Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Page concordance

< >
Scan Original
211 191
212 192
213 193
214 194
215 195
216 196
217 197
218 198
219 199
220 200
221 201
222 202
223 203
224 204
225 205
226 206
227 207
228 208
229 209
230 210
231 211
232 212
233 213
234 214
235 215
236 216
237 217
238 218
239 219
240 220
< >
page |< < (191) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div659" type="section" level="1" n="170">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s12500" xml:space="preserve">
              <pb o="191" file="0211" n="211" rhead="LIBER SECVNDVS."/>
            trabamus, initio facto à maioribus, ſiue poſterioribus, reliquę erunt aſcenſiones rectę omnium punctorum
              <lb/>
            ſecundi quadrantis Eclipticę. </s>
            <s xml:id="echoid-s12501" xml:space="preserve">Rurſus ſi eaſdem ſemicir culo apponamus, facto initio à minoribus, ſiue prio
              <lb/>
            ribus, conficientur aſcenſiones rectæ omnium punctorum tertij quadrantis Eclipticę. </s>
            <s xml:id="echoid-s12502" xml:space="preserve">Si denique eaſdem
              <lb/>
            auferamus ex toto circulo, initio rurſus facto à maioribus, ſiue poſterioribus, remanebunt aſcenſiones re-
              <lb/>
            ctę omnium punctorum vltimi quadrantis Eclipticę. </s>
            <s xml:id="echoid-s12503" xml:space="preserve">Itaque totus labor poſitus eſt in perueſtigatione
              <lb/>
            aſcenſionum rectarum omnium punctorum primi quadrantis Eclipticæ inchoati à principio ♈, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12504" xml:space="preserve">in fi-
              <lb/>
            ne ♊, terminati.</s>
            <s xml:id="echoid-s12505" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s12506" xml:space="preserve">SIT rurſum Horizon obliquus A B C D; </s>
            <s xml:id="echoid-s12507" xml:space="preserve">Aequator B D; </s>
            <s xml:id="echoid-s12508" xml:space="preserve">Ecliptica E F; </s>
            <s xml:id="echoid-s12509" xml:space="preserve">principium ♈, in ſecunda
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0211-01" xlink:href="note-0211-01a" xml:space="preserve">Differentia in-
                <lb/>
              ter aſcẽſionem
                <lb/>
              rectam & obli-
                <lb/>
              quam cuiusli
                <lb/>
              bet puncti Ecli
                <lb/>
              pticæ qua via
                <lb/>
              exploranda. ad
                <lb/>
              datam altitudi-
                <lb/>
              nem poli.</note>
            figura G; </s>
            <s xml:id="echoid-s12510" xml:space="preserve">in tertia verò principium ♎, idem punctum G; </s>
            <s xml:id="echoid-s12511" xml:space="preserve">Meridianus A C; </s>
            <s xml:id="echoid-s12512" xml:space="preserve">arcus Eclipticæ G E, à prin
              <lb/>
            cipio ♈, vel ♎, inchoatus qua drante minor, ita vt eius aſcenſio obliqua, hoc est, in obliqua ſphæra, ſit ar
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0211-02" xlink:href="note-0211-02a" xml:space="preserve">10</note>
            cus Aequatoris G B, quem inueſtigare oportet. </s>
            <s xml:id="echoid-s12513" xml:space="preserve">Ducatur ex polo mundi H, per E, circulus maximus ſe-
              <lb/>
            cans Aequatorem in I, ita vt G I, ſit aſcenſio recta eiuſdem arcus Eclipticæ G E. </s>
            <s xml:id="echoid-s12514" xml:space="preserve">Quoniam ergo in trian-
              <lb/>
            gulo ſphęrico C E H, in quo angulus C, rectus est, est per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s12515" xml:space="preserve">16. </s>
            <s xml:id="echoid-s12516" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s12517" xml:space="preserve">4. </s>
            <s xml:id="echoid-s12518" xml:space="preserve">Ioan. </s>
            <s xml:id="echoid-s12519" xml:space="preserve">Regiom. </s>
            <s xml:id="echoid-s12520" xml:space="preserve">de triangulis, vel
              <lb/>
            per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s12521" xml:space="preserve">16. </s>
            <s xml:id="echoid-s12522" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s12523" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s12524" xml:space="preserve">Gebri, vel per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s12525" xml:space="preserve">41. </s>
            <s xml:id="echoid-s12526" xml:space="preserve">noſtrorum triangulorum ſphæricorum, vt ſinus arcus H E,
              <lb/>
            hoc eſt, vt ſinus complementi declinationis puncti Eclipticæ arcum G E, @terminantis (In tertia namque
              <lb/>
            figura idem ſinus eſt arcus H E, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12527" xml:space="preserve">complementi declinationis E I, propterea quòd arcus H E, cum com-
              <lb/>
            plemento declinationis E I, ſemicir culum conficit) ad ſinum anguli C, hoc eſt, ad ſinum totum, ita ſinus
              <lb/>
            arcus C H, altitudinis poli, ad ſinum anguli C E H, qui in ſecunda figura æqualis eſt angulo B E I. </s>
            <s xml:id="echoid-s12528" xml:space="preserve">Rurſus
              <lb/>
            eadem ratione, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12529" xml:space="preserve">conuertendo, intriangulo ſphærico B E I, eſt vt ſinus anguli E B I, complementi altitu
              <lb/>
            dinis poli, quem nimirum Aequator cum Horizonte conſtituit, ad ſinum arcus E I, declinationis, ita ſinus
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0211-03" xlink:href="note-0211-03a" xml:space="preserve">20</note>
            anguli B E I, proximè inuenti ad ſinum arcus B I, quo aſcenſio recta G I, ab aſcenſione obliqua G B, dif-
              <lb/>
            fert: </s>
            <s xml:id="echoid-s12530" xml:space="preserve">Si fiat, vt ſinus complementi declinationis puncti arcum Eclipticæ terminantis ad ſinum totum, ita
              <lb/>
            ſinus altitudinis poli ad aliud, inuenietur ſinus anguli B E I: </s>
            <s xml:id="echoid-s12531" xml:space="preserve">Et ſi rurſus fiat, vt ſinus complementi al-
              <lb/>
            titudinis poli ad ſinum declinationis eiuſdem arcus Eclipticę, ita ſinus anguli B E I, proximè inuentus ad
              <lb/>
            aliud, inuenietur ſinus arcus B I, differentiæ aſcenſionis rectę, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12532" xml:space="preserve">obliquę arcui Eelipticę G E, reſponden-
              <lb/>
            tis. </s>
            <s xml:id="echoid-s12533" xml:space="preserve">Exemplum. </s>
            <s xml:id="echoid-s12534" xml:space="preserve">Ponatur punctum E, in ſecunda figura grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12535" xml:space="preserve">29. </s>
            <s xml:id="echoid-s12536" xml:space="preserve">♉, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12537" xml:space="preserve">in tertia grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12538" xml:space="preserve">29. </s>
            <s xml:id="echoid-s12539" xml:space="preserve">♏, ita vt
              <lb/>
            arcus G E, contineat grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12540" xml:space="preserve">59. </s>
            <s xml:id="echoid-s12541" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s12542" xml:space="preserve">arcus E I, declinationis grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12543" xml:space="preserve">19. </s>
            <s xml:id="echoid-s12544" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s12545" xml:space="preserve">59. </s>
            <s xml:id="echoid-s12546" xml:space="preserve">Si igitur fiat, vt 93979.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s12547" xml:space="preserve">ſinus complementi declinationis ad 100000. </s>
            <s xml:id="echoid-s12548" xml:space="preserve">ſinum totum, ita 66913. </s>
            <s xml:id="echoid-s12549" xml:space="preserve">ſinus altitudinis poli ad aliud, re-
              <lb/>
            perietur hic ferè ſinus 71199. </s>
            <s xml:id="echoid-s12550" xml:space="preserve">anguli E, qui ſeruetur. </s>
            <s xml:id="echoid-s12551" xml:space="preserve">Deinde ſi fiat, vt 74314. </s>
            <s xml:id="echoid-s12552" xml:space="preserve">ſinus complementi altitu
              <lb/>
            dinis poli ad 34174. </s>
            <s xml:id="echoid-s12553" xml:space="preserve">ſinum declinationis, ita 71199. </s>
            <s xml:id="echoid-s12554" xml:space="preserve">ſinus ſeruatus ad aliud, proueniet ferè hic ſinus
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0211-04" xlink:href="note-0211-04a" xml:space="preserve">30</note>
            32741. </s>
            <s xml:id="echoid-s12555" xml:space="preserve">cuius arcus continet grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12556" xml:space="preserve">19. </s>
            <s xml:id="echoid-s12557" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s12558" xml:space="preserve">7. </s>
            <s xml:id="echoid-s12559" xml:space="preserve">pro differentia aſcenſionis rectę, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12560" xml:space="preserve">obliquę arcus G E.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s12561" xml:space="preserve">
              <note position="right" xlink:label="note-0211-05" xlink:href="note-0211-05a" xml:space="preserve">Aſcenſio obli-
                <lb/>
              qua cuiusuis pũ
                <lb/>
              cti Eclipticæ
                <lb/>
              qua ratione in-
                <lb/>
              ueniatur ex dif
                <lb/>
              ferentia aſcen-
                <lb/>
              ſionali.</note>
            Quę differentia ſi in ſecunda figura dematur ex aſcenſione recta G I, iam antea inuenta, (quia circulus ma
              <lb/>
            ximus H E, qui vices gerit recti Horizontis, Aequatorem ſecat infra Horizontem, cum medietas Zo-
              <lb/>
            diaci ab ♈, vſque ad ♎, ſit borealis) remanebit aſcenſio obliqua G B, grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12562" xml:space="preserve">37. </s>
            <s xml:id="echoid-s12563" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s12564" xml:space="preserve">39. </s>
            <s xml:id="echoid-s12565" xml:space="preserve">arcui Eclipticę
              <lb/>
            boreali G E, debita: </s>
            <s xml:id="echoid-s12566" xml:space="preserve">Si verò eadem differentia in tertia figura rectæ aſcenſioni G I, addatur (quia
              <lb/>
            circulus maximus H E, ſecat Aequatorem ſupra Horizontem, propterea quòd medietas Zodiaci à ♎,
              <lb/>
            vſque ad ♈, australis eſt) conficietur aſcenſio obliqua G B, grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12567" xml:space="preserve">75. </s>
            <s xml:id="echoid-s12568" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s12569" xml:space="preserve">53. </s>
            <s xml:id="echoid-s12570" xml:space="preserve">conueniens arcui Eclipticæ
              <lb/>
            auſtrali G E, à principio ♎, computato; </s>
            <s xml:id="echoid-s12571" xml:space="preserve">cui ſi apponatur ſemicirculus, conflabitur aſcenſio obliqua grad.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s12572" xml:space="preserve">255. </s>
            <s xml:id="echoid-s12573" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s12574" xml:space="preserve">53. </s>
            <s xml:id="echoid-s12575" xml:space="preserve">arcui Eclipticæ à principio ♈, vſque ad grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12576" xml:space="preserve">29. </s>
            <s xml:id="echoid-s12577" xml:space="preserve">♏, inchoato debita.</s>
            <s xml:id="echoid-s12578" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s12579" xml:space="preserve">ALITER quoque eadem differentia B I, inter aſcenſionem rectam, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12580" xml:space="preserve">obliquam inuenietur hac
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0211-06" xlink:href="note-0211-06a" xml:space="preserve">40</note>
              <note position="right" xlink:label="note-0211-07" xlink:href="note-0211-07a" xml:space="preserve">Quomodo ea-
                <lb/>
              dem differẽtia
                <lb/>
              inter aſcenſio-
                <lb/>
              nem rectam &
                <lb/>
              obliquam cu-
                <lb/>
              iuſuis puncti
                <lb/>
              Eclipticæ, ad da
                <lb/>
              tam latitudinẽ
                <lb/>
              loci aliter inue-
                <lb/>
              ſtigetur.</note>
            ratione. </s>
            <s xml:id="echoid-s12581" xml:space="preserve">Quoniam in triangulo ſphęrico B E I, angulus I, rectus eſt, erit per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s12582" xml:space="preserve">19. </s>
            <s xml:id="echoid-s12583" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s12584" xml:space="preserve">4. </s>
            <s xml:id="echoid-s12585" xml:space="preserve">Ioan. </s>
            <s xml:id="echoid-s12586" xml:space="preserve">Re-
              <lb/>
            giom. </s>
            <s xml:id="echoid-s12587" xml:space="preserve">de triangulis, vel per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s12588" xml:space="preserve">15. </s>
            <s xml:id="echoid-s12589" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s12590" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s12591" xml:space="preserve">Gebri, vel per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s12592" xml:space="preserve">43. </s>
            <s xml:id="echoid-s12593" xml:space="preserve">noſtrorum triangulorum ſphęrico-
              <lb/>
            rum, vt ſinus complementi arcus B E, latitudinis ortiuę, cuius inuentionem in priori diſcurſu propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s12594" xml:space="preserve">34.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s12595" xml:space="preserve">pręcedentis libri tradidimus, ad ſinum complementi arcus E I, declinationis puncti Eclipticæ propoſiti,
              <lb/>
            ita ſinus complementi arcus B I, differentię quęſitæ ad ſinum totum: </s>
            <s xml:id="echoid-s12596" xml:space="preserve">Et conuertendo vt ſinus complemen
              <lb/>
            ti declinationis puncti Eclipticæ propoſiti ad ſinum complementi latitudinis ortiuæ eiuſdem puncti, ita
              <lb/>
            ſinus totus ad ſinum complementi differentiæ aſcenſionum. </s>
            <s xml:id="echoid-s12597" xml:space="preserve">Quamobrem ſi fiat, vt ſinus complementi de-
              <lb/>
            clinationis ad ſinum complementi latitudinis ortiuę, ita ſinus totus ad aliud, reperietur ſinus complemen-
              <lb/>
            ti differentię aſcenſionum quęſitę.</s>
            <s xml:id="echoid-s12598" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s12599" xml:space="preserve">QVONIAM autem declinationes omnium punctorum Eclipticę à principio ♈, vſque ad princi-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0211-08" xlink:href="note-0211-08a" xml:space="preserve">50</note>
              <note position="right" xlink:label="note-0211-09" xlink:href="note-0211-09a" xml:space="preserve">Differentiæ a-
                <lb/>
              ſcenſionales pũ
                <lb/>
              ctorum prioris
                <lb/>
              quadrantis Ecli
                <lb/>
              pticæ ab A riet
                <unsure/>
              e
                <lb/>
              vſque ad Can-
                <lb/>
              crũ æquales sũt
                <lb/>
              differentijs aſcẽ
                <lb/>
              ſionalibus poſte
                <lb/>
              riorum trium
                <lb/>
              quadrantum
                <lb/>
              Eclipticæ.</note>
            pium ♋, ęquales ſunt declinationibus omnium punctorum Eclipticę à principio ♎, vſque ad principium
              <lb/>
            ♋, contra ſucceſſionem ſignorum progrediendo, ſingulę ſingulis, cum huiuſmodi puncta eoſdem parallelos
              <lb/>
            deſcribant, bina nimirum ſingulos: </s>
            <s xml:id="echoid-s12600" xml:space="preserve">Rurſus declinationes omnium punctorum Eclipticę ab ♈, vſque ad
              <lb/>
            ♎, æquales ſunt declinationibus omnium punctorum Eclipticæ à ♎, vſque ad ♈, ſecundum ſignorum ſe-
              <lb/>
            riem procedendo, ſingulæ ſingulis, cum hæc puncta illis ſint oppoſita, ac proinde æquales parallelos deſcri-
              <lb/>
            bant: </s>
            <s xml:id="echoid-s12601" xml:space="preserve">Fit, vt declinationes prioris quadrantis Eclipticæ ab ♈, vſque ad ♋, ęquales ſint declinationibus
              <lb/>
            poſteriorum trium quadrantum, vt in tabula declinationum apparet. </s>
            <s xml:id="echoid-s12602" xml:space="preserve">Quare cum latitudines ortiuæ in-
              <lb/>
            ueſtigentur beneficio declinationum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12603" xml:space="preserve">altitudinis poli, vt ex propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s12604" xml:space="preserve">34. </s>
            <s xml:id="echoid-s12605" xml:space="preserve">ſuperioris lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s12606" xml:space="preserve">liquet, manife-
              <lb/>
            ſtum eſt, latitudines ortiuas punctorum prioris quadrantis Eclipticæ ad quamcunque latitudinem inuen-
              <lb/>
            tas, æquales eſſe latitudinibus ortiuis poſteriorum trium quadrantum in eadem latitudine. </s>
            <s xml:id="echoid-s12607" xml:space="preserve">Ac proinde
              <lb/>
            eum differentiæ inter aſcenſiones rectas, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12608" xml:space="preserve">obliquas inquirantur, vt proximè demonſtrauimus, per </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>