Newton, Isaac, Philosophia naturalis principia mathematica, 1713

Page concordance

< >
Scan Original
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
< >
page |< < of 524 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s>
                <pb xlink:href="039/01/021.jpg"/>
              ſunt ſumme regulares, & peraguntur in Sectionibus Conicis, nunc
                <lb/>
              valde eccentricis, nunc ad Circulorum proxime formam acceden­
                <lb/>
              tibus; jure quærendum erit, qui fieri poſſit, ut iidem integri con­
                <lb/>
              ſerventur, nec ab actionibus materiæ occurſantis per tot ſæcula
                <lb/>
              quicquam perturbentur. </s>
              <s>Sane ſi motus hi fictitii ſunt magis com­
                <lb/>
              poſiti & difficilius explicantur, quam veri illi motus Planetarum
                <lb/>
              & Cometarum; fruſtra mihi videntur in Philoſophiam recipi:
                <lb/>
              omnis enim Cauſa debet eſſe Effectu ſuo ſimplicior. </s>
              <s>Conceſſa
                <lb/>
              Fabularum licentia, affirmaverit aliquis Planetas omnes & Cometas
                <lb/>
              circumcingi Atmoſphæris, adinſtar Telluris noſtræ; quæ quidem
                <lb/>
              Hypotheſis rationi magis conſentanea videbitur quam Hypothe­
                <lb/>
              ſis Vorticum. </s>
              <s>Affirmaverit deinde has Atmoſphæras, ex natura
                <lb/>
              ſua, circa Solem moveri & Sectiones Conicas deſcribere; qui
                <lb/>
              ſane motus multo facilius concipi poteſt, quam conſimilis motus
                <lb/>
              Vorticum ſe invicem permeantium. </s>
              <s>Denique Planetas ipſos &
                <lb/>
              Cometas circa Solem deferri ab Atmoſphæris ſuis credendum eſſe
                <lb/>
              ſtatuat, & ob repertas motuum cæleſtium cauſas triumphum agat. </s>
              <s>
                <lb/>
              Quiſquis autem hanc Fabulam rejiciendam eſſe putet, idem & alte­
                <lb/>
              ram Fabulam rejiciet: nam ovum non eſt ovo ſimilius, quam Hy­
                <lb/>
              potheſis Atmoſphærarum Hypotheſi Vorticum. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Docuit
                <emph type="italics"/>
              Galilæus,
                <emph.end type="italics"/>
              lapidis projecti & in Parabola moti deflexio­
                <lb/>
              nem a curſu rectilineo oriri a Gravitate lapidis in Terram, ab oc­
                <lb/>
              culta ſcilicet qualitate. </s>
              <s>Fieri tamen poteſt ut alius aliquis, naſi
                <lb/>
              acutioris, Philoſophus cauſam aliam comminiſcatur. </s>
              <s>Finget igi­
                <lb/>
              tur ille materiam quandam ſubtilem, quæ nec viſu, nec tactu,
                <lb/>
              neque ullo ſenſu percipitur, verſari in regionibus quæ proxime
                <lb/>
              contingunt Telluris ſuperficiem. </s>
              <s>Hanc autem materiam, in di­
                <lb/>
              verſas plagas, variis & plerumque contrariis motibus ferri, & li­
                <lb/>
              neas Parabolicas deſcribere contendet. </s>
              <s>Deinde vero lapidis de­
                <lb/>
              flexionem pulchre ſic expediet, & vulgi plauſum merebitur. </s>
              <s>La­
                <lb/>
              pis, inquiet, in Fluido illo ſubtili natat; & curſui ejus obſequen­
                <lb/>
              do, non poteſt non eandem una ſemitam deſcribere. </s>
              <s>Fluidum
                <lb/>
              vero movetur in lineis Parabolicis; ergo lapidem in Parabola
                <lb/>
              moveri neceſſe eſt. </s>
              <s>Quis nunc non mirabitur acutiſſimum hujuſce
                <lb/>
              Philoſophi ingenium, ex cauſis Mechanicis, materia ſcilicet &
                <lb/>
              motu, phænomena Naturæ ad vulgi etiam captum præclare de­
                <lb/>
              ducentis? </s>
              <s>Quis vero non ſubſannabit bonum illum
                <emph type="italics"/>
              Galilæum,
                <emph.end type="italics"/>
              qui
                <lb/>
              magno molimine Mathematico qualitates occultas, e Philoſophia
                <lb/>
              feliciter excluſas, denuo revocare ſuſtinuerit? </s>
              <s>Sed pudet nugis
                <lb/>
              diutius immorari. </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>