Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of figures

< >
[201] k q p t ſ n g b o r f e u m z d h a
[202] t i n g y z x q m b c œ f h z r a d p e K o
[203] u r h d x b y m ſ o n f g i k q z t c c s a
[204] p b o n m d r h c t a K
[205] d g p i t k n u b e a o f q l h m r
[206] a h p u m z t x b n c q s d g ſ K f r
[207] d g p i t k n z u b e a ſ o q l h m r
[208] h n m ſ a s x t r c e d z b g o p q k
[209] u g z y x r s t
[Figure 210]
[Figure 211]
[212] a h e d c b k q l g f
[213] a d c g b e f
[214] k n m x b l p f s u z y t
[215] k n b l o q f g u z
[216] k n m b l d p o q f g u
[217] k b d o f u g z r e a
[218] k h b m z d e a t i g
[219] h m k o n q e f p g i
[220] a k h g p d b c l
[221] a p h f l g e o k a n m e z q b
[222] a f h p g o e k d m n c q z b
[223] a f h p l g o e k d b m c q z n
[224] a f l p g e o k d b n m c z
[225] h a b g e f d e z
[226] h a b e d c z
[227] e a b d f c
[228] a r c p e h b z b d
[229] a n r l c x m h e p z g b b f d o k
[230] a l g h e z d k b t
< >
page |< < (199) of 778 > >|
205199OPTICAE LIBER VI. Similiter ſi ponatur, quòd g z, b c concurrant ad punctum e: probabitur, quòd d h concurret
ad idem.
165[Figure 165]c h z b d g a
10. Si data recta in duob{us} punctis ſecta, ſit ad alterum extremorum ſegmẽtorum, ſicut re-
liquum extremum ad intermedium: & ab altero
ipſi{us} termino, ſectionum́ punctis tres rectæ li- neæ ſint parallelæ: recta à reliquo termino ſecan s parallel{as}, ſecabitur proportionaliter datæ. 122 p 1.
AMplius: diuiſa ab ſecundum hanc proportio-
nem:
ſi fuerint lineæ g z, d h, b c æquidiſtãtes:
& ducatur ac diuidens illas:
erit ac diuiſa ſe-
cundum hanc proportionem.
Cum d h ſit æquidi-
ſtans g z:
erit [per 2 p 6] proportio a z ad z h, ſicut a g
ad g d:
& cum b c ſit æquidiſtãs d h: erit [per 2 p 6. 18
p 5] a b ad b d, ſicut a c ad c h:
ſed [ex theſi] a b ad b d,
ſicut a g ad g d:
erit [per 11 p 5] a c ad ch, ſicut a z ad
z h.
Et ita patet propoſitum. His præmiſsis, acceda-
mus ad propoſitum.
11. Sirecta linea à uiſu ſit perpendicularis ſu-
perficiei incidentiæ: imago perιpheriæ concentricæ
peripheriæ circuli (qui eſt communis ſectio ſuperficierum reflexionis & ſpeculi ſphærici cõuexi)
uidebitur curua, & par allela ipſi peripheriæ concentricæ. 46 p 6.
PRimum de arcu declaremus, qnomodo in his ſpeculis imago
166[Figure 166]b e a d h z m g eius ſit curua, curuitate quidem ſpeculum non reſpiciente, ſed
centrũ.
Verbi gratia: ſit ab arcus oppoſitus ſpeculo: & ſit g cen-
trum illius arcus, & ſimiliter centrum ſpeculi:
d cẽtrum uiſus: & du-
cantur lineæ d g, a g, b g:
& ſumatur e in arcu a b quocunq; modo: &
ducatur linea e g.
Linea uerò d g non ſit in ſuperficie a b g. Linea igi-
tur d g aut erit orthogonalis ſuper ſuperficiẽ a b g:
aut declinata. Sit
orthogonalis:
erunt anguli d g a, d g e, d g b æquales [quia per 3 d 11
recti ſunt] & [per 15 d 1] latera lateribus.
Quare [per 4 p 1] baſes baſi-
bus.
Igitur omnia puncta arcus a b eiuſdem longitudinis erũt à cen-
tro uiſus.
Quare imagines omniũ punctorũ, eiuſdẽ longitudinis ſunt
â cẽtro:
ſintq́; q, m, l imagines ipſorũ a, e, b. Erit igitur g q ęqualis g m,
g l.
Quare q m l erit arcus: [per 9 p 3] & cõuexitas ipſius reſpectu cen
tri, non reſpectu ſpeculi, ſiue loci reflexionis.
Quod eſt propoſitum.
12. Si recta linea à uiſu ſit obliqua ſuperficiei incidentiæ: ima-
go peripheriæ concentricæ peripheriæ circuli (qui eſt communis ſe-
ctio ſuperficierum, reflexionis & ſpeculi ſphærici conucxi) uidebi-
tur curua, non parallela peripheriæ concentricæ. 47 p 6.
SI uerò linea d g non fuerit perpẽdicularis ſuper ſuperficiem a b g: ducta perpendiculari à pun-
cto d ſuper hanc ſuperficiem:
[per 11 p 11] cum [per 5 n 5] illa perpendicularis ſit minor omni-
bus lineis ductis à puncto d ad hanc ſuperficiem:
erit angulus, quem continet hæc perpendi-
cularis uerſus g, minor quolibet angulo uerſus punctũ g intellecto, quem continet alia linea à pun-
cto d ad hanc ſuperficiem ducta [per 16 p 1.
] Et linea ducta à puncto d ad hanc ſuperficiem, quan-
tò remotior erit à perpendiculari, tantò maior erit, & continebit maiorem angulum uerſus g [per
21 p 1.
] Si ergo hæc perpendicularis non cadat in arcum a e b, ſed ex parte una: erunt omnes lineæ
ductæ à puncto d ad hunc arcum, declinatæ ad partem unam:
& remotiores maiores, & maiorem
angulum continentes uerſus g.
Sit ergo: & ſumantur tria puncta in arcu, ſcilicet e, c, b: finis contin-
gentiæ puncti b ſit l:
finis contingẽtiæ puncti c, ſit m. Quoniam igitur c propinquius d, quam b: erit
ιn propinquius g quàm l:
[per 7 n] & ita c m maior b l [quia gc, g b ęquantur per 15 d 1] q ſit imago
c:
timago b: & ducatur t q: & ducantur lineæ c b, m l: quæ quidem productæ concurrent. Si enim à
puncto m duceretur æquidiſtans c b, ſecaret ex g b lineam æqualem c m [eſſet enim per 2 p 6 18 p 5,
ut g c ad c m, ſic g b ad rectam, quam ſecat parallela à pũcto m ducta ex g b:
itaq, cum g c, g b æquen-
tur per 15 d 1:
æquaretur c m, ſectæ per parallelam ex g b: ſed c m, ut patuit, maior eſt b l: quare c b,
m l productæ concurrent.
] Concurrant in puncto o. Et quoniam proportio g c ad c m, ſicut g q ad
q m [eſt enim per 18 n 5, ut c g ad g q, ſic c m ad m q:
ergo per 16 p 5, ut c g ad c m, ſic g q ad q m. ] Si-
militer g b ad b l, ſicut g t ad t l:
ergo linea q t concurret cum lineis c b, m l [per 9 n. ] Sit con-
curſus in puncto o.
Finis contingentiæ puncti e ſit n. Quoniam punctum n demiſsius eſt puncto
m:
[per 7 n] erit e n maior c m: ductis ergo lineis e c, m n, concurrent [ut antea. ] Sit concurſus in

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index