Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
189
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1363
"/>
<
lb
/>
generationem
<
expan
abbr
="
cõparatur
">comparatur</
expan
>
, & magis ſecundum naturam. </
s
>
<
s
>quòd nomina talem actum reſpicientia,
<
lb
/>
magis recepta fuerint, etſi quomodo dicitur
<
foreign
lang
="
grc
">ὅφθείρέθαι</
foreign
>
, eſt id quod præceſsit, cùm terminetur
<
lb
/>
non ente quod inſenſile & ignotum eſt, & eo quod eſt actu, fundetur quod ſenſile eſt & perſpi
<
lb
/>
cuum. </
s
>
<
s
>Ex quibus conſtat compoſitum eſſe quod verè generatur, ſiue fiat homo albus, ſiue
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
<
lb
/>
homo ſimpliciter. </
s
>
<
s
>hoc autem compoſitum eſt verè; cùm ex materia conſtet, & forma quæ per ſe
<
lb
/>
ſunt. </
s
>
<
s
>Nam illud quod dicitur fiens (eſt enim illud quod ſubiecto & priuatione conſiſtit) aut
<
lb
/>
eſt compoſitum per accidens, ſi præſentem formam reſpicias, aut ſi, vt eſt per ſe compoſitum;
<
lb
/>
huiuſmodi ſolum eſt ſecundum rationem, non autem ſecundum rem, nihil in materia ponente
<
lb
/>
priuatione ex qua conſtat præter alicuius formæ notam, hoc eſt, habitudinem ad formam abſen
<
lb
/>
tem. </
s
>
<
s
>Ergo id propriè generabitur, in quod euadit illud quod tranſmutabatur, quod item ali
<
lb
/>
quo pacto finis erit tranſmutationis, proptereà quòd eo conſtituto ceſſabit omnis naturæ motus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Dicimus autem aliquo pacto, non ſimpliciter, quia primus naturæ finis eſt forma, in idem enim
<
lb
/>
recidunt forma & finis in natura. </
s
>
<
s
>Sed quoniam compoſitum notius eſt nobis, ſiquidem ſenſile;
<
lb
/>
tùm pręterea quoniam acceſſu formæ
<
expan
abbr
="
cõpoſitum
">compoſitum</
expan
>
eſt è veſtigio, & facta coniunctione formę cum
<
lb
/>
materia protinus exilit, tanquam finis habetur ipſum compoſitum. </
s
>
<
s
>ita vtrunque & compoſi
<
lb
/>
tum, & forma gignentur: quoniam eò tendit natura, vt compoſitum ſit proximè, præcipuè verò
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1364
"/>
<
lb
/>
forma. </
s
>
<
s
>Non tam forma generabitur propriè, ſed communiter; quoniam aſſequitur, quòd ſit,
<
lb
/>
cùm anteà non eſſet, & per materiæ, non autem ſui ipſius tranſmutationem. </
s
>
<
s
>nihil enim ſui ſup
<
lb
/>
ponitur formæ in materia, quod ſit forma, dico vero in materia, nanque præcedit & ipſa ſimpli
<
lb
/>
citer, verùm in efficiente, nec ex nihilo prorſus eſt. </
s
>
<
s
>Quamobrem non ſimpliciter fieri prædica
<
lb
/>
tur, ſed fieri in materia. </
s
>
<
s
>at hæc infrà. </
s
>
<
s
>Neque propriè materia generabitur; cùm ipſa ingenita ſit,
<
lb
/>
aliter eſſet antequàm gigneretur; generari autem dicetur, quia tranſit in aliud, nempè, in compo
<
lb
/>
ſitum, in id enim tranſit, quod ipſa eſt in potentia, verùm eſt in potentia hoc aliquid, hoc
<
expan
abbr
="
quãtum
">quantum</
expan
>
<
lb
/>
& hoc quale, fit autem actu aliquid illorum aduentu formæ: quocirca, neque illi conueniet id
<
lb
/>
nomen
<
foreign
lang
="
grc
">γινεσθαι</
foreign
>
.i. </
s
>
<
s
>fieri, vt dicatur materiam fieri, licet ipſa ſit fiens. </
s
>
<
s
>niſi fortè fieri de omnibus
<
lb
/>
his materia, inquam, & forma tanquam de ſubiecto, quod eſt primum excipiens, prædicetur &
<
lb
/>
<
foreign
lang
="
grc
">αὶτιωδῶς</
foreign
>
.i. </
s
>
<
s
>cauſſaliter, non
<
foreign
lang
="
grc
">εἰδικῶς</
foreign
>
.i. </
s
>
<
s
>formaliter. </
s
>
<
s
>nanque & de tali ſubiecto prædicationem fieri
<
lb
/>
non negauit Ariſtoteles. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Attamen ſi vera eſt ea conditio
<
expan
abbr
="
illorũ
">illorum</
expan
>
quæ verè generantur, vt aliquid
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1365
"/>
<
lb
/>
ſui præcedat, & formæ pars eſt materia quę præcedit: ergo etiam forma verè generabitur. </
s
>
<
s
>An ita
<
lb
/>
accipienda eſt pars in eo quod generatur, quod ſit pars totius ſecundum materiam, quia ſit pars
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1366
"/>
<
lb
/>
totius, vt compoſiti, & è variis naturis conſtituti. </
s
>
<
s
>Sed materia non eſt pars formæ, vt compoſiti,
<
lb
/>
verùm vt pars totius ſecundùm formam accepti, quo pacto forma eſt totum. </
s
>
<
s
>At pars quæ in ve
<
lb
/>
ra generatione præcedit, eſt pars totius ſecundùm materiam. </
s
>
<
s
>Prætereà non eſt idem materiæ
<
lb
/>
genus, adde etiam formæ cuius materia pars eſt, & de qua nunc agimus: nanque & forma eſt
<
lb
/>
eſſentia & materia quæ cadit in mentem quæ eſt pars eius: at hîc forma propriè ſumitur quæ
<
lb
/>
eſt terminus generationis & materia ſenſilis. </
s
>
<
s
>Viſo nunc quemadmodum fieri pertineat ad hæc
<
lb
/>
omnia, primùm ad compoſitum in ſuo proprio ſignificato, deinde ad oppoſitum & ſubiectum,
<
lb
/>
quia ſit fiens, poſtremò ad formam, proptereaquòd ipſa adipiſcatur, quòd ſit, cùm anteà non eſ
<
lb
/>
ſet, & facilè eſt colligere, quod iudicium faciendum ſit de corruptione, & ſoluere rationes oppo
<
lb
/>
ſitum concludentes. </
s
>
<
s
>Nam ſicuti verè generatur compoſitum, ſic etiam verè corrumpitur. </
s
>
<
s
>At ve
<
lb
/>
rò cùm primus naturæ ſcopus ille ſit, vt res exiſtat, & quæque facultas, licet duo oppoſita reſpi
<
lb
/>
ciat; cùm ex iis alterum melius ſit, alterum deterius (habent enim ſe vt plus & minus) ſemper
<
lb
/>
expetat melius per ſe, deterius verò vel declinet, vel expetat ex euento; propterea natura, nec
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
<
lb
/>
materia ſint principia, quòd res ſit & non ſit, & per formam quidem, quòd ſit, per priuationem,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1367
"/>
<
lb
/>
quòd non ſit, & hoc per interitum ſuccedat, illud per ortum. </
s
>
<
s
>Ergo & natura, & materia ſpe
<
lb
/>
ctant per ſe generationem & eſſe; per accidens his oppoſita interitum & non eſſe, non tribuitur
<
lb
/>
interitus ei quod eſt, eum non appetente natura, ſed ei quod non eſt, vt eo deſtructo res exiſtat.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Itaque cùm
<
expan
abbr
="
cõpoſitum
">compoſitum</
expan
>
ſit duplex, & antequàm res ſit, ex materia & priuatione,
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
& poſtquàm
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1368
"/>
<
lb
/>
res facta eſt ex materia & forma, per ſe dicitur interire compoſitum ex materia, ſcilicet, & pri
<
lb
/>
uatione, cùm in eo priuatio corrumpatur, ac ſi illud per ſe corrumpitur; priuatio non per ſe, ea
<
lb
/>
ratione priuationi tribuitur interitus; quòd, cùm prius adeſſet priuatio; poſteà non exiſtat. </
s
>
<
s
>Igi
<
lb
/>
tur alia ratione terminos interitus exprimemus,
<
expan
abbr
="
atq;
">atque</
expan
>
ortus. </
s
>
<
s
>hic non eſt
<
foreign
lang
="
grc
">τὸ γινόμενον & ὅ γινεται,
<
lb
/>
τὸ γινόμενον</
foreign
>
.i. </
s
>
<
s
>fiens & id quod fit .i. </
s
>
<
s
>in quod euadit
<
foreign
lang
="
grc
">τὸ γινόμενον</
foreign
>
. </
s
>
<
s
>hic vt terminus, ad quem, alter
<
lb
/>
vt à quo. </
s
>
<
s
>Sed erit quidem in interitu
<
foreign
lang
="
grc
">τὸ φθειζόμενον</
foreign
>
vt terminus à quo. </
s
>
<
s
>ſed
<
foreign
lang
="
grc
">δφθείρεται</
foreign
>
, nullum;
<
lb
/>
quandò ex interitu nihil extat per ſe, ſed ex hoc erit
<
foreign
lang
="
grc
">ὃ γινεται</
foreign
>
.i. </
s
>
<
s
>quod fit, qui terminus eſt genera
<
lb
/>
tionis per ſe, interitus autem per accidens: nanque priuationi forma ſuccedit. </
s
>
<
s
>Huiuſmodi ter
<
lb
/>
minorum vim non rectè Latini perceperunt, & cum eos parum conſideraſſet Philoponus miram
<
lb
/>
varietatem coniecit in ſententias Ariſtotelis, aliter accipiens
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
<
foreign
lang
="
grc
">τὸ γινόμενον ὃ γινεται</
foreign
>
. </
s
>
<
s
>T. 64. ac
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1369
"/>
<
lb
/>
prius accepiſſet T. 58. Verba ſunt Ariſtotelis.
<
foreign
lang
="
grc
">ῶστε δῆλον ἐκ τῶν εἰρημένον, ὁτι τὸ γινόμενον</
foreign
>
</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>