Blancanus, Josephus, Sphaera mvndi, sev cosmographia demonstratiua , ac facile methodo tradita : in qua totius Mundi fabrica, vna cum nouis, Tychonis, Kepleri, Galilaei, aliorumq' ; Astronomorum adinuentis continentur ; Accessere I. Breuis introductio ad geographiam. II. Apparatus ad mathematicarum studium. III. Echometria, idest Geometrica tractatio de Echo. IV. Nouum instrumentum ad Horologia

Page concordance

< >
Scan Original
181 154
182 155
183 156
184 157
185 158
186 159
187 160
188 161
189 162
190 163
191 164
192 165
193 166
194 167
195 168
196 169
197 170
198 171
199 172
200 173
201 174
202 175
203 176
204 177
205 178
206 179
207 180
208 181
209 182
210 183
< >
page |< < (182) of 300 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div368" type="section" level="1" n="264">
          <pb o="182" file="0204" n="209" rhead="De Mundi Fabrica,"/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div369" type="section" level="1" n="265">
          <head xml:id="echoid-head282" style="it" xml:space="preserve">Magnitudines affixarum. Cap. XIIII.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15839" xml:space="preserve">QVemadmodum in cæter is aſtris duo neceſſaria fuerunt ad eorum veras magnitudines indagandas, ita
              <lb/>
            etiam in affixis, diſtantia videlicet earum a
              <unsure/>
            medio Mundi; </s>
            <s xml:id="echoid-s15840" xml:space="preserve">necnon earum apparens diameter. </s>
            <s xml:id="echoid-s15841" xml:space="preserve">Porrò
              <lb/>
            veteres Aſtrologiæ cultores, Hipparchus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s15842" xml:space="preserve">Ptolemæus hanc partem veluti abſtruſam, & </s>
            <s xml:id="echoid-s15843" xml:space="preserve">altam,
              <lb/>
            attingere non ſunt auſi. </s>
            <s xml:id="echoid-s15844" xml:space="preserve">Albategnius tamen vir Arabs improbo auxu affixarum etiam magnitudines ſubti-
              <lb/>
            liter admodum aggreſſus eſt; </s>
            <s xml:id="echoid-s15845" xml:space="preserve">quas poſtea recentiores multo adhuc certius depræhenderunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s15846" xml:space="preserve">vt igitur vtro-
              <lb/>
            rumq; </s>
            <s xml:id="echoid-s15847" xml:space="preserve">ſubtiliſſimas indagationes explicemus, præmittenda prius ſunt illa duo, quæ modo commemoraui.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s15848" xml:space="preserve">Ac primo de earum diſtantia à medio ſic ſtatuendum; </s>
            <s xml:id="echoid-s15849" xml:space="preserve">cum oſtenſum ſit ex Tychone ſupremos Saturni cir-
              <lb/>
            cuitus à medio attolli ſemidiametris terræ 12′900′. </s>
            <s xml:id="echoid-s15850" xml:space="preserve">conueniens eſſe putandum eſt, affixas paulò altius collo-
              <lb/>
            catas eſie. </s>
            <s xml:id="echoid-s15851" xml:space="preserve">præterea cùm craſſities firmamenti incerta ſit, ac proinde incertnm an omnes affixæ ſint in eadem
              <lb/>
            altitudine, vtaliquid medio loco ſtatuamus, ſtatuemus cum recentioribus affixas à centro terræ ſemidiam. </s>
            <s xml:id="echoid-s15852" xml:space="preserve">
              <lb/>
            terræ 14′000′. </s>
            <s xml:id="echoid-s15853" xml:space="preserve">plus minus attolli. </s>
            <s xml:id="echoid-s15854" xml:space="preserve">Secundo de earum apparenti diametro: </s>
            <s xml:id="echoid-s15855" xml:space="preserve">diligenti inſpectatione habita
              <lb/>
            depræhenſa eſt diameter apparens ſtellarum primæ magnitudinis minuta 2′. </s>
            <s xml:id="echoid-s15856" xml:space="preserve">adimplere. </s>
            <s xml:id="echoid-s15857" xml:space="preserve">talibus præmiſſis
              <lb/>
            hanc Albategnius in libro de ſcientia Stellarum inibat rationem. </s>
            <s xml:id="echoid-s15858" xml:space="preserve">imaginabatur triangulum vti præſens, in
              <lb/>
            quo E C. </s>
            <s xml:id="echoid-s15859" xml:space="preserve">referret mediocrem Solis à terra diſtantiam, quæ eſt 1142. </s>
            <s xml:id="echoid-s15860" xml:space="preserve">ſemid. </s>
            <s xml:id="echoid-s15861" xml:space="preserve">terra. </s>
            <s xml:id="echoid-s15862" xml:space="preserve">C D. </s>
            <s xml:id="echoid-s15863" xml:space="preserve">referret ſemidiame-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0204-01" xlink:href="fig-0204-01a" number="110">
                <image file="0204-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0204-01"/>
              </figure>
            trum Solis apparentem, min.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s15864" xml:space="preserve">15 {1/2}. </s>
            <s xml:id="echoid-s15865" xml:space="preserve">E A, referret diſtantiam
              <lb/>
            affixarum prædictam, ideſt,
              <lb/>
            ſemidiam. </s>
            <s xml:id="echoid-s15866" xml:space="preserve">14′000′. </s>
            <s xml:id="echoid-s15867" xml:space="preserve">A B. </s>
            <s xml:id="echoid-s15868" xml:space="preserve">refer-
              <lb/>
            ret ſemidiametrum Solis ap-
              <lb/>
            parentem in firmamento, vbi
              <lb/>
            ſunt aſſixæ, ſiue interuallum
              <lb/>
            illud, quodapparẽs ſemidiam. </s>
            <s xml:id="echoid-s15869" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Solis in firmamento occupare
              <lb/>
            videtur. </s>
            <s xml:id="echoid-s15870" xml:space="preserve">quoniam vero diame-
              <lb/>
            ter apparens Stellæ primi ordinis eſt min. </s>
            <s xml:id="echoid-s15871" xml:space="preserve">2′. </s>
            <s xml:id="echoid-s15872" xml:space="preserve">ideo erit ferè pars octaua totius A B. </s>
            <s xml:id="echoid-s15873" xml:space="preserve">repræſentetur igitur in
              <lb/>
            A F. </s>
            <s xml:id="echoid-s15874" xml:space="preserve">parte octaua totius A B. </s>
            <s xml:id="echoid-s15875" xml:space="preserve">quoniam igitur ſunt duo triangula ſimilia E C D. </s>
            <s xml:id="echoid-s15876" xml:space="preserve">E A B. </s>
            <s xml:id="echoid-s15877" xml:space="preserve">erit vt E C. </s>
            <s xml:id="echoid-s15878" xml:space="preserve">ad C D. </s>
            <s xml:id="echoid-s15879" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ita E A. </s>
            <s xml:id="echoid-s15880" xml:space="preserve">ad A B. </s>
            <s xml:id="echoid-s15881" xml:space="preserve">ideſt, erit vt 1142. </s>
            <s xml:id="echoid-s15882" xml:space="preserve">ad min. </s>
            <s xml:id="echoid-s15883" xml:space="preserve">15 {1/2}. </s>
            <s xml:id="echoid-s15884" xml:space="preserve">ita 14′000′. </s>
            <s xml:id="echoid-s15885" xml:space="preserve">ad 190. </s>
            <s xml:id="echoid-s15886" xml:space="preserve">ferè per auream regulã. </s>
            <s xml:id="echoid-s15887" xml:space="preserve">qui numerus 190. </s>
            <s xml:id="echoid-s15888" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ſignificat in interuallo A B. </s>
            <s xml:id="echoid-s15889" xml:space="preserve">contineri min. </s>
            <s xml:id="echoid-s15890" xml:space="preserve">190. </s>
            <s xml:id="echoid-s15891" xml:space="preserve">ex ijs, ſiue eiuſdem magnitudinis cum min. </s>
            <s xml:id="echoid-s15892" xml:space="preserve">15 {1/2} quæ ſunt in
              <lb/>
            C D. </s>
            <s xml:id="echoid-s15893" xml:space="preserve">quia verò A F. </s>
            <s xml:id="echoid-s15894" xml:space="preserve">eſt pars ferè octaua totius A B. </s>
            <s xml:id="echoid-s15895" xml:space="preserve">ſiue min. </s>
            <s xml:id="echoid-s15896" xml:space="preserve">190. </s>
            <s xml:id="echoid-s15897" xml:space="preserve">erit A F. </s>
            <s xml:id="echoid-s15898" xml:space="preserve">min. </s>
            <s xml:id="echoid-s15899" xml:space="preserve">circiter 24′. </s>
            <s xml:id="echoid-s15900" xml:space="preserve">ex ijs, quorum
              <lb/>
            15 {1/2}. </s>
            <s xml:id="echoid-s15901" xml:space="preserve">conflant ſemidiam. </s>
            <s xml:id="echoid-s15902" xml:space="preserve">Solis. </s>
            <s xml:id="echoid-s15903" xml:space="preserve">31′. </s>
            <s xml:id="echoid-s15904" xml:space="preserve">verò totam diametrum Solis. </s>
            <s xml:id="echoid-s15905" xml:space="preserve">quare proportio diametri Stellæ ad diame-
              <lb/>
            trum Solis, erit vt 24. </s>
            <s xml:id="echoid-s15906" xml:space="preserve">ad 31. </s>
            <s xml:id="echoid-s15907" xml:space="preserve">ſiue fere vt 4. </s>
            <s xml:id="echoid-s15908" xml:space="preserve">ad 5. </s>
            <s xml:id="echoid-s15909" xml:space="preserve">quare & </s>
            <s xml:id="echoid-s15910" xml:space="preserve">proportio ſphærarum erit ferè ſubdupla, ideſt, vna ex
              <lb/>
            dictis Stellis erit quaſi dimidia Solis, porrò cum Sol ad terram ſit vt 140. </s>
            <s xml:id="echoid-s15911" xml:space="preserve">ad 1. </s>
            <s xml:id="echoid-s15912" xml:space="preserve">Stella, quæ eſt Solis medietas
              <lb/>
            erit vt 70 ad terram, ideſt, terram ſeptuagies adæquabit.</s>
            <s xml:id="echoid-s15913" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15914" xml:space="preserve">Aliter ex ijſdem præmiſſis ex Tychone ſic; </s>
            <s xml:id="echoid-s15915" xml:space="preserve">cum habeamus ſemidiametrum firmamenti cognitam in ſe-
              <lb/>
            midiametris terræ, habebimus etiam eiuſdem ſemicircumferentiam in ijſdem ſemidiametris, eſt enim ſe-
              <lb/>
            midiameter ad circumferentiam vt 7. </s>
            <s xml:id="echoid-s15916" xml:space="preserve">ad 22. </s>
            <s xml:id="echoid-s15917" xml:space="preserve">igitur per auream regulam, erit vt 7. </s>
            <s xml:id="echoid-s15918" xml:space="preserve">ad 22. </s>
            <s xml:id="echoid-s15919" xml:space="preserve">ita 14′000′. </s>
            <s xml:id="echoid-s15920" xml:space="preserve">ad
              <lb/>
            44′000′. </s>
            <s xml:id="echoid-s15921" xml:space="preserve">ſemicirculum firmamenti. </s>
            <s xml:id="echoid-s15922" xml:space="preserve">videndum nunc eſt, vnum minutum firmamenti quot ſemid ametros
              <lb/>
            contineat. </s>
            <s xml:id="echoid-s15923" xml:space="preserve">diuidantur ergo 44′000′. </s>
            <s xml:id="echoid-s15924" xml:space="preserve">vel breuitatis cauſa 22000. </s>
            <s xml:id="echoid-s15925" xml:space="preserve">ſemidiametri per gradus 90. </s>
            <s xml:id="echoid-s15926" xml:space="preserve">ideſt, per mi-
              <lb/>
            nuta 5400. </s>
            <s xml:id="echoid-s15927" xml:space="preserve">ſic enim diuidetur quadrans per quadrantem; </s>
            <s xml:id="echoid-s15928" xml:space="preserve">erit autem quotiens 4 {1/15} ferè. </s>
            <s xml:id="echoid-s15929" xml:space="preserve">quare vnum minu-
              <lb/>
            tum firmamenti continet ſemidiam. </s>
            <s xml:id="echoid-s15930" xml:space="preserve">4 {1/13}. </s>
            <s xml:id="echoid-s15931" xml:space="preserve">Et quia diameter apparens Stellæ eſt min. </s>
            <s xml:id="echoid-s15932" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s15933" xml:space="preserve">ideo apparens Stellæ
              <lb/>
            diameter continebit 8 {2/13}. </s>
            <s xml:id="echoid-s15934" xml:space="preserve">ſemidiam. </s>
            <s xml:id="echoid-s15935" xml:space="preserve">terræ, ideſt, diametros terra 4 {1/3}. </s>
            <s xml:id="echoid-s15936" xml:space="preserve">cum ergo nota ſit proportio diametro-
              <lb/>
            rum, nota quoq; </s>
            <s xml:id="echoid-s15937" xml:space="preserve">euadet proportio ſphærarum, eadem ferè quæ ſupra, vt 70. </s>
            <s xml:id="echoid-s15938" xml:space="preserve">ad 1.</s>
            <s xml:id="echoid-s15939" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15940" xml:space="preserve">Aliter tandem practicè ex conſtructione trianguli iſoſcelis, cuius latera contineant ſemidiam. </s>
            <s xml:id="echoid-s15941" xml:space="preserve">terræ 1400
              <lb/>
            baſis vero contineat min. </s>
            <s xml:id="echoid-s15942" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s15943" xml:space="preserve">vt in planetis fecimus.</s>
            <s xml:id="echoid-s15944" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15945" xml:space="preserve">Eadem methodo reperit Tycho Stel@as ſecundæ claſſis terræ molem continere vicies, & </s>
            <s xml:id="echoid-s15946" xml:space="preserve">octies, ideſt, eas
              <lb/>
            eſſe ad terram, vt 28. </s>
            <s xml:id="echoid-s15947" xml:space="preserve">ad 1. </s>
            <s xml:id="echoid-s15948" xml:space="preserve">Stellas tertij ordinis eſſe ad terram, vt 11. </s>
            <s xml:id="echoid-s15949" xml:space="preserve">ad 1. </s>
            <s xml:id="echoid-s15950" xml:space="preserve">quarti honoris eſſe ad terram vt 27.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s15951" xml:space="preserve">ad 8. </s>
            <s xml:id="echoid-s15952" xml:space="preserve">quinti paulo terram ſuperare. </s>
            <s xml:id="echoid-s15953" xml:space="preserve">ſexti paulo a terra ſuperari. </s>
            <s xml:id="echoid-s15954" xml:space="preserve">Atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s15955" xml:space="preserve">hæc de affixis iam inde ab origine mun-
              <lb/>
            di cognitis ſufficiant, nunc ad nuper cognitas, ac mortalibus noua tranſeamus.</s>
            <s xml:id="echoid-s15956" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>