Clavius, Christoph, Geometria practica

Page concordance

< >
Scan Original
131 101
132 102
133 103
134 104
135 105
136 106
137 107
138 108
139 109
140 110
141 111
142 112
143 113
144 114
145 115
146 116
147 117
148 118
149 119
150 120
151 121
152 122
153 123
154 124
155 125
156 126
157 127
158 128
159 129
160 130
< >
page |< < (179) of 450 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div472" type="section" level="1" n="175">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7545" xml:space="preserve">
              <pb o="179" file="209" n="209" rhead="LIBER QVARTVS."/>
            tum venire poſsimus in cognitionem alterius figurę ſimilis illi, ſimiliterque po-
              <lb/>
            ſitę latus homologum etiam notum habentis: </s>
            <s xml:id="echoid-s7546" xml:space="preserve">quæ ſic ſe habet.</s>
            <s xml:id="echoid-s7547" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s7548" xml:space="preserve">Quadrat{us} numer{us} denominatoris proportionis, quam lat{us} figuræ ignotæ ad lat{us}
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-209-01" xlink:href="note-209-01a" xml:space="preserve">Quaratione
                <lb/>
              ex area cu-
                <lb/>
              iusl@bet figuræ
                <lb/>
              eruatur areæ
                <lb/>
              alteriu figuræ
                <lb/>
              ſimilis.</note>
            figuræ cognitæ hab{et}, (qui denominator habebitur, ſi lat{us} figuræ ignotæ per lat{us} figuræ
              <lb/>
            cognitæ diuidatur) ſi ducatur in aream cognitam, produc{et}ur area alteri{us} figuræ quæſi-
              <lb/>
            tæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s7549" xml:space="preserve">Debent autem figuræ eſſe ſimil{es}, ſimiliter que poſitæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7550" xml:space="preserve">earum latera homologa ſumi
              <lb/>
            vt dictum est.</s>
            <s xml:id="echoid-s7551" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7552" xml:space="preserve">Nam denominator proportionis lateris figurę quæſitę ad latus figuræ datę
              <lb/>
            in ſe multiplicatus gignit denominatorem proportionis duplicatę eorum late-
              <lb/>
              <note symbol="a" position="right" xlink:label="note-209-02" xlink:href="note-209-02a" xml:space="preserve">18. vel 20.
                <lb/>
              ſexti.</note>
            rum, vt ad defin. </s>
            <s xml:id="echoid-s7553" xml:space="preserve">10. </s>
            <s xml:id="echoid-s7554" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s7555" xml:space="preserve">5. </s>
            <s xml:id="echoid-s7556" xml:space="preserve">Euclid. </s>
            <s xml:id="echoid-s7557" xml:space="preserve">ſcripſimus. </s>
            <s xml:id="echoid-s7558" xml:space="preserve"> Cum ergo figurę ſimiles ſimili- terque poſitę habeant etiam proportionem duplicatam laterum homologo-
              <lb/>
            rum; </s>
            <s xml:id="echoid-s7559" xml:space="preserve">fit vt denominator proportionis duplicatę laterum prædictorum multi-
              <lb/>
            plicans aream cognitam producat aream quęſitam, hoc eſt, numerum, qui ad
              <lb/>
            aream cognitam proportionem habeat duplicatam proportionis datorum la-
              <lb/>
            terum, denominatam ſcilicet à denominatore, qui ex denominatore proportio-
              <lb/>
            nis eorum laterum in ſe multip licato producitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s7560" xml:space="preserve">Verbi gratia, Trianguli ABC,
              <lb/>
            cuius latus A B, 10. </s>
            <s xml:id="echoid-s7561" xml:space="preserve">AC, 17. </s>
            <s xml:id="echoid-s7562" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s7563" xml:space="preserve">B C, 21. </s>
            <s xml:id="echoid-s7564" xml:space="preserve">area eſt 84. </s>
            <s xml:id="echoid-s7565" xml:space="preserve">Si ergo ſit aliud triangulum
              <lb/>
            huic ſimile habens latus ipſi A B, homologum 70. </s>
            <s xml:id="echoid-s7566" xml:space="preserve">ipſi verò A C, homologum
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-209-01" xlink:href="fig-209-01a" number="132">
                <image file="209-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/209-01"/>
              </figure>
            119. </s>
            <s xml:id="echoid-s7567" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s7568" xml:space="preserve">ipſi B C, homologum 147. </s>
            <s xml:id="echoid-s7569" xml:space="preserve">diuidaturque latus 70. </s>
            <s xml:id="echoid-s7570" xml:space="preserve">per 10. </s>
            <s xml:id="echoid-s7571" xml:space="preserve">vt denomi-
              <lb/>
            nator 7. </s>
            <s xml:id="echoid-s7572" xml:space="preserve">proportionis lateris 70. </s>
            <s xml:id="echoid-s7573" xml:space="preserve">ad latus 10. </s>
            <s xml:id="echoid-s7574" xml:space="preserve">procreetur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7575" xml:space="preserve">quadratus nume-
              <lb/>
            rus huius denominatoris; </s>
            <s xml:id="echoid-s7576" xml:space="preserve">nimirum 49. </s>
            <s xml:id="echoid-s7577" xml:space="preserve">ducatur in 84. </s>
            <s xml:id="echoid-s7578" xml:space="preserve">areã trianguli A B C, pro-
              <lb/>
            ducetur area 4116. </s>
            <s xml:id="echoid-s7579" xml:space="preserve">poſterioris trianguli. </s>
            <s xml:id="echoid-s7580" xml:space="preserve">Rurſus quia area trianguli æquila-
              <lb/>
            teri, cuius ſingula latera ſint, 1. </s>
            <s xml:id="echoid-s7581" xml:space="preserve">area eſt {13/30}. </s>
            <s xml:id="echoid-s7582" xml:space="preserve">fermè, vt ſupra patuit, ſi de-
              <lb/>
            tur aliud triangulumæquilaterum, cuius ſingula latera ſint 70. </s>
            <s xml:id="echoid-s7583" xml:space="preserve">inueniemus eius
              <lb/>
            aream hoc modo. </s>
            <s xml:id="echoid-s7584" xml:space="preserve">Denominator proportionis laterum eſt ipſummet latus 70.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s7585" xml:space="preserve">quod 70. </s>
            <s xml:id="echoid-s7586" xml:space="preserve">diuiſa per 1. </s>
            <s xml:id="echoid-s7587" xml:space="preserve">faciant 70. </s>
            <s xml:id="echoid-s7588" xml:space="preserve">Ducemus ergo 4900. </s>
            <s xml:id="echoid-s7589" xml:space="preserve">quadratum lateris 70. </s>
            <s xml:id="echoid-s7590" xml:space="preserve">
              <lb/>
            in {13/30}. </s>
            <s xml:id="echoid-s7591" xml:space="preserve">aream cognitam. </s>
            <s xml:id="echoid-s7592" xml:space="preserve">Productus enim numerus 2123 {1/3}. </s>
            <s xml:id="echoid-s7593" xml:space="preserve">erit area poſt erioris
              <lb/>
            trianguli.</s>
            <s xml:id="echoid-s7594" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7595" xml:space="preserve">6. </s>
            <s xml:id="echoid-s7596" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Hæc</emph>
            regula ita quoque proponi poterit. </s>
            <s xml:id="echoid-s7597" xml:space="preserve">Fiat vt quadrat{us} nu-
              <lb/>
            mer{us} lateris figuræ cognitæ ad quadratum numerum lateris figuræ quæſitæ, ita a
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-209-03" xlink:href="note-209-03a" xml:space="preserve">Regula ſupra-
                <lb/>
              dicta aliter
                <lb/>
              propoſita.</note>
            rea figuræ cognitæ ad aliud. </s>
            <s xml:id="echoid-s7598" xml:space="preserve">Product{us} enim numer{us} erit area figuræ quæſitæ.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s7599" xml:space="preserve">Propterea quod eadem eſt proportio quadrati lateris cognitæ figuræ ad qua-
              <lb/>
            dratum lateris figuræ quæſitę, quæ figurę notæ ad figuram quæſitam: </s>
            <s xml:id="echoid-s7600" xml:space="preserve">
              <note symbol="b" position="right" xlink:label="note-209-04" xlink:href="note-209-04a" xml:space="preserve">19. vel 20.
                <lb/>
              ſexti.</note>
            pe cum vtraque proportio ſit duplicata proportionis laterum homologo-
              <lb/>
            rum. </s>
            <s xml:id="echoid-s7601" xml:space="preserve">Et quoniam quadratum lateris 1. </s>
            <s xml:id="echoid-s7602" xml:space="preserve">eſt 1. </s>
            <s xml:id="echoid-s7603" xml:space="preserve">fit, vt quotieſcunque latus figu-
              <lb/>
            ræ aream cognitam habentis fuerit 1. </s>
            <s xml:id="echoid-s7604" xml:space="preserve">ſatis ſit, quadratum numerum lateris fi-
              <lb/>
            guræ quæſitæ multiplicare in datam aream, vt quęſita area producatur: </s>
            <s xml:id="echoid-s7605" xml:space="preserve">Adeo
              <lb/>
            vt operæ pretium ſit areas inueſtigare plurimarum figurarum regularium, qua-
              <lb/>
            rum latera ſint 1. </s>
            <s xml:id="echoid-s7606" xml:space="preserve">Ex his enim ſine magno labore areæ aliarum </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>