Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665

Page concordance

< >
< >
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.002379">
                <pb pagenum="202" xlink:href="025/01/206.jpg"/>
              æqualis, ſcilicet cylindri aëris exterioris, quid mirum, ſi prævaleat, &
                <lb/>
              aëra interceptum vltra comprimat, atque adeò Mercurius infra C de­
                <lb/>
              ſcendat? </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002380">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.002381"> Ad vltimam metam, opinor, hanc difficultatem promoviſti; ego
                <lb/>
              quoque vltimam manum admoveo, ac dico, non magis comprimi aëra
                <lb/>
              interceptum inter EF & dictum operculum à Mercurio IC, & cylindro
                <lb/>
              aëris gravitantis per foramen D, quàm remoto operculo & clauſo foramine
                <lb/>
              D, ab eodem Mercurio IC, & eodem cylindro aëris exterioris; nam perin­
                <lb/>
              de eſt, ſive tota vis preſſionis per lineam vnicam incidat, vel applicetur,
                <lb/>
              five ſubduplum per vnam, & ſubduplum per oppoſitam; ſuppone, ſi vis, tu­
                <lb/>
              bum; altera parte clauſum, in quem immiſſo embolo
                <expan abbr="cõtentus">contentus</expan>
              aër compri­
                <lb/>
              matur, applicata potentia vt 8.fac ſegmentum ſeu compreſſionis menſuram
                <lb/>
              eſſe 4. digitorum; ſi idem tubus ſit vtrimque pervius, & duo emboli hinc
                <lb/>
              inde immittantur, applicata vtrimque potentia vt 4.idem haud dubiè com­
                <lb/>
              preſſionis effectus conſequetur: igitur quantumvis tum Mercurius CI, tum
                <lb/>
              aër gravitans per foramen D, communi quodam niſu in aëra interceptum,
                <lb/>
              de quo ſupra, agant, vt magis illum comprimant, certè vltra comprimere
                <lb/>
              non poſſunt; quia jam compreſſus eſt à viribus æqualibus, id eſt ab iiſdem
                <lb/>
              ponderibus, ſed diverſo modo applicatis; aperto igitur foramine in D,
                <lb/>
              Mercurius CI ſubſidere non poſſet, ſubſidit tamen, cùm priùs
                <expan abbr="nondũ">nondum</expan>
              aperto
                <lb/>
              foramine, minimè ſubſideret. </s>
              <s id="s.002382">Vnde, ni fallor, perſpicuè deduco, non ideò,
                <lb/>
              admoto ſcilicet operculo in AG, extare Mercurium IC, & minimè ſubſi­
                <lb/>
              dere; quia ſcilicet dictus aër interceptus inter ſuperficiem Mercurij FE &
                <lb/>
              admotum operculum, comprimi vltra
                <expan abbr="">non</expan>
              poteſt; ſed quia materia tenſa C
                <lb/>
              D, cui Mercurius adhæret, tendi vltra nequit, niſi major vis ponderis ap­
                <lb/>
              plicetur; aperto verò foramine in D, cum vlteriori tenſione opus non ſit,
                <lb/>
              ad deſcenſum Mercurij CI, non parum deſcendit, aérque interceptus tan­
                <lb/>
              tulum comprimitur; accedente quoque vaſe vacuo P, vt dictum eſt ſupra,
                <lb/>
              profundiùs Mercurius CI deſcendit, quia tantulum compreſſionis multo
                <lb/>
              aëri faciliùs diſtribuitur, quam modico; cùm ſingulis partibus minùs com­
                <lb/>
              preſſionis competat. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002383">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.002384"> Iam multa lux ex iis, quæ hactenus à te dicta ſunt, aſſequendi
                <lb/>
              veritatem, mihi affulſit: jam enim clariſſimè conſtat, ſegmentum CD va­
                <lb/>
              cuum non eſſe, in quo, ni fallor, omnes ferè conveniunt. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002385">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.002386"> Omiſeram pulcherrimum argumentum cuilibet obvium, in quo
                <lb/>
              vel ipſis oculis, ſpatium illud non eſſe vacuum comprobatur, poſtquam
                <lb/>
              enim ſubſidit Mercurius in CI, ſi feneſtras conclavis in quo degis claudi
                <lb/>
              jubeas, excepto modico foramine per quod radius ſolaris traiciatur, &
                <lb/>
              ſegmentum CD intra radium trajectum immergas, videbis illico intra ca­
                <lb/>
              vitatem CD radio & luce perfuſam atomos fluitantes: vnde neceſſe dictu
                <lb/>
              ſit, fluitare in materia noſtro aëri non abſimili, vt jam ſupra indica­
                <lb/>
              veram. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002387">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.002388"> Iucundum ſanè, juxta atque facilè experimentum, quod
                <lb/>
              vacuum omnino profligat: conſtat etiam non ſuſtineri extantem Mercu­
                <lb/>
              rium CI ab exterioris aëris cylindro, ſaltem ſolo, vt jam obiter monuiſti: </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>