Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

List of thumbnails

< >
121
121 (69)
122
122 (70)
123
123 (71)
124
124 (72)
125
125 (73)
126
126 (74)
127
127 (75)
128
128 (76)
129
129 (77)
130
130 (78)
< >
page |< < (159) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="159" file="0211" n="211" rhead="PARS SECUNDA."/>
            orbem ſphæricum, vel ellipticum vacuum nullas vires ſentit,
              <lb/>
            eliſis contrariis; </s>
            <s xml:space="preserve">intra globos plenos punctum habet vim dire-
              <lb/>
            cte proportionalem diſtantiæ a centro; </s>
            <s xml:space="preserve">unde fit, ut in parti-
              <lb/>
            culis exiguis ejuſmodi vires fere evaneſcant, & </s>
            <s xml:space="preserve">ad hoc, ut vi-
              <lb/>
            res adhuc etiam in iis ſint admodum ſenſibiles, debeant decre-
              <lb/>
            ſcere in ratione multo majore, quam reciproca duplicata di-
              <lb/>
            ſtantiarum. </s>
            <s xml:space="preserve">Hujuſmodi etiam ſunt, quæ Mac-Laurinus tradi-
              <lb/>
            dit de ſphæroide elliptico potiſſimum, quæ Clairautius de at-
              <lb/>
            tractionibus pro tubulis capillaribus, quæ D’Alembertus, Eu-
              <lb/>
            lerus, aliique pluribus in locis perſecuti ſunt; </s>
            <s xml:space="preserve">quin omnis Me-
              <lb/>
            chanica, quæ agit vel de æquilibrio, vel de motibus, ſecluſa
              <lb/>
            omni impulſione, huc pertinet, & </s>
            <s xml:space="preserve">ad diverſos arcus reduci
              <lb/>
            poteſt curvæ noſtræ, qui poſſunt eſſe quantumlibet multi, ha-
              <lb/>
            bere quaſcunque amplitudines, ſive diſtantias limitum, & </s>
            <s xml:space="preserve">a-
              <lb/>
            reas, quæ ſint inter ſe in ratione quacunque, ac ad curvas
              <lb/>
            quaſcunque ibi accedere, quantum libuerit; </s>
            <s xml:space="preserve">ſed res in immen-
              <lb/>
            ſum abiret, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſatis eſt, ea omnia innuiſſe.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">348. </s>
            <s xml:space="preserve">Addam nonnulla tantummodo, quæ generaliter perti-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0211-01" xlink:href="note-0211-01a" xml:space="preserve">Preſſio fluido-
                <lb/>
              rum ſi puncta
                <lb/>
              ſint in recta
                <lb/>
              verticali.</note>
            nent ad preſſionem, & </s>
            <s xml:space="preserve">velocitatem fluidorum. </s>
            <s xml:space="preserve">Tendant dire-
              <lb/>
            ctione quacunque AB puncta diſpoſita in eadem recta in fig.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">66 vi quadam externa reſpectu ſyſtematis eorum punctorum,
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0211-02" xlink:href="note-0211-02a" xml:space="preserve">Fig. 66.</note>
            cujus actionem mutuis viribus elidant ea puncta, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſint in æ-
              <lb/>
            quilibrio. </s>
            <s xml:space="preserve">Inter primum punctum A, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſecundum ipſi proxi-
              <lb/>
            mum debebit eſſe vis repulſiva, quæ æquetur vi externæ pun-
              <lb/>
            cti A. </s>
            <s xml:space="preserve">Quare urgebitur punctum ſecundum hac vi repulſiva,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">præterea vi externa ſua. </s>
            <s xml:space="preserve">Hinc vis repulſiva inter ſecundum,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">tertium punctum debebit æquari vi huic utrique, adeoque
              <lb/>
            erit æqualis ſummæ virium externarum puncti primi, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſe-
              <lb/>
            cundi. </s>
            <s xml:space="preserve">Adjecta igitur ſua vi externa tendet deorſum cum vi
              <lb/>
            æquali ſummæ virium externarum omnium trium; </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">ita por-
              <lb/>
            ro progrediendo uſque ad B, quodvis punctum urgebitur deor-
              <lb/>
            ſum vi æquali ſummæ virium externarum omnium ſuperiorum
              <lb/>
            punctorum.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">349. </s>
            <s xml:space="preserve">Quod ſi non in directum diſpoſita ſint, ſed utcunque
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0211-03" xlink:href="note-0211-03a" xml:space="preserve">Eadem punctis
                <lb/>
              utcunque diſ-
                <lb/>
              perſis, & cum
                <lb/>
              omnibus dire-
                <lb/>
              ctionibus agens.</note>
            diſperſa per parallelepipedum, cujus baſim perpendicularem di-
              <lb/>
            rectioni vis externæ exprimat recta FH in fig. </s>
            <s xml:space="preserve">67, & </s>
            <s xml:space="preserve">FEGH
              <lb/>
            faciem ipſi parallelam; </s>
            <s xml:space="preserve">adhuc facile demonſtrari poteſt com-
              <lb/>
            ponendo, vel reſolvendo vires; </s>
            <s xml:space="preserve">ſed & </s>
            <s xml:space="preserve">per ſe patet, vires re-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0211-04" xlink:href="note-0211-04a" xml:space="preserve">Fig. 67.</note>
            pulſivas, quas debebit ipſa baſis exercere in particulas ſibi pro-
              <lb/>
            pinquas, & </s>
            <s xml:space="preserve">ad quas vis ejus mutua pertinebit, fore æquales
              <lb/>
            ſummæ omnium ſuperiorum virium externarum; </s>
            <s xml:space="preserve">atque id erit
              <lb/>
            commune tam ſolidis, quam fluidis. </s>
            <s xml:space="preserve">At quoniam in fluidis par-
              <lb/>
            ticulæ poſſunt ferri directione quacunque, quod unde proveniat,
              <lb/>
            videbimus in tertia parte; </s>
            <s xml:space="preserve">quævis particula, ut ibidem videbimus,
              <lb/>
            in omnem plagam urgebitur viribus æqualibus, & </s>
            <s xml:space="preserve">urge
              <unsure/>
            bit ſibi
              <lb/>
            proximas, quæ preſſionem in alias propagabunt ita, ut, quæ
              <lb/>
            ſint in eodem plano LI, parallelo FH, in cujus </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>