Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

List of thumbnails

< >
91
91 (85)
92
92 (86)
93
93 (87)
94
94 (88)
95
95 (89)
96
96 (90)
97
97 (91)
98
98 (92)
99
99 (93)
100
100 (94)
< >
page |< < (201) of 778 > >|
207201OPTICAE LIBER VI.
169[Figure 169]e b f a d m h t z g170[Figure 170]q e a b d m h z
15. Si uiſ{us} ſit extra ſuperficiem incidẽtiæ: imago lineæ rectæ infinitæ, nec parallelæ, nec tan-
gentis, nec ſecantis peripheriam cir
culi (qui eſt communis ſectio ſuper- ficierum, reflexionis & ſpeculi ſphæ- rici cõuexi) uidebitur curua. 50 p 6.
SI uerò lineæ a g, b g fuerint inæ-
quales:
linea a b protracta aut ſe-
cabit ſpeculũ:
aut non. Sit quòd
nõ ſecet:
& ſit a g maior g b: & fiat cir-
culus ſuper g ad quantitatem a g:
qui
ſit a e q:
& producatur a b, quouſq; ca
datin circulũ ex parte b:
cadat in pun
ctum e.
Patet ex ſuperioribus [11 uel
12 n] quòd imago arcus a e eſt curua.

Punctum imaginis a ſit z:
punctũ ima
ginis e ſit m:
erit z m imago arcus a e.
Et quoniam imago pũcti b remotior
eſt à cẽtro, quàm imago puncti e:
erit
imago lineæ a b curua:
quod etiã per
puncta media arcus a e & lineæ a b fa
ciliter poterit probari.
Quod eſt propoſitum.
16. Si uiſ{us} ſit extra ſuperficiem incidentiæ: imago lineæ rectæ infinitæ, tangentis periphe-
riam circuli (qui eſt communis ſectio ſuperficierum, reflexionis & ſpeculi ſphærici conuexi)
uidebitur curua. 51 p 6.
SI uerò linea a b tangit ſpeculum: aut ſecabit: aut continget. Tangat primò: & g ſit cẽtrum ſpe-
culi:
& ducantur lineæ a g, b g. Superficies a b g ſecabit ſpeculum ſuper circulum communem
[per 1 th.
1 ſphær. ] qui ſit e h z. Palàm, quòd linea a b continget ſpeculum in hoc circulo [ſunt
enim peripheria e h z, & recta a b in eodem incidentiæ plano:
& a b continuata tangit ſpeculum ex
theſi.
Quare tangit in peripheria e h z. ] Contingat in puncto e. Protrahatur ergo a b uſq; ad e: d ſit
centrum uiſus.
Superficies, in qua ſunt lineæ d g, a g ſecabit ſpeculum ſuper circulum, communem
ſuperficiei reflexionis & ſpeculi [per 1 th.
1 ſphær. ] Sit arcus illius circuli z p: ſimiliter linea com-
munis ſuperficiei reflexionis & ſpeculi, in qua ſunt d g, b g:
& arcus illius circuli ſit h p. Palam [è 29
n 5] quòd b reflectitur ad d ab aliquo puncto arcus h p.
Si à puncto illo ducatur contingens: ſecabit
lineam b g, & punctum ſectionis erit finis contingentiæ [per 17 n 5.
] Sit punctum illud m. Palàm
etiam, quòd ſi à puncto m ducatur contingens arcum circuli e h:
cadet contingens illa citra e: quo-
niam a b contingit in puncto e, & punctũ b eſt altius puncto m.
Cadat igitur in punctum f: quæ con
tingens producta ſecabit lineam a e:
ſecet in puncto t: ex alia parte ſecabit lineam a g: [per 11 ax] ſe-
cet in puncto c.
Fiat [per 23 p 1] angulus b g s æqualis angulo b g d: & producatur g s uſq; ad pun-
ctum l ad æqualitatem lineæ d g:
erit ergo [per 26 p 3] arcus h s æqualis arcui h p. Et ſicut reflecti-
tur b ad d, ab aliquo puncto arcus h p:
ſic reflectetur
171[Figure 171]l k x s y e t q b a f u r m h o m z g p d ad l, ab aliquo puncto arcus h s. Et erit reflexio à pun-
cto f, ſicut in arcu h p eſt reflexio à puncto, à quo du-
citur contingẽs ad punctũm.
Et illa duo puncta ſunt
eiuſdem longitudinis à pũcto m.
[Si enim duæ rectæ
ab eodem puncto peripheriam tangentes, duabus ſe-
midiametris connectantur:
recta à centro ad idẽ pun
ctum ducta bifariam ſecabit angulum in centro per 2
conſectarium 36 p 3.
15 d. 8 p 1: & peripheriæ angulis in
centro æqualibus ſubtenſæ, & rectę eaſdem periphe-
rias ſubtendentes æquabuntur per 26.
29 p 3: quare
prædicta duo reflexionũ puncta à puncto m æquabi-
liter diſtabunt.
] Ducantur ergo lineę b f, l f. Item a re-
flectatur ad d ab aliquo puncto arcus z p [per 29 n 5.
]
Verùm in triangulo h z p duo arcus h z, h p maiores
ſunt tertio z p:
[ք 5 th. 1 ſphæricorũ Menelai] ſed h p eſt æqualis h s [ex cõcluſo. ] Igitur z p eſt mi-
nor z s.
Reſcindatur z s ad æqualitatẽ in pũcto y [id uerò promptè præſtiterís, ſi latus anguli ad ter-
minũ g rectæ g z, æquati angulo z g p, in peripheriã cõtinuaueris:
ſic enim peripheria angulo æqua-
to ſubtenſa æquabitur peripheriæ z p per 33 p 6] & ducatur linea g y, quę ꝓducta ad æqualitatẽ g d,
neceſſariò ſecabit lineã f l [quia ſecat angulũ z g l.
] Secet in pũcto x: & ſit g x k æqualis g d. Palàm,
quòd ſicut a reflectitur ad d, ab aliquo puncto arcus z p:
ſimiliter reflectitur ad k, ab aliquo puncto
arcus z y.
Dico, quòd non reflectetur ad ipſum, niſi à pũcto, quod eſt citra f, ex parte z. Si enim dica-
tur, quòd poſsit à puncto f, uel alio puncto arcus f y:
linea ducta à pũcto a ad punctũ reflexionis, ſe-
cabit lineam b f:
& ad idem punctum ſectionis reflectetur punctum k, & ad idẽ punctum reflectetur

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index