurę, quandò etiam ea præſente conſeruantur materiæ vires, quate
<
lb
/>
nus eſt materia. </
s
>
<
s
>Ita igitur actus ille per quem eſt terra, non manet: manet autem habilitas ma
<
lb
/>
teriæ quæ fit nouum hoc aliquid propter actum extrinſecus accedentem, etſi ita accipiatur actus
<
lb
/>
& principium per quod eſt aliquid,
<
expan
abbr
="
ſeparatũ
">ſeparatum</
expan
>
ab aliis corporibus cum habilitate ad alias formas,
<
lb
/>
etiam priuatio ſemper cum actu conſiſtit. </
s
>
<
s
>Proinde ſic accipiemus, vbi dicitur priuationem actu
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1343
"/>
<
lb
/>
fundari, vel quòd alia forma ſubiiciatur, vel aliquid ipſi reſpondens, vnde exiſtat hoc aliquid,
<
lb
/>
quomodocunque ſe habeat. </
s
>
<
s
>Itaque hoc modo propoſitas difficultates euertere licebit, ſi defen
<
lb
/>
dere libeat frigus eſſe priuationem. </
s
>
<
s
>quod non planè videtur abhorrere ab Ariſtotele, ſi ea quæ de
<
lb
/>
ſublimium rerum primordiis ſcripſit, diligentius tractes, & quod fortè natura non præſtat, ſi
<
lb
/>
mente velis rerum naturalium mutationes in extrema vſque elementa reſoluere. </
s
>
<
s
>Quamobrem
<
lb
/>
etiam atque etiam te hæc diligenter obſeruare iubeo.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1332
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1333
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1334
"/>
a 1. Phyſ.
<
lb
/>
T. 81.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1335
"/>
C</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1336
"/>
D</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1337
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1338
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1339
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1340
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1341
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1342
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1343
"/>
C</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
head
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
quod' nam propriè generetur & quid alij cenſuerint. </
s
>
<
s
>Cap. </
s
>
<
s
>XXV
<
emph.end
type
="
italics
"/>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>AT verò cùm generatio ſit ſubſtantię: ſubſtantia verò triplex, materia videlicet forma, &
<
expan
abbr
="
cõ-poſitum
">con
<
lb
/>
poſitum</
expan
>
, quo pacto ſe habet ad omnem ſubſtantiæ partem ipſa generatio? </
s
>
<
s
>Porrò quan
<
lb
/>
uis hæc quæſtio videatur eius eſſe loci quo de generatione ſingillatim verba facturi ſumus: quia
<
lb
/>
tamen poteſt complecti generatim quancunque tranſmutationem, quandò è tribus eiſdem ana
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1344
"/>
<
lb
/>
logicè principiis quælibet mutatio conſtat, idcirco etiam viſum nobis eſt rem hanc inter commu
<
lb
/>
nia theoremata motus pertractare. </
s
>
<
s
>Cęterùm rationes & loca quædam Ariſtotelica perſuadent
<
lb
/>
à generatione quomodocunque denominari omnem ſubſtantiæ partem: nam de materia & com
<
lb
/>
poſito ſatis apertum eſt ex Ariſtotele cùm alterum appellet
<
foreign
lang
="
grc
">τὸ γινόμενον</
foreign
>
.i. </
s
>
<
s
>fiens; alterum verò
<
lb
/>
<
foreign
lang
="
grc
">ὃγινεται</
foreign
>
.i. </
s
>
<
s
>quod fit primo illo nomine ſignificans illud quod aliter nuncupamus
<
expan
abbr
="
terminũ
">terminum</
expan
>
à quo,
<
lb
/>
quod ſanè alteram naturam aſſumit per tranſmutationem, & in ſe
<
expan
abbr
="
cõtinet
">continet</
expan
>
priuationem (ita enim
<
lb
/>
ſemper nos priuationem referimus ad partem termini à quo, natura optante res eſſe quod aſſe
<
lb
/>
quitur per generationem) hoc autem eſt materia, aut quod rationem materiæ continet, atque
<
lb
/>
materia quidem in generatione ſubſtantię: quoniam huius ſolius ſubiectum eſt potentia dunta
<
lb
/>
xat: aliarum verò mutationum ipſa ſubſtantia compoſita, quoniam accidentia non ſeparantur
<
lb
/>
à ſubſtantia quæ ſit actu, & omnino quodcunque nomine ſubiecti exprimitur, cuius hę ſolent
<
lb
/>
eſſe conditiones, vt tranſmutetur recipiens
<
expan
abbr
="
nouã
">nouam</
expan
>
formam, proptereà ſemper in potentia, & quia
<
lb
/>
nulli oppoſitum in omni tranſmutatione ſit ſuperſtes. </
s
>
<
s
>Quanquam verò etiam mutatio ſubſtan
<
lb
/>
tiæ compoſito fundari videtur, ſiquidem ignis eſt, qui conuertitur in aërem, at noſce id non eſſe
<
lb
/>
per ſe primò; verùm, quia continet in ſe materiam quæ primum eſt tranſmutationis ſubiectum, </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>