Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <pb pagenum="211" xlink:href="009/01/211.jpg"/>
          <chap>
            <p type="head">
              <s id="s.003533">EX LIBRO NONO
                <lb/>
              DE HIST. ANIMALIVM</s>
            </p>
            <p type="head">
              <s id="s.003534">
                <emph type="italics"/>
              Araneorum industriæ.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003535">
                <arrow.to.target n="marg283"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.003536">
                <margin.target id="marg283"/>
              293</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003537">Cap. 39.
                <emph type="italics"/>
              (Aranei ſtatim cum editi ſunt, fila mittunt, non ab intrinſeco
                <lb/>
              tanquam excrementum, vt Democritus ait, ſed ab extrinſeco de ſuo cor­
                <lb/>
              pore, veluti cortice; aut more eorum animalium, quæ ſuos villos iacu­
                <lb/>
              lantur, vt hystricis)
                <emph.end type="italics"/>
              Cum olim in hunc locum incidiſſem, inceſſit
                <lb/>
              animum meum illa cupido, vt ſcilicet certò ſcirem, num iure, an iniuria
                <lb/>
              Ariſt. Democritum hoc loco reijceret, Araneum fila ab intrinſeco emitte­
                <lb/>
              re aſſerentem: quapropter ad magiſtram rerum experientiam confugi, ac­
                <lb/>
              cepto manu bacillo Araneum quendam ex ijs, qui circulares telas, quas
                <lb/>
                <expan abbr="nõnulli">nonnulli</expan>
              , & quidem aptè labyrinthos appellant, ingenio
                <expan abbr="vtiq;">vtique</expan>
              mathematico
                <lb/>
              contexunt, ſic adij, vt Araneus pro arbitrio ſuper bacillum liberè inambu­
                <lb/>
              laret, dum ipſe interim curioſius illum obſeruarem, quanam videlicet ex
                <lb/>
              parte filum foras ederet; cum ecce tibi Araneus experienti mihi vltrò fa­
                <lb/>
              uens ſe ſe ex baculo demiſit, ita tamen, vt ex filo ſuo in aere ſuſpenſus re­
                <lb/>
              maneret. </s>
              <s id="s.003538">cum primum obſeruo ipſum inuerſum, hoc eſt capite deorſum, &
                <lb/>
              ventre ſurſum pendere. </s>
              <s id="s.003539">vt autem acutius cernerem, eum opacæ cuidam rei
                <lb/>
              oppoſui, ne præ nimia luce tenuiſſimum aranei filum aciem oculorum effu­
                <lb/>
              geret; quo facto in temperata luce illa, clariſſimè videbam filum ex ſeceſſu
                <lb/>
              aranei prodire. </s>
              <s id="s.003540">
                <expan abbr="Araneumq́">Araneumque</expan>
              ; vno pede filum illud retinere, ne amplius exi­
                <lb/>
              ret,
                <expan abbr="longiusq́">longiusque</expan>
              ; fieret, quàm ſuo conſilio par eſſet. </s>
              <s id="s.003541">coegi deinde ipſum aſcen­
                <lb/>
              dere, & deſcendere ſæpius, donec certò certius, mihi conſtitiſſet filum illud
                <lb/>
              non ab extrinſeco, vt hoc loco Ariſt. affirmat, ſed ab intrinſeco quippe ex
                <lb/>
              ſeceſſu prodire, ac proinde veriſſimam eſſe quamuis ab Ariſt. reiectam De­
                <lb/>
              mocriti ſententiam. </s>
              <s id="s.003542">cum Ariſt. pariter errauit Vlyſſes Aldobrandus in ſuo
                <lb/>
              de inſectis pulcherrimo,
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              doctiſſimo Opere.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003543">Verumenimuerò opportunè accidit, vt huius dubitationis ſolutio, aliam
                <lb/>
              mihi alterius quæſtionis, iam olim ſummis votis expetitam afferret expli­
                <lb/>
              cationem. </s>
              <s id="s.003544">ea eſt huiuſmodi. </s>
              <s id="s.003545">ſæpius fueram expertus, Araneos quoſdam eſ­
                <lb/>
              ſe, qui ex vno loco ad alium omninò ſibi inacceſſibilem, tranſeant, ſiue quod
                <lb/>
              idem eſt, ex eo loco, ad illum fila deducant, vt ex vna arbore ad aliam;
                <lb/>
              quamuis inter
                <expan abbr="vtramq;">vtramque</expan>
              aut aquæ, aut denſiſſima ſpineta, ac ſepes interpo­
                <lb/>
              nantur. </s>
              <s id="s.003546">quod maximè mane æquitantes experimur, dum nobis fila per vias
                <lb/>
              tranſuerſa, oculis, atque vultui obuiantia adhærent. </s>
              <s id="s.003547">Qua ratione id Ara­
                <lb/>
              neus perficeret, neminem, qui literis mandaſſet, reperi, ne ipſum quidem.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.003548">Vlyſſem Aldobrandum, qui in hac eruditorum palæſtra, maiores noſtros
                <lb/>
              omnes videtur ſuperaſſe. </s>
              <s id="s.003549">Phyſiologi à me hac de re interrogati, varij va­
                <lb/>
              ria, nec conſentientia reſpondebant. </s>
              <s id="s.003550">Alij aiebant Araneum ſe demittere,
                <lb/>
              ac ſuſpendere ex vna arbore, & deinde ad aliam à vento perferri, at ego his
                <lb/>
              minimè aſſentiebar, quia m Araneo nullum eſſet naturale </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>