Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
191
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1377
"/>
<
lb
/>
rum ſcripta legimus. </
s
>
<
s
>Aliqui enim putarunt formas eſſe tanquam idearum imagines, velut Pla
<
lb
/>
tonici: quapropter eas dixerunt eſſe neceſſarias ob multas cauſſas quidem, ſed quia nos hîc de
<
lb
/>
ortus initiis agimus, eas tractabimus, quantum pertinet ad propoſitum. </
s
>
<
s
>Igitur illi ideas requiri
<
lb
/>
voluerunt ad id, vt generatio rerum abſolueretur. </
s
>
<
s
>cauſſę quæ illos mouerunt ad ponendas ideas,
<
lb
/>
hæ fuerunt:
<
expan
abbr
="
eorũ
">eorum</
expan
>
ſimilitudo quæ numero differunt, quæ extare non poſſe videbantur, niſi quod
<
lb
/>
dam principium ſeparatum commune foret, vnde ipſius imagines pluribus. </
s
>
<
s
>non ſecus àc ab eo
<
lb
/>
dem annulo pluribus ceræ fruſtulis, imago Magniducis imprimeretur. </
s
>
<
s
>Quin etiam ſiquid ab
<
lb
/>
arte faciendum ſit, exemplar in artificis mente pręcedere oportet à quo forma ſcamni, ſanitatisúe
<
lb
/>
in materia producatur. </
s
>
<
s
>Hæc ſententia variis de cauſsis
<
expan
abbr
="
variiſq́
">variiſque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>locis exploſa fuit ab ipſo Ariſto
<
lb
/>
tele, & quantum eſt de re noſtra (nam de cęteris ſuo loco dicetur) abſurdum ſanè & fabuloſum
<
lb
/>
videtur, quòd natura in ideas intuens corporearum rerum formas effingere ſoleat. </
s
>
<
s
>Neque ne
<
lb
/>
ceſſe eſt, vt commune ſit principium ſimilitudinis quæ inter multa extat: quandò
<
expan
abbr
="
vnumquodq;
">vnumquodque</
expan
>
<
lb
/>
ſingulare ſit actu, & habeat in ſe principium, id verò forma, quod ſuapte natura communicari
<
lb
/>
queat. </
s
>
<
s
>ita enim fit id quod eſt poteſtate, ab eo quod eſt actu, ſingulare à ſingulari, quia vel con
<
lb
/>
ſimilem formam in materia deponat, vel ex eius poteſtate exprimat, & quaſi extundat. </
s
>
<
s
>Neque
<
lb
/>
aliter efficit ipſa natura quàm faciat artifex: quippe qui in mente rei faciendæ formam habeat,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1378
"/>
<
lb
/>
quam per manus & alia inſtrumenta poliendo materiam, ipſi imponit. </
s
>
<
s
>Sicut ergo ex forma quę
<
lb
/>
ineſt in mente artificis (hoc enim differt à forma naturali, quòd eſt actu cognita) fit ſcamni for
<
lb
/>
ma in ligno; ſic ex hominis forma quæ poſita eſt in materia Sophroniſci, Socratis forma produ
<
lb
/>
citur, ſine vllo idearum interuentu. </
s
>
<
s
>Cùm igitur neque ſenſui tale principium ſubiiciatur, neque
<
lb
/>
ratio conuincat, aut ideas eſſe negabimus, aut ſaltem ad rerum generationem non neceſſarias eſſe
<
lb
/>
fatebimur. </
s
>
<
s
>Itaque tranſeamus ad alia. </
s
>
<
s
>Anaxagoras omnia in omnibus latitare dicens per ſe
<
lb
/>
cretionem ſimilium partium quidque oriri profeſſus eſt, quod item ab Ariſtotele 1. Phyſ. ſubla
<
lb
/>
tum è medio fuiſſe ſcimus. </
s
>
<
s
>Auicennas datorem quendam formarum excogitauit quem ipſe po
<
lb
/>
nebat mentem decimę claſsis, appellabat autem ſua lingua Cholcodeam, in quo etiam parum à
<
lb
/>
Themiſtio, & Ioanne Grammatico diſcedere perſpicitur. </
s
>
<
s
>iſti enim omnes vno ore prædicarunt
<
lb
/>
ex vniuerſæ
<
foreign
lang
="
grc
">διμιουργιας</
foreign
>
(ſic enim opificis primi
<
expan
abbr
="
officiũ
">officium</
expan
>
vocant) formas emanare, & ab vno quo
<
lb
/>
dam primo opifice proficiſci, quod etiam acceptum eſt alicubi à Pomponatio, qui item, cum cę
<
lb
/>
teroqui vir eſſet exquiſitiſsimi iudicij, & Peripateticus celeberrimus, exiſtimauit inſuper ſe con
<
lb
/>
cludere poſſe propoſitum ſuum Ariſtotelis auctoritate ab exemplo nimirùm imperatoris & exer
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1379
"/>
<
lb
/>
citus,
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
noſti omnia. </
s
>
<
s
>proptereà quoque adiiciebat Ideas ea ratione poſſe defendi in Schola Peri
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1380
"/>
<
lb
/>
patetica. </
s
>
<
s
>Conſilium noſtrum non eſt nunc confutandi formas, & ideas in mente diuina: quan
<
lb
/>
do id erit negotij ſublimioris, de quo aliàs; præſertim cùm etiam in hac noſtra methodo ſimus
<
lb
/>
diſſerturi; quemadmodum vniuerſa proficiſcantur à primo motore, atque declaraturi longè
<
expan
abbr
="
aliũ
">alium</
expan
>
<
lb
/>
eſſe ſenſum exempli illius, atque ordinem illum qui ab Ariſtoteles conſtitutus eſt, quàm vulgò
<
lb
/>
ſoleat accipi. </
s
>
<
s
>Sed planè abſurdum mihi videtur Ariſtotelem, qui monſtrarit nullam eſſe neceſ
<
lb
/>
ſitatem Idearum, nec ad ſcientiam faciendam, neque ad rerum procreationem, & de illis cum ho
<
lb
/>
noris præfatione locutus ſit, demum 12. Met. vbi tantis elogiis ornat, & amplificat diuinam ma
<
lb
/>
ieſtate vniuerſum mundanæ prouidentiæ pondus Ideis attribuiſſe, quæ'nam etenim inconſtantia
<
lb
/>
foret tanti philoſophi? </
s
>
<
s
>Prętereà videmus Ariſtotelem ſæpiſsimè teſtari: Omne quod fit ab vni
<
lb
/>
uoco fieri, & in pluribus à ſimili, & id quod eſt poteſtate, fieri actu ab eo quod eſt actu. </
s
>
<
s
>Ex quo
<
lb
/>
item effectum eſt, vt cùm Plato quoque ideas cum ſingularibus non
<
foreign
lang
="
grc
">ὁμονύμους</
foreign
>
.i. </
s
>
<
s
>non ambiguas,
<
lb
/>
ſed eiuſdem rationis eſſe vellet, & tamen æternas, cum indiuidua cęteroquin interirent; confuta
<
lb
/>
tus fuerit, quandò æternum ſpecie diſtat à mortali. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Tùm
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
, quòd ab eo quod à materia ſecre
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1381
"/>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1382
"/>
<
lb
/>
tum eſſet, materia concretum fieri poſſe non appareret: eius enim quatenus huiuſmodi, functio
<
lb
/>
nes eſſe citra materiam. </
s
>
<
s
>Quocirca ſaltem in pluribus fit id quod fit, non à Cholcodea, non ab
<
lb
/>
ipſo D. O. M. ſed ab his noſtratibus quæ ſunt actu. </
s
>
<
s
>Non negat tamen ab illo omnia, ſeu proxi
<
lb
/>
mè, ſeu remote proficiſci, ſed complures ex his formis ab eo ſine auxilio cauſſarum poſteriorum
<
lb
/>
permanare prorſus inficiatur Ariſtoteles. </
s
>
<
s
>At hoc non dubitatur nunc: illud dubitatur,
<
expan
abbr
="
quem-admodũ
">quem
<
lb
/>
admodum</
expan
>
agentia apud nos efficiant ſibi ſimilia, & res eò denique proceſsit, vt melioris notæ phi
<
lb
/>
loſophi ad Auerroëm accederent qui pluribus locis teſtatur
<
expan
abbr
="
actionẽ
">actionem</
expan
>
agentis, nil aliud eſſe quàm
<
lb
/>
extrahere rem de poteſtate ad actum: id quod Zimara inter Auerrois ſectatores non ignobilis,
<
lb
/>
ſaltem à pleriſque tritus, & in pleriſque receptus, & poſt ipſum Fernelius libro de abditis rerum
<
lb
/>
cauſsis ſic declararunt. </
s
>
<
s
>quòd eſſet facere compoſitum in actu exiſtentiæ, id quod erat in potentia
<
lb
/>
ſubiectiua, vt aiunt, & patibili: quia ſcilicet agens ita immutet materiam quæ eſt in potentia, vt
<
lb
/>
eam ſic afficiat, quòd ex illa educatur, eliciatur, exprimatur, & erumpat quodammodo forma,
<
lb
/>
& per conſecutionem ipſum compoſitum. </
s
>
<
s
>hoc autem ſi originis ordinem intuearis ſimpliciter.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Noſti enim Scotum voluiſſe quoque compoſitum perfectionis ordine anteire. </
s
>
<
s
>Maiore cum di
<
lb
/>
ligentia rem hanc Fernelius explicauerat hoc modo. </
s
>
<
s
>pręparari materiam ad formam </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>