Buonamici, Francesco, De motu libri X
page |< < of 1055 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <pb pagenum="1"/>
            <p type="main">
              <s>FRANCISCI
                <lb/>
              BONAMICI</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>PHILOSOPHI FLORENTINI</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>IN PISANO GYMNASIO</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>PROFITENTIS.</s>
            </p>
            <p type="head">
              <s>DE MOTV LIBER PRIMVS.</s>
            </p>
            <p type="head">
              <s>DE MVNERE PHILOSOPHI NATVRALIS.</s>
            </p>
            <p type="head">
              <s>Proœmium.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>MOTVS initia
                <expan abbr="cauſſaq́">cauſſaque</expan>
              . </s>
              <s>venari proximè operoſum eſſe atque diffi­
                <lb/>
              cile, & multa de ipſo volumina à Peripateticorum principe edita
                <lb/>
              reſtantur, & labores ſummi, quos vniuerſa philoſophorum ſcho­
                <lb/>
              la in eius
                <expan abbr="explicationẽ">explicationem</expan>
                <expan abbr="cõtuliſſe">contuliſſe</expan>
              perſpicitur. </s>
              <s>Nam ſiue copia theo
                <lb/>
              rematum ſpectetur, ſiue ſubtilitas & obſcuritas: hæc omnia planè
                <lb/>
              in motus eſſentia veſtiganda nobis ſeſe obiiciunt: etenim perſiſtit
                <lb/>
              parum motus; nec eius aliud quicquam, niſi pars aliqua,
                <expan abbr="atq.">atque</expan>
              illa
                <arrow.to.target n="marg1"/>
                <lb/>
                <expan abbr="quidẽ">quidem</expan>
              lubrica,
                <expan abbr="nilq́">nilque</expan>
              . </s>
              <s>ſtabilis obtinens, quin potius indiuiduus qui­
                <lb/>
              dam finis eius tantummodò extat; vt facillimè elabatur: tum
                <expan abbr="etiã">etiam</expan>
                <lb/>
              quae multa complectitur, quæ naturis inter ſe diſcreta tantam
                <expan abbr="caligi-nẽ">caligi­
                  <lb/>
                nem</expan>
                <expan abbr="offundũt">offundunt</expan>
              , vt inter philoſophos admodùm procliue ſit variari.
                <lb/>
              </s>
              <s>Augebat quoque difficultatem, quia plurima flagitaret, vt conſtitui poſſet. </s>
              <s>Nullum enim cauſ­
                <lb/>
              ſę genus exiſtit, ex quo non pendeat motus: tempus item
                <expan abbr="locumq́">locumque</expan>
              . </s>
              <s>reſpicit. </s>
              <s>ſingula verò com­
                <lb/>
              plura nobis ſuppeditant quidem, quæ dicamus; ſed ea certè plena ſalebrarum & dubitationis;
                <lb/>
              verùm quæ præclaram philoſophandi occaſionem
                <expan abbr="præbeãt">præbeant</expan>
              ſtudioſis veritatis. </s>
              <s>Quare
                <expan abbr="">non</expan>
              minus
                <lb/>
              audaciæ fortaſſe nobis adſcribetur, qui
                <expan abbr="tãtum">tantum</expan>
              negocium pertentare voluimus, quàm deſiderio
                <lb/>
              veri pernoſcendi,
                <expan abbr="ſtudioq́">ſtudioque</expan>
              . </s>
              <s>cæteros iuuandi, qui nobiſcum in hanc
                <expan abbr="pulcherrimã">pulcherrimam</expan>
              , &
                <expan abbr="honeſtiſsimã">honeſtiſsimam</expan>
                <lb/>
              ſpeculationis
                <expan abbr="arenã">arenam</expan>
              deſcenderunt; quæ ſemper apud nos potuere plurimum, & ad ſeſe
                <expan abbr="trahẽtia">trahentia</expan>
                <lb/>
              miris modis, à multis vitæ
                <expan abbr="cõmodis">commodis</expan>
              auerterunt,
                <expan abbr="exiſtimãtes">exiſtimantes</expan>
              ei, qui ſe ad
                <expan abbr="ſpeculationẽ">ſpeculationem</expan>
              contulerit;
                <lb/>
              cuius multò maxima pars eſt quæ de motu ampliſsima præmia proponi,
                <expan abbr="veritatẽ">veritatem</expan>
                <expan abbr="nimirũ">nimirum</expan>
              , quæ
                <lb/>
              ſola bene
                <expan abbr="inſtitutã">inſtitutam</expan>
              mentem paſcit, & fouet, & alioqui fluctuantem ſedat, & multò plus denique
                <lb/>
              delectat, quàm laboris
                <expan abbr="immẽſitas">immenſitas</expan>
              & anxietas curæ deterreat,
                <expan abbr="eademq́">eademque</expan>
              . </s>
              <s>tum ſeipſam ſuperat,
                <expan abbr="">cum</expan>
                <lb/>
              verſatur in rebus honeſtiſsimis, in quibus optimo iure contemplatio motus numerari poteſt.
                <lb/>
              </s>
              <s>
                <arrow.to.target n="marg2"/>
                <lb/>
              His adde quàm ſit eius animaduerſio neceſſaria, cùm planè informet
                <expan abbr="methodũ">methodum</expan>
              naturalem, quæ
                <lb/>
              ſibi propoſuit ad explicandum illud
                <expan abbr="ſubſtãtiæ">ſubſtantiæ</expan>
              genus, in quo fons ineſt & origo motus; hoc
                <expan abbr="aũt">aut</expan>
                <lb/>
              latiſsimè patet, atque adeò, vt niſi aciem mentis acerrimè intendas, ſolum tibi, inter ea quæ ſunt,
                <lb/>
              occurrat,
                <expan abbr="facileq́">facileque</expan>
              ., niſi diuinitus affleris; nihil aliud eſſe opineris, quàm naturam:
                <expan abbr="ideoq́">ideoque</expan>
              . </s>
              <s>certam
                <lb/>
              materiæ ſubiectæ rationem in methodo illa ponit: ex quo efficitur, vt cuncta in ſcientia natura­
                <lb/>
              li ad eius ſtateram reuocari oporteat. </s>
              <s>Hæc quidem per
                <expan abbr="oīa">omnia</expan>
              pertinet, quæ ſenſui ſubiiciuntur, &
                <lb/>
              ad omne genus vſus ab homine accomodatur, & quaſi officina
                <expan abbr="quędã">quędam</expan>
              eſt, & inſtrumentum, vn­
                <lb/>
              de ſupellex diuinæ contemplationis expromatur. </s>
              <s>Proinde
                <expan abbr="pleraq.">pleraque</expan>
              pars humanę contemplatio­
                <lb/>
              nis in tractatione motus impenditur. </s>
              <s>Operęprecium ergo facturum eum confido, qui toto pe­
                <lb/>
              ctore negocium de motu ſuſcipiat, in
                <expan abbr="eoq́">eoque</expan>
              . </s>
              <s>explicando ſuam operam collocet. </s>
              <s>Magna enim prin­
                <lb/>
              cipij vis eſt, vt
                <expan abbr="">non</expan>
              ſemel à viris ſapientiſsimis dimidium totius habeatur, imò ipſum ſolidum to­
                <lb/>
              tum prædicetur. </s>
              <s>
                <expan abbr="Itaq.">Itaque</expan>
              cum in omnib. reb. agendis, tum maximè in philoſophando
                <expan abbr="rerumq́">rerumque</expan>
              . </s>
              <s>veri­
                <lb/>
              tate veſtiganda, rationem
                <expan abbr="principiorũ">principiorum</expan>
              habere oportet:
                <expan abbr="ſeduloq́">ſeduloque</expan>
              . </s>
              <s>
                <expan abbr="aduertẽdum">aduertendum</expan>
              , quæ'nam & cuiuſ­
                <lb/>
              modi principia
                <expan abbr="ſtatuãtur">ſtatuantur</expan>
              : ſiquidem fundamenti locum occupent in omnibus methodis. </s>
              <s>Sicut </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>