Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665

List of thumbnails

< >
121
121
122
122
123
123
124
124
125
125
126
126
127
127
128
128
129
129
130
130
< >
page |< < of 248 > >|
1nata fiſtula tanta vi in baſim D impingi, itemque elevato ſupra ſuper­
ficiem EF extremo aperto B; item ſi admoto preſſè digito extremo B
fiſtula educatur, inclineturque; cuncta hæc attentè conſideranti, & in­
tuenti nulla tanti impetus cauſa extrinſeca eſſe videtur, vt patet ex iis
quæ fusè à me ſupra diſputata ſunt; immo admoto preſſè digito, nulla
cauſa exterior applicata eſt; igitur interna eſt, vel intrinſeca; igitur vel
à corpore compreſſo vel tenſo: Non primum, nam non loci, ſed locati
ſunt anguſtiæ; igitur alterum.
Quartò, dum admoto preſſè digito,
eductam fiſtulam ſic libro, vt modo in D, modò in B Mercurius magna
vi impingatur, hoc ferè in inſtanti fieri videtur, ad inſtar quaſi fulguris
coruſcantis; ſed tanta vis motus tribui non poteſt motui gravium in
plano inclinato, cùm vix fiſtula à plano horizontali tantulum deflectat,
ac proinde planum hoc adeò celerem motum non patitur; alia igitur
cauſa eſt tam velocis motus; non compreſſio, vt dixi; igitur tenſio.
Quintò, Illa materia quæ priùs occupabat ſegmentum CD, inclinata fiſtu­
la & labente Mercurio in CD, temporis ferè momento tranſit in CI,
nec vlla via apparet, qua tranſeat; tenſam igitur eſſe neceſſe eſt; tenſa
enim illico adducuntur.
Auguſtin. Hanc hypotheſim apprimè intelligo, videoque, multa ſanè
in ea explicari poſſe.
Primò, cur extet Mercurius CI, quia ſcilicet reſi­
ſtentia ad vlteriorem materiæ tenſionem, adæquat vim ponderis Mer­
curij CI. Secundò, Cur ſemper eadem ſit extantis Mercurij CI nimi­
rum pedum 2. & ferè ſive anguſtior ſit fiſtula, ſive laxior; quia in eadem
proportione creſcit reſiſtentia materiæ ad vlteriorem tenſionem, in qua
creſcit pondus Mercurij extantis.
Tertiò, Cur inclinata fiſtula adduca­
tur Mercurius in CD ; quia tunc minus eſt ponderis Mercurij momen­
tum in plano inclinato; quid mirum ergo; ſi à tenſionis momento ſu­
peretur, quod ſupponitur æquale momento ponderis in perpendiculo.
Quartò, cur veſica cyprina infletur, pulpa digiti ad inſtar vberis attolla­
tur, ſanguis exugatur; tenſa enim materia alia corpora, quibus eſt con­
tigua, ad ſe adducit & trahit.
Quintò, Cur Mercurius educta fiſtula ex
Mercurio, tanta vi in oppoſitam fiſtulæ baſim impingatur; tribus illis
modis, de quibus ſupra; vis enim tenſionis, quæ tunc prævalet; initio
maxima eſt; in hoc diſſimilis potentiæ motrici gravium, quæ initio mi­
nima eſt.
Sextò, Cur applicato ferro candente ſegmento fiſtulæ CD ſub­
ſidat Mercurius infra C; quia tunc rareſcit illa materia, vnde magis ex­
tenditur; hinc deorſum Mercurium CI neceſſariò deprimit; ſecus verò
applicato gelu denſatur, atque adeò contrahitur, & Mercurium ſurſum
attollit.
Septimò, Cur appenſa fiſtula DB totum extantis Mercurij CI
pondus ſentiatur; quia Mercurius adhæret materiæ tenſæ, & hæc fiſtu­
læ.
Octavò, Cur ſtatim poſt deſcenſum, libretur aliquamdiu Mercurius,
ita vt modò ſupra C aſcendat, modò infra deprimatur; quia cùm de­
ſcendat motu accelerato vires acquirit eundo, ac proinde reſiſtentiæ
momentum ſuperat; at decreſcente pondere, prævalet tandem tenſio­
nis reſiſtentia; vnde ſurſum denuò Mercurius adducitur; atque ita ali-

Text layer

  • Dictionary
  • Places

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index