Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
201 149
202 150
203 151
204 152
205 153
206 154
207 155
208 156
209 157
210 158
211 159
212 160
213 161
214 162
215 163
216 164
217 165
218 166
219 167
220 168
221 169
222 170
223 171
224 172
225 173
226 174
227 175
228 176
229 177
230 178
< >
page |< < (157) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="157" file="0209" n="209" rhead="PARS SECUNDA."/>
            mirum ſingulæ maſſæ poſſint connecti cum puncto ſuſpenſio-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0209-01" xlink:href="note-0209-01a" xml:space="preserve">omnes maſſæ
                <lb/>
              ſint in eodem
                <lb/>
              plano perpen-
                <lb/>
              diculari ad a-
                <lb/>
              xem rotationis
                <gap/>
                <lb/>
              tranſitus ad cen-
                <lb/>
              trum percuſſio-
                <lb/>
              nis.</note>
            nis, & </s>
            <s xml:space="preserve">centro oſcillationis. </s>
            <s xml:space="preserve">At ubi in diverſis ſunt planis,
              <lb/>
            vel in plano non perpendiculari ad axem rotationis, oportet
              <lb/>
            ſingulas maſſas connectere cum binis punctis axis, & </s>
            <s xml:space="preserve">cum cen-
              <lb/>
            tro oſcillationis, ubi jam occurrit ſyſtema quatuor maſſarum
              <lb/>
            in ſe mutuo agentium; </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">relatio virium, quæ in latus agant extra planum, in quo tres e maſſis jaceant, quæ per-
              <lb/>
            quiſitio eſt operoſior, ſed multo ſœcundior, & </s>
            <s xml:space="preserve">ad problema-
              <lb/>
            ta plurima rite ſolvenda magni uſus; </s>
            <s xml:space="preserve">ſed quæ hucuſque protu-
              <lb/>
            li, ſpeciminis loco abunde ſunt; </s>
            <s xml:space="preserve">mirum enim, quo in hujuſ-
              <lb/>
            modi
              <lb/>
            Theoria promovenda, & </s>
            <s xml:space="preserve">ad Mechanicam applicanda
              <lb/>
            progredi liceat. </s>
            <s xml:space="preserve">Sic etiam in determinando centro percuſſio-
              <lb/>
            nis, virgam tantummodo rectilineam conſiderabo, ſpeciminis
              <lb/>
            loco futuram, ſive maſſas in eadem recta linea ſitas, & </s>
            <s xml:space="preserve">mu-
              <lb/>
            tuis actionibus inter ſe connexas.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">344. </s>
            <s xml:space="preserve">Sint in fig. </s>
            <s xml:space="preserve">65 maſſæ A, B, C, D connexæ inter ſe
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0209-02" xlink:href="note-0209-02a" xml:space="preserve">Præparatio ad
                <lb/>
              inveniendum
                <lb/>
              centrum percuſ-
                <lb/>
              ſionis maſſarum
                <lb/>
              jacentium in e-
                <lb/>
              adem recta.</note>
            in recta quadam, quæ concipiatur revoluta circa punctum P
              <lb/>
            in ea ſitum, & </s>
            <s xml:space="preserve">quæratur in eadem recta punctum quoddam
              <lb/>
            Q, cujus motu impedito debeat impediri omnis motus ea-
              <lb/>
            rumdem maſſarum per mutuas actiones; </s>
            <s xml:space="preserve">quod punctum appel-
              <lb/>
            latur centrum percuſſionis. </s>
            <s xml:space="preserve">Quoniam ſyſtema totum gyrat ci
              <lb/>
            rca
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0209-03" xlink:href="note-0209-03a" xml:space="preserve">Fig. 65.</note>
            P, ſingulæ maſſæ habebunt velocitates A a, B b &</s>
            <s xml:space="preserve">c propor-
              <lb/>
            tionales diſtantiis a puncto P, adeoque ſingularum motus, qui
              <lb/>
            per mutuas vires motrices extingui debent, poterunt exprimi
              <lb/>
            per AxAP, BxBP &</s>
            <s xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:space="preserve">Quare vires motrices in iis de-
              <lb/>
            bebunt eſſe proportionales iis motibus. </s>
            <s xml:space="preserve">Concipiantur ſingulæ
              <lb/>
            connexæ cum punctis P, & </s>
            <s xml:space="preserve">Q, & </s>
            <s xml:space="preserve">quoniam velocitas puncti
              <lb/>
            P erat nulla; </s>
            <s xml:space="preserve">ibi omnium actionum ſumma debebit eſſe = o:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">ſumma autem earum, quæ habentur in Q, elidetur a vi ex-
              <lb/>
            terna percuſſionem ſuſtinente.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">345. </s>
            <s xml:space="preserve">Quoniam actiones debent eſſe perpendiculares eidem
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0209-04" xlink:href="note-0209-04a" xml:space="preserve">Calculus cum
                <lb/>
              ejus determina-
                <lb/>
              tione.</note>
            rectæ jungenti maſſas, erit per theorema numeri 314, ut PQ
              <lb/>
            ad AQ, ita actio in A = AxAP, ad actionem in P =
              <lb/>
            {AxAPxAQ/PQ}, ſive ob AQ = PQ-AP, erit ea actio
              <lb/>
              <note symbol="(q)" position="foot" xlink:label="note-0209-05" xlink:href="note-0209-05a" xml:space="preserve">Syſtema binarum maſſarum cum binis punctis connexarum, & inter
                <lb/>
              ſe, ſed adhuc in eodem plano jacentium, perſecutus fueram ante aliquot
                <lb/>
              annos; quod ſibi a me communicatum exhibuit in ſua Synopſi Phyſicæ
                <lb/>
              Generali
                <lb/>
              s P. Benvenutus, ut ibidem ipſe innuit. Id inde excerptum ha
                <lb/>
              betur hic in Supplementis §. 5.</note>
              <note position="foot" xlink:label="note-0209-06" xlink:href="note-0209-06a" xml:space="preserve">Habetur autem poſt idem ſupplementum & Epiſtola, quam delatus Flo-
                <lb/>
              rentiam ſcripſi ad P. Scherfferum, dum hoc ipſum opus relictum Viennæ
                <lb/>
              ante tres menſes jam ibidem imprimeretur, quæ quidem adjecta eſt in ip-
                <lb/>
              ſa prima editione in fine operis. Ibi & theoriam trium maſſarum extendi
                <lb/>
              ad caſum maſſarum quatuor ita; ut inde generaliter deduci poſſit & æqui-
                <lb/>
              librium, & centrum oſcillationis, & centrum percuſſionis, pro maſſis quot-
                <lb/>
              cunque, & utcunque diſpoſitis.</note>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>