Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009477
">
<
pb
pagenum
="
559
"
xlink:href
="
016/01/208.jpg
"/>
volare potuiſſet: brachiis autem impe
<
lb
/>
dimento fuiſſent: quatuor igitur pedibus
<
lb
/>
erat opus, ſed pronus fuiſſet capite: vt
<
lb
/>
igitur geminis tantùm ſtaret cruribus, &
<
lb
/>
erectus, & ſine auxilio, maximis ac lon
<
lb
/>
giſſimis pedibus opus fuit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009478
">Ideoque nullum animal maiores homi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1324
"/>
<
lb
/>
ne pedes habet. </
s
>
<
s
id
="
s.009479
">Eadem ratio & reliquo
<
lb
/>
rum. </
s
>
<
s
id
="
s.009480
">Sed cùm de his Galenus abundè
<
lb
/>
ſcripſerit in libris de vſu partium, non
<
lb
/>
eſt cur repetam, quæ ab illo bene dicta
<
lb
/>
ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.009481
">Illud ſolùm animaduertere decet,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1325
"/>
<
lb
/>
adeò ſubtiliter elaboratus eſſe hominis par
<
lb
/>
tes, vt ſi dentes ſuperiores paululùm intus
<
lb
/>
flectantur, celerrimè cadant: ſi extrà, ce
<
lb
/>
leriter, ſed non adeò: nam loquendo,
<
lb
/>
edendoque: cùm non rectè ſibi inuicem
<
lb
/>
occurrant, mutuò ſe debilitant, atque in
<
lb
/>
de cadunt.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1326
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009482
">
<
margin.target
id
="
marg1324
"/>
Homini cur
<
lb
/>
maximi pe
<
lb
/>
des.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009483
">
<
margin.target
id
="
marg1325
"/>
Dentium ra
<
lb
/>
tio.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009484
">
<
margin.target
id
="
marg1326
"/>
M. </
s
>
<
s
id
="
s.009485
">Antonij
<
lb
/>
Maioragij
<
lb
/>
caſus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009486
">Ita contigit M. </
s
>
<
s
id
="
s.009487
">Antonio Maioragio amico
<
lb
/>
noſtro, viro certè erudiſſimo & diſertiſſimo.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009488
">Structura verò ęqualis
<
expan
abbr
="
dẽtium
">dentium</
expan
>
ad
<
expan
abbr
="
loquendũ
">loquendum</
expan
>
,
<
lb
/>
vt eſt vtiliſſima ita ad ſecandum non proba
<
lb
/>
tur: nam canes, lupique inæquales, ac ad
<
lb
/>
modum ſerræ diſpoſitos habent. </
s
>
<
s
id
="
s.009489
">Meliùs
<
lb
/>
etiam hærent hi inuicem, & reliquias ci
<
lb
/>
borum non adeò retinent. </
s
>
<
s
id
="
s.009490
">Itaque Indorum
<
lb
/>
populi quidam, quibus non adeò curæ eſt
<
lb
/>
explicata loquendi ratio, vt dentibus com
<
lb
/>
modiùs vtantur, eos lima ſerræ in modum
<
lb
/>
aptant Magis enim hærent in radice, cùm
<
lb
/>
in ſummitate non coierint. </
s
>
<
s
id
="
s.009491
">Quæ enim ab
<
lb
/>
vno latere coëunt, ab altero faciliùs diſiun
<
lb
/>
guntur. </
s
>
<
s
id
="
s.009492
">Sed ſi obliqui haud coëant non
<
lb
/>
ſecus, ac excuſſo prorſus dente, ſermo
<
lb
/>
nem blæſum efficiunt. </
s
>
<
s
id
="
s.009493
">Naſcuntur in ſene
<
lb
/>
cta etiam dentes, ſeriuſque quàm quis
<
lb
/>
exiſtimet: ſed pro miraculis, non pro re
<
lb
/>
gula, talia habenda ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.009494
">Vidi enim Ianuæ
<
arrow.to.target
n
="
marg1327
"/>
<
lb
/>
Antonium Benzum ex oppido portus Mau
<
lb
/>
ricij, annum agentem 34. pallidum, barba
<
lb
/>
rara, pingui habitu, è cuius mamillis lactis
<
lb
/>
tantum profluebat, vt infantem fermè la
<
lb
/>
ctare potuiſſet: nec ſolùm effluebat, ſed
<
lb
/>
impulſu ferebatur. </
s
>
<
s
id
="
s.009495
">Miles hic erat, & non
<
lb
/>
leuia tota vita paſſus incommoda. </
s
>
<
s
id
="
s.009496
">In in
<
lb
/>
fantibus hoc admiratione dignum non eſt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009497
">Nuper Martino Borglino amico noſtro,
<
lb
/>
vxor iam quindecim annis ſterilis filium
<
lb
/>
enixa eſt, qui primo menſe, & lac emiſit è
<
lb
/>
papillis copioſum, & mammæ intumue
<
lb
/>
runt, atque obduruerunt adeò, vt obſte
<
lb
/>
trices adhibitis repellentibus, vomitum
<
lb
/>
lactis non curato priore affectu excita
<
lb
/>
rint. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009498
">
<
margin.target
id
="
marg1327
"/>
Vir lac co
<
lb
/>
pioſum
<
expan
abbr
="
edẽs
">edens</
expan
>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009499
">Sed vt ad hominis reuertar compoſitio
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1328
"/>
<
lb
/>
nem, os capitis è pluribus fruſtis conſtare
<
lb
/>
neceſſe fuit, vt tutius eſſet: nam parte
<
lb
/>
fracta non eſt neceſſe totum vitiari, vt ve
<
lb
/>
næ, arteriaque ingredi commodiùs poſſent,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1329
"/>
<
lb
/>
egredique excrementa fuliginoſa. </
s
>
<
s
id
="
s.009500
">Suturis
<
lb
/>
tenuiſſimis partes eius iunxit, vt firmius
<
lb
/>
continerentur, vt calor cerebri non euaneſ
<
lb
/>
ceret, vt frigori aditus minus pateret, vt
<
lb
/>
firmius membranæ illis hærerent: & quan
<
lb
/>
quam ſuturæ tenues eſſent, oſſa tamen non
<
lb
/>
parum craſſa ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.009501
">Si tamen præter modum
<
lb
/>
oſſa capitis craſſa fuerint, indociles, & pa
<
lb
/>
rum à feris abhorrentes, ac obliuioſos oſten
<
lb
/>
dunt: talia ſunt Indis Hiſpaniolæ, vt Gon
<
lb
/>
zalus Fernandus Ouiedus refert, atque adeò
<
lb
/>
dura, vt conſenſu inter Hiſpanos conuene
<
lb
/>
rit, non eſſe ferienda capita, tametſi nu
<
lb
/>
do Indorum, quòd enſes frangantur. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009502
">
<
margin.target
id
="
marg1328
"/>
Os capitis
<
lb
/>
cur è pluri
<
lb
/>
bus fruſtis.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009503
">
<
margin.target
id
="
marg1329
"/>
Capitis ſu
<
lb
/>
turæ qua
<
lb
/>
tuor cauſis
<
lb
/>
tenuiſſimæ.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009504
">Oſſa capitis
<
lb
/>
craſſa & du
<
lb
/>
ra quid ſi
<
lb
/>
gnificent.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009505
">Indi capita
<
lb
/>
habent du
<
lb
/>
viſſima.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009506
">Simile ſe obſeruaſſe refert Herodotus in
<
lb
/>
capitibus Ægyptiorum: cùm enim deraſa, &
<
lb
/>
detecta Soli, ac pluuiis expoſita ſint, obdu
<
lb
/>
reſcunt: quod etiam in noſtris regionibus
<
lb
/>
contingit. </
s
>
<
s
id
="
s.009507
">Calor enim vehemens, præſertim
<
lb
/>
non deficiens materia hoc poteſt. </
s
>
<
s
id
="
s.009508
">Vnde ne
<
lb
/>
facilè tales calueſcunt, aut caneſcunt: cutis
<
lb
/>
enim denſior & calor melius humido domi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1330
"/>
<
lb
/>
natur. </
s
>
<
s
id
="
s.009509
">Oſſa quoque duriore & membranas
<
lb
/>
duriores habent, & cerebri ſubſtantiam,
<
lb
/>
quamobrem ſtolidi, & obliuioſi, & indoci
<
lb
/>
les, maiore ex parte ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.009510
">Nam capitis mem
<
lb
/>
brana, quæ cerebrum circumambit, te
<
lb
/>
nuiſſima in moderatis neceſſariò eſt, ne ce
<
lb
/>
rebrum grauitate lædat, & eò durior, vt
<
lb
/>
dilabi ſubſtantiam in concuſſionibus illius
<
lb
/>
non patiatur. </
s
>
<
s
id
="
s.009511
">Nec craſſa eſſe poteſt abſque
<
lb
/>
cerebri iactura, ni & cerebrum ipſum craſ
<
lb
/>
ſius iuſto ſit. </
s
>
<
s
id
="
s.009512
">Atque illi membrana alia cir
<
lb
/>
cumponitur, cùm grauare cerebrum non
<
lb
/>
poſſet, quòd ab oſſe ſuſpendatur, nec cere
<
lb
/>
brum ipſum tangat, non ſolùm dura, ſed
<
lb
/>
etiam craſſa facta eſt. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009513
">
<
margin.target
id
="
marg1330
"/>
Membrana
<
lb
/>
cerebricus
<
lb
/>
tenuiſſima
<
lb
/>
ſit, atque
<
lb
/>
duriſſima.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009514
">Similis cura etiam vſque ad capillos per
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1331
"/>
<
lb
/>
uenit: cùm enim oporteret tegi caput,
<
expan
abbr
="
quo-niã
">quo
<
lb
/>
niam</
expan
>
carne careret; leuiſſimo & tutiſſimo ve
<
lb
/>
lamine capillos excogitauit, fecitque vt ma
<
lb
/>
ximè creſcerent, cùm in aliis partibus nul
<
lb
/>
lo auxilio longi poſſint euadere: qua in par
<
lb
/>
te & pulcritudini conſuluit, adeò vt non
<
lb
/>
ſolùm in mulieribus, ſed etiam pueris,
<
lb
/>
quos in deliciis habebant veteres, potio
<
lb
/>
rem in illis pulchritudinis partem colloca
<
lb
/>
rent. </
s
>
<
s
id
="
s.009515
">Præcipui igitur aurei, ſplendenteſ
<
lb
/>
que quos conſtat eſſe tenuiſſimos, ac venu
<
lb
/>
ſtiſſimos: nam nigri quanto à coloris gratia
<
lb
/>
degenerant, etiam eò craſſiores ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.009516
">Sed
<
lb
/>
cùm multa tenuitatis experimenta in homi
<
lb
/>
ne natura oſtenderit, nihil tamen ad eam
<
lb
/>
ſubtilitatis rationem, quæ in facie vide
<
lb
/>
tur accedit. </
s
>
<
s
id
="
s.009517
">Ex qua duo miracula pendent:
<
lb
/>
vnum, quòd in tam magno hominum nu
<
lb
/>
mero, tamque paruo humanæ faciei ſpatio
<
lb
/>
adeò omnes inter ſe diſtinguantur, vt non
<
lb
/>
ſolùm duo ſimiles eſſe non poſſint, ſed etiam
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1332
"/>
<
lb
/>
à notis dignoſcantur: alterum, quòd tam
<
lb
/>
parua parte tantam, quandoque pulchritu
<
lb
/>
dinem humano corpori affinxerit, vt pro
<
lb
/>
illa ſpontè mori cupiamus, & non viſæ
<
lb
/>
ampliùs formæ ſtimulis ad inſaniam vſque
<
lb
/>
agitemur: quandoque tantam adiicit turpi
<
lb
/>
tudinem, vt vel ſola memoria nauſeam, &
<
lb
/>
abominationem exſuſcitet. </
s
>
<
s
id
="
s.009518
">Quamvis in vtra
<
lb
/>
que ſtructura oculorum, naſi, oris, den
<
lb
/>
tium, frontis, genarumque haud ſit oblita.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009519
">Accedit tertium huius partis, & ipſum in
<
lb
/>
gens ſolertis naturæ argumentum, quòd tam
<
lb
/>
paruis illius mutationibus læti, ac triſtis, au
<
lb
/>
dentis, ac timentis irati ac miſerentis, aman
<
lb
/>
tis, & odio habentis, ſperantis, & eſperantis
<
lb
/>
ſani, ægri, morientis, infinitorumque tum
<
lb
/>
animi, tum corporis affectuum aliorum, diſ
<
lb
/>
crimina ac ſpecies appareant.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1333
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009520
">
<
margin.target
id
="
marg1331
"/>
Capilli cur
<
lb
/>
tenues.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009521
">
<
margin.target
id
="
marg1332
"/>
Tria maxi
<
lb
/>
ma humana
<
lb
/>
faciei mira
<
lb
/>
cula.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009522
">
<
margin.target
id
="
marg1333
"/>
Quid intus
<
lb
/>
admirabi
<
lb
/>
lius in hu
<
lb
/>
mano corpo
<
lb
/>
re.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009523
">Iam verò intus aliud eſt miræ ſubtilitatis,
<
lb
/>
ac induſtriæ naturæ argumentum, ſeptum
<
lb
/>
ſcilicet pulmonis, quo aſpera à venali arte-</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>