Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
191
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1377
"/>
<
lb
/>
rum ſcripta legimus. </
s
>
<
s
>Aliqui enim putarunt formas eſſe tanquam idearum imagines, velut Pla
<
lb
/>
tonici: quapropter eas dixerunt eſſe neceſſarias ob multas cauſſas quidem, ſed quia nos hîc de
<
lb
/>
ortus initiis agimus, eas tractabimus, quantum pertinet ad propoſitum. </
s
>
<
s
>Igitur illi ideas requiri
<
lb
/>
voluerunt ad id, vt generatio rerum abſolueretur. </
s
>
<
s
>cauſſę quæ illos mouerunt ad ponendas ideas,
<
lb
/>
hæ fuerunt:
<
expan
abbr
="
eorũ
">eorum</
expan
>
ſimilitudo quæ numero differunt, quæ extare non poſſe videbantur, niſi quod
<
lb
/>
dam principium ſeparatum commune foret, vnde ipſius imagines pluribus. </
s
>
<
s
>non ſecus àc ab eo
<
lb
/>
dem annulo pluribus ceræ fruſtulis, imago Magniducis imprimeretur. </
s
>
<
s
>Quin etiam ſiquid ab
<
lb
/>
arte faciendum ſit, exemplar in artificis mente pręcedere oportet à quo forma ſcamni, ſanitatisúe
<
lb
/>
in materia producatur. </
s
>
<
s
>Hæc ſententia variis de cauſsis
<
expan
abbr
="
variiſq́
">variiſque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>locis exploſa fuit ab ipſo Ariſto
<
lb
/>
tele, & quantum eſt de re noſtra (nam de cęteris ſuo loco dicetur) abſurdum ſanè & fabuloſum
<
lb
/>
videtur, quòd natura in ideas intuens corporearum rerum formas effingere ſoleat. </
s
>
<
s
>Neque ne
<
lb
/>
ceſſe eſt, vt commune ſit principium ſimilitudinis quæ inter multa extat: quandò
<
expan
abbr
="
vnumquodq;
">vnumquodque</
expan
>
<
lb
/>
ſingulare ſit actu, & habeat in ſe principium, id verò forma, quod ſuapte natura communicari
<
lb
/>
queat. </
s
>
<
s
>ita enim fit id quod eſt poteſtate, ab eo quod eſt actu, ſingulare à ſingulari, quia vel con
<
lb
/>
ſimilem formam in materia deponat, vel ex eius poteſtate exprimat, & quaſi extundat. </
s
>
<
s
>Neque
<
lb
/>
aliter efficit ipſa natura quàm faciat artifex: quippe qui in mente rei faciendæ formam habeat,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1378
"/>
<
lb
/>
quam per manus & alia inſtrumenta poliendo materiam, ipſi imponit. </
s
>
<
s
>Sicut ergo ex forma quę
<
lb
/>
ineſt in mente artificis (hoc enim differt à forma naturali, quòd eſt actu cognita) fit ſcamni for
<
lb
/>
ma in ligno; ſic ex hominis forma quæ poſita eſt in materia Sophroniſci, Socratis forma produ
<
lb
/>
citur, ſine vllo idearum interuentu. </
s
>
<
s
>Cùm igitur neque ſenſui tale principium ſubiiciatur, neque
<
lb
/>
ratio conuincat, aut ideas eſſe negabimus, aut ſaltem ad rerum generationem non neceſſarias eſſe
<
lb
/>
fatebimur. </
s
>
<
s
>Itaque tranſeamus ad alia. </
s
>
<
s
>Anaxagoras omnia in omnibus latitare dicens per ſe
<
lb
/>
cretionem ſimilium partium quidque oriri profeſſus eſt, quod item ab Ariſtotele 1. Phyſ. ſubla
<
lb
/>
tum è medio fuiſſe ſcimus. </
s
>
<
s
>Auicennas datorem quendam formarum excogitauit quem ipſe po
<
lb
/>
nebat mentem decimę claſsis, appellabat autem ſua lingua Cholcodeam, in quo etiam parum à
<
lb
/>
Themiſtio, & Ioanne Grammatico diſcedere perſpicitur. </
s
>
<
s
>iſti enim omnes vno ore prædicarunt
<
lb
/>
ex vniuerſæ
<
foreign
lang
="
grc
">διμιουργιας</
foreign
>
(ſic enim opificis primi
<
expan
abbr
="
officiũ
">officium</
expan
>
vocant) formas emanare, & ab vno quo
<
lb
/>
dam primo opifice proficiſci, quod etiam acceptum eſt alicubi à Pomponatio, qui item, cum cę
<
lb
/>
teroqui vir eſſet exquiſitiſsimi iudicij, & Peripateticus celeberrimus, exiſtimauit inſuper ſe con
<
lb
/>
cludere poſſe propoſitum ſuum Ariſtotelis auctoritate ab exemplo nimirùm imperatoris & exer
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1379
"/>
<
lb
/>
citus,
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
noſti omnia. </
s
>
<
s
>proptereà quoque adiiciebat Ideas ea ratione poſſe defendi in Schola Peri
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1380
"/>
<
lb
/>
patetica. </
s
>
<
s
>Conſilium noſtrum non eſt nunc confutandi formas, & ideas in mente diuina: quan
<
lb
/>
do id erit negotij ſublimioris, de quo aliàs; præſertim cùm etiam in hac noſtra methodo ſimus
<
lb
/>
diſſerturi; quemadmodum vniuerſa proficiſcantur à primo motore, atque declaraturi longè
<
expan
abbr
="
aliũ
">alium</
expan
>
<
lb
/>
eſſe ſenſum exempli illius, atque ordinem illum qui ab Ariſtoteles conſtitutus eſt, quàm vulgò
<
lb
/>
ſoleat accipi. </
s
>
<
s
>Sed planè abſurdum mihi videtur Ariſtotelem, qui monſtrarit nullam eſſe neceſ
<
lb
/>
ſitatem Idearum, nec ad ſcientiam faciendam, neque ad rerum procreationem, & de illis cum ho
<
lb
/>
noris præfatione locutus ſit, demum 12. Met. vbi tantis elogiis ornat, & amplificat diuinam ma
<
lb
/>
ieſtate vniuerſum mundanæ prouidentiæ pondus Ideis attribuiſſe, quæ'nam etenim inconſtantia
<
lb
/>
foret tanti philoſophi? </
s
>
<
s
>Prętereà videmus Ariſtotelem ſæpiſsimè teſtari: Omne quod fit ab vni
<
lb
/>
uoco fieri, & in pluribus à ſimili, & id quod eſt poteſtate, fieri actu ab eo quod eſt actu. </
s
>
<
s
>Ex quo
<
lb
/>
item effectum eſt, vt cùm Plato quoque ideas cum ſingularibus non
<
foreign
lang
="
grc
">ὁμονύμους</
foreign
>
.i. </
s
>
<
s
>non ambiguas,
<
lb
/>
ſed eiuſdem rationis eſſe vellet, & tamen æternas, cum indiuidua cęteroquin interirent; confuta
<
lb
/>
tus fuerit, quandò æternum ſpecie diſtat à mortali. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Tùm
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
, quòd ab eo quod à materia ſecre
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1381
"/>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1382
"/>
<
lb
/>
tum eſſet, materia concretum fieri poſſe non appareret: eius enim quatenus huiuſmodi, functio
<
lb
/>
nes eſſe citra materiam. </
s
>
<
s
>Quocirca ſaltem in pluribus fit id quod fit, non à Cholcodea, non ab
<
lb
/>
ipſo D. O. M. ſed ab his noſtratibus quæ ſunt actu. </
s
>
<
s
>Non negat tamen ab illo omnia, ſeu proxi
<
lb
/>
mè, ſeu remote proficiſci, ſed complures ex his formis ab eo ſine auxilio cauſſarum poſteriorum
<
lb
/>
permanare prorſus inficiatur Ariſtoteles. </
s
>
<
s
>At hoc non dubitatur nunc: illud dubitatur,
<
expan
abbr
="
quem-admodũ
">quem
<
lb
/>
admodum</
expan
>
agentia apud nos efficiant ſibi ſimilia, & res eò denique proceſsit, vt melioris notæ phi
<
lb
/>
loſophi ad Auerroëm accederent qui pluribus locis teſtatur
<
expan
abbr
="
actionẽ
">actionem</
expan
>
agentis, nil aliud eſſe quàm
<
lb
/>
extrahere rem de poteſtate ad actum: id quod Zimara inter Auerrois ſectatores non ignobilis,
<
lb
/>
ſaltem à pleriſque tritus, & in pleriſque receptus, & poſt ipſum Fernelius libro de abditis rerum
<
lb
/>
cauſsis ſic declararunt. </
s
>
<
s
>quòd eſſet facere compoſitum in actu exiſtentiæ, id quod erat in potentia
<
lb
/>
ſubiectiua, vt aiunt, & patibili: quia ſcilicet agens ita immutet materiam quæ eſt in potentia, vt
<
lb
/>
eam ſic afficiat, quòd ex illa educatur, eliciatur, exprimatur, & erumpat quodammodo forma,
<
lb
/>
& per conſecutionem ipſum compoſitum. </
s
>
<
s
>hoc autem ſi originis ordinem intuearis ſimpliciter.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Noſti enim Scotum voluiſſe quoque compoſitum perfectionis ordine anteire. </
s
>
<
s
>Maiore cum di
<
lb
/>
ligentia rem hanc Fernelius explicauerat hoc modo. </
s
>
<
s
>pręparari materiam ad formam </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>