Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665

Page concordance

< >
Scan Original
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
< >
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.002379">
                <pb pagenum="202" xlink:href="025/01/206.jpg"/>
              æqualis, ſcilicet cylindri aëris exterioris, quid mirum, ſi prævaleat, &
                <lb/>
              aëra interceptum vltra comprimat, atque adeò Mercurius infra C de­
                <lb/>
              ſcendat? </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002380">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.002381"> Ad vltimam metam, opinor, hanc difficultatem promoviſti; ego
                <lb/>
              quoque vltimam manum admoveo, ac dico, non magis comprimi aëra
                <lb/>
              interceptum inter EF & dictum operculum à Mercurio IC, & cylindro
                <lb/>
              aëris gravitantis per foramen D, quàm remoto operculo & clauſo foramine
                <lb/>
              D, ab eodem Mercurio IC, & eodem cylindro aëris exterioris; nam perin­
                <lb/>
              de eſt, ſive tota vis preſſionis per lineam vnicam incidat, vel applicetur,
                <lb/>
              five ſubduplum per vnam, & ſubduplum per oppoſitam; ſuppone, ſi vis, tu­
                <lb/>
              bum; altera parte clauſum, in quem immiſſo embolo
                <expan abbr="cõtentus">contentus</expan>
              aër compri­
                <lb/>
              matur, applicata potentia vt 8.fac ſegmentum ſeu compreſſionis menſuram
                <lb/>
              eſſe 4. digitorum; ſi idem tubus ſit vtrimque pervius, & duo emboli hinc
                <lb/>
              inde immittantur, applicata vtrimque potentia vt 4.idem haud dubiè com­
                <lb/>
              preſſionis effectus conſequetur: igitur quantumvis tum Mercurius CI, tum
                <lb/>
              aër gravitans per foramen D, communi quodam niſu in aëra interceptum,
                <lb/>
              de quo ſupra, agant, vt magis illum comprimant, certè vltra comprimere
                <lb/>
              non poſſunt; quia jam compreſſus eſt à viribus æqualibus, id eſt ab iiſdem
                <lb/>
              ponderibus, ſed diverſo modo applicatis; aperto igitur foramine in D,
                <lb/>
              Mercurius CI ſubſidere non poſſet, ſubſidit tamen, cùm priùs
                <expan abbr="nondũ">nondum</expan>
              aperto
                <lb/>
              foramine, minimè ſubſideret. </s>
              <s id="s.002382">Vnde, ni fallor, perſpicuè deduco, non ideò,
                <lb/>
              admoto ſcilicet operculo in AG, extare Mercurium IC, & minimè ſubſi­
                <lb/>
              dere; quia ſcilicet dictus aër interceptus inter ſuperficiem Mercurij FE &
                <lb/>
              admotum operculum, comprimi vltra
                <expan abbr="">non</expan>
              poteſt; ſed quia materia tenſa C
                <lb/>
              D, cui Mercurius adhæret, tendi vltra nequit, niſi major vis ponderis ap­
                <lb/>
              plicetur; aperto verò foramine in D, cum vlteriori tenſione opus non ſit,
                <lb/>
              ad deſcenſum Mercurij CI, non parum deſcendit, aérque interceptus tan­
                <lb/>
              tulum comprimitur; accedente quoque vaſe vacuo P, vt dictum eſt ſupra,
                <lb/>
              profundiùs Mercurius CI deſcendit, quia tantulum compreſſionis multo
                <lb/>
              aëri faciliùs diſtribuitur, quam modico; cùm ſingulis partibus minùs com­
                <lb/>
              preſſionis competat. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002383">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.002384"> Iam multa lux ex iis, quæ hactenus à te dicta ſunt, aſſequendi
                <lb/>
              veritatem, mihi affulſit: jam enim clariſſimè conſtat, ſegmentum CD va­
                <lb/>
              cuum non eſſe, in quo, ni fallor, omnes ferè conveniunt. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002385">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.002386"> Omiſeram pulcherrimum argumentum cuilibet obvium, in quo
                <lb/>
              vel ipſis oculis, ſpatium illud non eſſe vacuum comprobatur, poſtquam
                <lb/>
              enim ſubſidit Mercurius in CI, ſi feneſtras conclavis in quo degis claudi
                <lb/>
              jubeas, excepto modico foramine per quod radius ſolaris traiciatur, &
                <lb/>
              ſegmentum CD intra radium trajectum immergas, videbis illico intra ca­
                <lb/>
              vitatem CD radio & luce perfuſam atomos fluitantes: vnde neceſſe dictu
                <lb/>
              ſit, fluitare in materia noſtro aëri non abſimili, vt jam ſupra indica­
                <lb/>
              veram. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002387">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.002388"> Iucundum ſanè, juxta atque facilè experimentum, quod
                <lb/>
              vacuum omnino profligat: conſtat etiam non ſuſtineri extantem Mercu­
                <lb/>
              rium CI ab exterioris aëris cylindro, ſaltem ſolo, vt jam obiter monuiſti: </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>