Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
187
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1352
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1344
"/>
D</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1345
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1346
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1347
"/>
a 7. Met.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1348
"/>
b 12. Met.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1349
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1350
"/>
c 1. de ge.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>an. cap. 1.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1351
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1352
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
head
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Sit'ne forma compoſito perfectior. </
s
>
<
s
>Cap. </
s
>
<
s
>XXVI
<
emph.end
type
="
italics
"/>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>NON poterat hoc mente concipere doctor ille ſubtiliſsimus, quia credidiſſet vniuerſalem for
<
lb
/>
mam contrahi ad indiuiduum per aliquam eſſentiam indiuidui cuiuſque propriam, & quę
<
lb
/>
communiores formas veluti materiam terminaret. </
s
>
<
s
>Neque vidit etiam effici ex hoc, vt indiuidua
<
lb
/>
ſecum eſſentia differrent. </
s
>
<
s
>ac ſi materiam ſenſilem quacunque ratione ſeuocaremus ab indiuiduo,
<
lb
/>
fore vt natura redderetur vniuerſalis, quod etiam latuit Zimaram, qui naturam ſingularem, ſine
<
lb
/>
materia conſiſtere poſſe cenſuerit, Neque enim aliud eſt è ſingulari efficere vniuerſale, quàm à
<
lb
/>
materia ſenſili ſegregare formas, & eas ſpectare ſine materia; quanquam omneis huius ſenten
<
lb
/>
tiæ patronos hoc erroris ſui condemnat, quòd cùm reddere conantur rationem, cur forma quæ
<
lb
/>
per ſe vniuerſalis eſt, indiuidua fiat, ad efficiens ſignatum, vt aiunt, & ad ſignatam
<
expan
abbr
="
materiã
">materiam</
expan
>
con
<
lb
/>
fugiunt, atque id neceſſario. </
s
>
<
s
>neque
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
forma, quæ aut per ſe vniuerſalis eſt, aut potius ab vniuer
<
lb
/>
ſitate & ſingularitate ſeparatur, intus habet, vnde poſsit eſſe ſingularis. </
s
>
<
s
>Sed hoc miſſo quod eſt
<
lb
/>
alterius loci, cùm Ariſtoetlis, & vnà
<
expan
abbr
="
ſapientiſsimorũ
">ſapientiſsimorum</
expan
>
hominum ſententia fuerit formam eſſe pri
<
lb
/>
mum finem generationis & indiuiduum exiſtere & per formam & propter formam, quaſi natu
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1353
"/>
<
lb
/>
ra in formam contendens materiam ipſi ſubſtrauerit & ex earum coniunctione produxerit indi
<
lb
/>
uiduum, & vt pendens à ſuo fine principali. </
s
>
<
s
>Vnde etiam formam omnium rerum noſtratium
<
lb
/>
perfectiſsimam eſſe docuerint. </
s
>
<
s
>nunc illud agamus, vt hoc alioqui rebus tractandis non inutile
<
lb
/>
declaremus. </
s
>
<
s
>Nam poterat aduerſarios inducere ad ita credendum. </
s
>
<
s
>Primùm (ſumma enim
<
lb
/>
capita hîc attingam) quia compoſitum eſſet vt totum. </
s
>
<
s
>atqui totum perfectione partibus antece
<
lb
/>
dit, nihil etenim illi deeſt, deeſt verò partibus. </
s
>
<
s
>Tùm quia per ſe generatur compoſitum, forma
<
lb
/>
autem per accidens, vt
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
generatur ſic eſt, quare item per ſe eſt compoſitum. </
s
>
<
s
>Tùm item, quia
<
lb
/>
plureis includit perfectioneis, cùm prætereà contineat perfectionem materię. </
s
>
<
s
>quandò etiam ma
<
lb
/>
teria participat illud bonum quod ab ipſius datore permanat ad vniuerſa, & ideò in numero bo
<
lb
/>
norum &
<
foreign
lang
="
grc
">τῶνͅ νοητῶν</
foreign
>
.i. </
s
>
<
s
>intelligendorum videtur eſſe & ipſa reponenda; loquimur autem nunc
<
lb
/>
de ſubſtantiæ principiis, & de illo compoſito quod directò refertur ad ſubſtantiæ
<
expan
abbr
="
prędicamentũ
">prędicamentum</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Cęterùm qui ita dicunt, ignorare videntur Ariſtotelem, docuiſſe nonnunquam parteis quaſdam
<
lb
/>
eſſe toto priores,
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
<
expan
abbr
="
ideoq́
">ideoque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>in definitione totius accipi, contrà poſteriores nonnullas & à definitio
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1354
"/>
<
lb
/>
ne totius expungi, potiuſquàm per
<
expan
abbr
="
totũ
">totum</
expan
>
definiri,
<
expan
abbr
="
cùmq́
">cùmque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ediſſereret,
<
expan
abbr
="
quæ'nã
">quæ'nam</
expan
>
partes illę forent quæ
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1355
"/>
<
lb
/>
ad totius eſſentiam pertinerent, formæ partes eſſe conſtituit, quæ contrà ſe haberent, materię par
<
lb
/>
tes eſſe monſtrauit. </
s
>
<
s
>ſigno id eſt, aliquam materiam per ſe partem eſſentiæ non attingere. </
s
>
<
s
>Si igitur
<
lb
/>
hę partes in definitione non aſſumuntur, non dant eſſe: ſi non dant eſſe, cùm perfectio comitetur
<
lb
/>
eſſentiæ, multò minus perfectionem communicabunt, quinimmo ratio dictat, cùm compoſitum
<
lb
/>
ex eiuſmodi principio conſtet, ab illo participaſſe, quicquid habet imperfectionis. </
s
>
<
s
>ſicut
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
cen
<
lb
/>
ſeo pulchritudinem formæ ex materiæ ſocietate contaminari. </
s
>
<
s
>verùm hoc neceſsitati naturæ eſt
<
lb
/>
adſcribendum. </
s
>
<
s
>nam forma ſine materia non exiſtit, quapropter hoc malum accipere cogimur,
<
lb
/>
vt eo bono fruamur,
<
expan
abbr
="
ideoq́
">ideoque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>forma per ipſam compoſito perfectior eſt. </
s
>
<
s
>Sed cùm ſemper exiſtat
<
lb
/>
in materia, nulla eſt formæ perfectio quæ non ſit in compoſito. </
s
>
<
s
>verumenimuerò cùm emanet à
<
lb
/>
forma & in toto ſit ex huius primi participatione, iure optimo perfectio priore loco formæ tri
<
lb
/>
buetur. </
s
>
<
s
>Proinde non ſequitur abſolutè. </
s
>
<
s
>Totum eſt. </
s
>
<
s
>ergo perfectius partibus. </
s
>
<
s
>Secundò aſſero
<
lb
/>
totum ſpectari dupliciter, aut ſecundum materiam, ideſt, quatenus exiſtit in ſuis partibus, aut ſe
<
lb
/>
cundùm formam, ideſt, quia ſit conſummatio partium. </
s
>
<
s
>Cùm enim fiat omnis huiuſmodi com
<
lb
/>
poſitio ex poteſtate, & actu, nec vnum ab altero diuelli, & ſine ſocio conſiſtere poſsit, in toto eſt
<
lb
/>
vtriuſque partis abſolutio. </
s
>
<
s
>ſi ſecundùm materiam ſpectetur nihil omnino ad perfectionem, in ea
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1356
"/>
<
lb
/>
enim ratione nulla cauſſa perfectionis attenditur, ſi ſecundùm formam: adeſt perfectio quidem,
<
lb
/>
ſed cùm omnis à forma deriuetur, non erit ſanè propria compoſiti, ſed illius principij, à quo com
<
lb
/>
municatur. </
s
>
<
s
>ideò naſcetur à forma. </
s
>
<
s
>Quapropter formæ adſcribitur eſſe continens: neque id, vt
<
lb
/>
vas, aut aliquod interuallum, ſed quia terminet infinitatem materiæ, & faciat, vt ſit id quod eſt,
<
lb
/>
& quia tum hoc perfectum dicatur, vbi præſens fuerit tale principium. </
s
>
<
s
>Ergo prius totum erit
<
lb
/>
ea ratione forma, poſteà totum id quod ex forma conſtat. </
s
>
<
s
>Quare etiam forma primò perfectior,
<
lb
/>
mox perfectius totum. </
s
>
<
s
>ac ſi perfectum quæ vox eſt ambigua, Gręcè liceat interpretari, toti adſcri
<
lb
/>
bam
<
foreign
lang
="
grc
">τὸ τελειωθὲν</
foreign
>
ſub figura patiendi, quia perfectionem aſſequatur ab alio:
<
foreign
lang
="
grc
">τέλειον</
foreign
>
appellabo
<
lb
/>
formam, quæ per ſe ipſam perfecta ſit, &
<
foreign
lang
="
grc
">ἐντελέχειαν</
foreign
>
, vt alibi diximus, quia
<
foreign
lang
="
grc
">τὸ τέλειον ε̂χη</
foreign
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Neque illud obſtabit, quòd compoſitum generetur per ſe, forma verò per accidens, nam ſi per ſe
<
lb
/>
accipiam, quia id à natura
<
expan
abbr
="
intẽdatur
">intendatur</
expan
>
, dicam per ſe tribuendum eſſe formę, potiuſquàm
<
expan
abbr
="
cõpoſito
">compoſito</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Veruntamen ſi ſubiectum ſpectabo, cui conueniat id quod generari dicimus, hoc eſt, aliquid ſui
<
lb
/>
flagitare, & ab eo, quod non eſt, adeſſe deduci, id contrà compoſito adſcribam. </
s
>
<
s
>forma enim eſt,
<
lb
/>
non fit, neque eſt diuidua, ſicut compoſitum, ab illo primo ducam perfectionis originem, ab hoc </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>