206194Diſſertatio Septima.
culos diſſipant, &
incendium augent.
Hinc ligna, cuiuſmodi bu-
xum & ebenum eſſe omnes nôrunt, quorum ſtamina nimis ſpiſſa,
& partes densè coagmentatæ, non adeò feliciter ardent, quia
igniculi-difficulter penetrant in interiores poros, nec illis in angu-
ftijs celeriter agitari poſſunt: ideo de Buxo loquens Plinius lib. 16.
cap. 16. ait, *in igne quoquè duritia, quæ ferro, nec flammâ, nec*
*carbone vtili. * Contrà verò quæ tenui conſtant texturâ, vt minus
habent ſalis ſixi & terræ, ita Sulphure atque Spiritibus abundant,
pro ratione corporis; propterea faciliùs conſlagrant, igniculis liberè
perreptantibus, ac celeriùs commotis.
xum & ebenum eſſe omnes nôrunt, quorum ſtamina nimis ſpiſſa,
& partes densè coagmentatæ, non adeò feliciter ardent, quia
igniculi-difficulter penetrant in interiores poros, nec illis in angu-
ftijs celeriter agitari poſſunt: ideo de Buxo loquens Plinius lib. 16.
cap. 16. ait, *in igne quoquè duritia, quæ ferro, nec flammâ, nec*
*carbone vtili. * Contrà verò quæ tenui conſtant texturâ, vt minus
habent ſalis ſixi & terræ, ita Sulphure atque Spiritibus abundant,
pro ratione corporis; propterea faciliùs conſlagrant, igniculis liberè
perreptantibus, ac celeriùs commotis.
Dand.
Res eſt ita aperta &
manifeſta, vt exempla adiungere
ſuperuacaneum ſit; illud tamen, quod de cauernulis aptiſſimè
animaduertiſti, videtur illuſtrari poſſe ijs, quæ de Iaracatiâ ſcri-
pſit Guillelmus Piſo de Medicina Braſil. lib. 4. cap. 63. pag. 100.
*Trunco eſt,* inquit, *admodum ſpinoſo, eoque rectiſſimo Iaracatia. *
*Caudicis medulla eſt Sambuci medullâ facilè mollior; quæ ſectâ*
*arbore continuò exiccatur. abitque in leuiſſimum puluerem, qui*
*decidit; moxque ablato ſpinoſo cortice relinquitur ſcapus concauus*
*arundine leuior, miris cancellis quaſi ex arte mirè fabricatus: *
*qui ſi ab igne accendatur, flammam luculenter fouet, faciſque*
*loco nobis iter facientibus de noste inſeruiebat. * Ligneæ ſcilicet
particulæ cancellatim poſitæ à peruagante flammâ corripiuntur,
cui ſpatium patet, in quo ſe explicet, ac dilatet. Sic aliquando
à ruſticis quibuſdam obſeruaui nocturnum lumen in ſuo mapali,
abſque olei diſpendio, nutriri accenſo ſuper laterem fruſtulo li-
gneo vix nucem æquante, quod valdè claram emittebat flammam;
& vno poſt non modicum tempus abſumpto aliud ſubſtituebant:
Cum autem interrogâſſem, quidillud eſſet, accepi nil aliud eſſe
quàm ſeruatos ex conciſâ quercu nodos contuſos, & optimè exic-
catos: Exillâ nimirum contuſione factum eſt, vt partes diſiunge-
rentur, & abſumpto humore aqueo relinquerentur inanitates, in
quibus flamma pererrans conflagrationem promoueret. Subue-
reor tamen, vtrùm fuerint illæ nodoſæ ligni partes, an potiùs pi-
lulæ, de quibus ait Plinius lib. 16. cap. 7. Naſcuntur in eo (ſcilicet
in Robore) *& piluæ nucibus non abſimiles, intus babentes floc-*
*cos molles lucernarum luminibus aptos, nam & ſinè oleo flagrant. *
Sed quæcunque tandem fuerit materia illa, certè interſita habebat
ſpatiola, in quibus flamma perreptare poſſet. Neque alia ſubeſo
ſuperuacaneum ſit; illud tamen, quod de cauernulis aptiſſimè
animaduertiſti, videtur illuſtrari poſſe ijs, quæ de Iaracatiâ ſcri-
pſit Guillelmus Piſo de Medicina Braſil. lib. 4. cap. 63. pag. 100.
*Trunco eſt,* inquit, *admodum ſpinoſo, eoque rectiſſimo Iaracatia. *
*Caudicis medulla eſt Sambuci medullâ facilè mollior; quæ ſectâ*
*arbore continuò exiccatur. abitque in leuiſſimum puluerem, qui*
*decidit; moxque ablato ſpinoſo cortice relinquitur ſcapus concauus*
*arundine leuior, miris cancellis quaſi ex arte mirè fabricatus: *
*qui ſi ab igne accendatur, flammam luculenter fouet, faciſque*
*loco nobis iter facientibus de noste inſeruiebat. * Ligneæ ſcilicet
particulæ cancellatim poſitæ à peruagante flammâ corripiuntur,
cui ſpatium patet, in quo ſe explicet, ac dilatet. Sic aliquando
à ruſticis quibuſdam obſeruaui nocturnum lumen in ſuo mapali,
abſque olei diſpendio, nutriri accenſo ſuper laterem fruſtulo li-
gneo vix nucem æquante, quod valdè claram emittebat flammam;
& vno poſt non modicum tempus abſumpto aliud ſubſtituebant:
Cum autem interrogâſſem, quidillud eſſet, accepi nil aliud eſſe
quàm ſeruatos ex conciſâ quercu nodos contuſos, & optimè exic-
catos: Exillâ nimirum contuſione factum eſt, vt partes diſiunge-
rentur, & abſumpto humore aqueo relinquerentur inanitates, in
quibus flamma pererrans conflagrationem promoueret. Subue-
reor tamen, vtrùm fuerint illæ nodoſæ ligni partes, an potiùs pi-
lulæ, de quibus ait Plinius lib. 16. cap. 7. Naſcuntur in eo (ſcilicet
in Robore) *& piluæ nucibus non abſimiles, intus babentes floc-*
*cos molles lucernarum luminibus aptos, nam & ſinè oleo flagrant. *
Sed quæcunque tandem fuerit materia illa, certè interſita habebat
ſpatiola, in quibus flamma perreptare poſſet. Neque alia ſubeſo
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib