Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.000602
">
<
pb
pagenum
="
372
"
xlink:href
="
016/01/021.jpg
"/>
poſita angulo coni. </
s
>
<
s
id
="
s.000603
">Cum itaque fuerit poſita
<
lb
/>
virga æqualis CL ponderis vnciarum 7, &
<
lb
/>
librile in B, ita quod KL ſit 10. & KC, 4. & G
<
lb
/>
libra vna, ſic conſtituemus ſtateram. </
s
>
<
s
id
="
s.000604
">Ducam
<
lb
/>
pondus LK, quod eſt 5, in ſe, fit 25, diuido
<
lb
/>
per pondus KC, quod eſt 2, fit 12 1/2, cui ad
<
lb
/>
do vncias 5, LK, fit 17 1/2: ponam igitur CD
<
lb
/>
vinculum ferreum vncias 5 1/2, & relinque
<
lb
/>
tur pondus LK vnius libræ. </
s
>
<
s
id
="
s.000605
">Cùm igitur po
<
lb
/>
ſuerimus G in K ęquabitur librę, & aliam
<
lb
/>
libram oportebit addere in D propter LK,
<
lb
/>
igitur in K oſtendemus duas libras, & ſic ſcri
<
lb
/>
bemus, deinde S 3, in T 4, in F 5. in V 6, in L,
<
lb
/>
quis ſpatiis. </
s
>
<
s
id
="
s.000606
">Ex hoc patet quòd omnia hæc
<
lb
/>
ſpatia per vncias diſtribui poterunt, præter
<
lb
/>
primum BK. </
s
>
<
s
id
="
s.000607
">Poſſemus tamen & ipſum di
<
lb
/>
uidere, vt in B libra intelligatur, & AB in
<
lb
/>
K vncię per æqua ſpatia additę
<
expan
abbr
="
ſignificabũt
">ſignificabunt</
expan
>
,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg50
"/>
<
lb
/>
prima 13. ſecunda 14. tertia 15. & ita de aliis. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.000608
">
<
margin.target
id
="
marg50
"/>
Cur libræ
<
lb
/>
ſunt plerum
<
lb
/>
que exactio
<
lb
/>
nes ſtateris.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.000609
">Patet autem cauſa ex his, quare librę tri
<
lb
/>
bus cauſis ſtateris ſint exactiores. </
s
>
<
s
id
="
s.000610
">Hoc au
<
lb
/>
tem ab initio propoſitum fuit. </
s
>
<
s
id
="
s.000611
">Nam in ſta
<
lb
/>
tera difficile eſt virgulam adeò exactam in
<
lb
/>
magnitudine conſtituere: & ſi etiam ſit in
<
lb
/>
magnitudine, non erit in pondere: vix enim
<
lb
/>
hoc aſſequi poſſumus. </
s
>
<
s
id
="
s.000612
">Secundò difficillimum
<
lb
/>
eſt per æqualia interualla omninò ad amuſ
<
lb
/>
ſim diuidere LB. </
s
>
<
s
id
="
s.000613
">Tertiò pondus rarò in ex
<
lb
/>
tremo C appendi ſolet, quod cùm citra
<
lb
/>
appenditur, confuſionem parit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.000614
">
<
expan
abbr
="
Sũt
">Sunt</
expan
>
& additamenta multa quæ
<
expan
abbr
="
vitiãt
">vitiant</
expan
>
ſtate
<
lb
/>
ram, horum nullum in libra eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.000615
">Ob id præ
<
lb
/>
cioſa non in ſtatera ſed libra ſolent exami
<
lb
/>
nari. </
s
>
<
s
id
="
s.000616
">Multum autem refert ad exactam ſta
<
lb
/>
terę ſtructuram, vt G leue ſit, tum etiam
<
lb
/>
LC, & quod LB tripla ſit BC. nam ſic LK
<
lb
/>
æqualis erit KC, & quòd vincula CD in ex
<
lb
/>
tremo ſint LC, & ęqualis ponderis cum LK.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg51
"/>
<
lb
/>
Hoc enim ſtaterę genus, librę
<
expan
abbr
="
proximũ
">proximum</
expan
>
erit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.000617
">
<
margin.target
id
="
marg51
"/>
Vtres quan
<
lb
/>
tum ponderis
<
lb
/>
in aqua ſu
<
lb
/>
ſtineant.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.000618
">Quomodo
<
lb
/>
homo aquæ
<
lb
/>
immobilis ac
<
lb
/>
ſupinus ſu
<
lb
/>
perſtet.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.000619
">Quantum verò ponderis vtres in aqua
<
lb
/>
ſuſtineant pro pontibus conſtruendis, expe
<
lb
/>
rimentum docet. </
s
>
<
s
id
="
s.000620
">Nam veſica plena aëre,
<
lb
/>
quę capax fuit quinque librarum aquę &
<
lb
/>
vncię, pondus librarum quatuordecim ac ſe
<
lb
/>
mis laterum ſuſtinebat: quo fit vt in flumi
<
lb
/>
num aqua triplum fermè ponderis aquæ,
<
lb
/>
cuius ſunt capaces vtres, continere poſſint.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.000621
">Illud etiam non prętermittendum, ex denſi
<
lb
/>
tatis ratione oriri, vt homines cùm ita ſe
<
lb
/>
continuerint ſupini in aqua, vt velut iacula
<
lb
/>
tores in funibus nullam penitùs in partem
<
lb
/>
flectantur immobiles, tum nequaquam mer
<
lb
/>
gi. </
s
>
<
s
id
="
s.000622
">Hoc tamen cùm per ſe ſit difficillimum,
<
lb
/>
ob motum etiam & aquæ inęqualitatem
<
lb
/>
etiam redditur difficiliùs. </
s
>
<
s
id
="
s.000623
">Atque hacte
<
lb
/>
nus de rerum mortalium principiis di
<
lb
/>
ctum ſit. </
s
>
</
p
>
<
figure
id
="
id.016.01.021.1.jpg
"
xlink:href
="
016/01/021/1.jpg
"
number
="
20
"/>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.000624
">
<
emph
type
="
center
"/>
LIBER SECVNDVS.
<
emph.end
type
="
center
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.000625
">
<
emph
type
="
center
"/>
De Elementis & eorum motibus &
<
lb
/>
actionibus.
<
emph.end
type
="
center
"/>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg52
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.000626
">
<
margin.target
id
="
marg52
"/>
De elemen
<
lb
/>
torum nu.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.000627
">NVNC verò de Elementis aga
<
lb
/>
mus, quæ forma & materia
<
lb
/>
prima conſtant, & animata
<
lb
/>
quaſi videntur: ea Græcis
<
lb
/>
<
foreign
lang
="
grc
">σοιχεῖα</
foreign
>
vocant. </
s
>
<
s
id
="
s.000628
">Perdiſcere au
<
lb
/>
tem primum oportet, quot & quænam ſint.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.000629
">Ariſtoteles quatuor exiſtimat, terram,
<
expan
abbr
="
aquã
">aquam</
expan
>
,
<
lb
/>
aërem, atque ignem. </
s
>
<
s
id
="
s.000630
">Primùm enim quatuor
<
lb
/>
qualitates primæ ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.000631
">Hæ ſolæ non conſti
<
lb
/>
tuunt elementum, quia vim non haberent
<
lb
/>
agendi ac patiendi: nec pluſquam duæ ſi
<
lb
/>
mul eſſe poſſunt, quin contraria ſimul ſint.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.000632
">Nam calidi, frigidi, ſicci atque humidi, ſi
<
lb
/>
tria quomodolibet acceperis, contraria ac
<
lb
/>
cipere neceſſe eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.000633
">Sed nec calidum cum fri
<
lb
/>
gido, nec ſiccum cum humido iungi poteſt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.000634
">Igitur binis iunctis qualitatibus neque con
<
lb
/>
trariis, ſimul tantùm quatuor fient coniu
<
lb
/>
gationes, quæ quatuor elementa conſti
<
lb
/>
tuent. </
s
>
<
s
id
="
s.000635
">Inter imum etiam locum atque ſu
<
lb
/>
premum, ſimpliciter duo loca intercidere
<
lb
/>
neceſſe eſt, imum non exquiſitè, atque ſu
<
lb
/>
premum: atque eo totidem ſimplicia cor
<
lb
/>
pora. </
s
>
<
s
id
="
s.000636
">Videmus etiam, & ſi quid probabilia
<
lb
/>
argumenta faciunt, in miſtis ipſis quatuor
<
lb
/>
elementa: nam de terra, aëre & aqua, nemo
<
lb
/>
dubitare poteſt ob magnitudinem, & maxi
<
lb
/>
mas moles, vt mare aquarum, aëris & terræ
<
lb
/>
in vniuerſo: ignis verò incrementa, & po
<
lb
/>
tentiam, ac ſimplicitatem, cuius etiam fons
<
lb
/>
in Lunæ concauo eſſe creditur. </
s
>
<
s
id
="
s.000637
">Plures etiam
<
lb
/>
exiſtimant in diſtilationibus hæc quatuor
<
lb
/>
videri: & humores totidem in animalibus
<
lb
/>
ſenſus depræhendi. </
s
>
<
s
id
="
s.000638
">Quinetiam multi arbi
<
lb
/>
trantur ob hoc Cometes fieri, quòd ſub cœ
<
lb
/>
lo ab ignis elemento vapores accendantur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.000639
">Sed certè ſub cœlo Lunæ nullus eſt ignis:
<
lb
/>
nam quum cœlum puriſſima res ſit, non
<
lb
/>
decuit ſub omnis qualitatis experte re, ar
<
lb
/>
dentiſſimam collocaſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.000640
">Natura enim ſem
<
lb
/>
per extrema mediis iungit. </
s
>
<
s
id
="
s.000641
">Inter carnem
<
lb
/>
enim & os, membranam: inter os & liga
<
lb
/>
menta, cartilagines: inter os & cerebrum,
<
lb
/>
quòd carne cerebrum eſſet mollius, dupli
<
lb
/>
cem membranam, ac duriorem oſſi pro
<
lb
/>
pinquiorem collocauit. </
s
>
<
s
id
="
s.000642
">Nec motus veloci
<
lb
/>
tas, caloris aut cauſa, aut argumentum eſſe
<
lb
/>
poteſt. </
s
>
<
s
id
="
s.000643
">Nanque ea quæ conſtant, etſi motu
<
lb
/>
accendantur, vt lapides, plumbum & anima
<
lb
/>
lia, quæ tamen diſſipantur, quò celerius mo
<
lb
/>
uentur, eò fiunt frigidiora, vt aqua & aër:
<
lb
/>
venti enim validi omnes frigidi, & flumina
<
lb
/>
celeriter fluentia frigidiſſimas habent aquas.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.000644
">Eſt etiam aliud non leue argumentum huius </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>