Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
211 159
212 160
213 161
214 162
215 163
216 164
217 165
218 166
219 167
220 168
221 169
222 170
223 171
224 172
225 173
226 174
227 175
228 176
229 177
230 178
231 179
232 180
233 181
234 182
235 183
236 184
237 185
238 186
239 187
240 188
< >
page |< < (159) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="159" file="0211" n="211" rhead="PARS SECUNDA."/>
            orbem ſphæricum, vel ellipticum vacuum nullas vires ſentit,
              <lb/>
            eliſis contrariis; </s>
            <s xml:space="preserve">intra globos plenos punctum habet vim dire-
              <lb/>
            cte proportionalem diſtantiæ a centro; </s>
            <s xml:space="preserve">unde fit, ut in parti-
              <lb/>
            culis exiguis ejuſmodi vires fere evaneſcant, & </s>
            <s xml:space="preserve">ad hoc, ut vi-
              <lb/>
            res adhuc etiam in iis ſint admodum ſenſibiles, debeant decre-
              <lb/>
            ſcere in ratione multo majore, quam reciproca duplicata di-
              <lb/>
            ſtantiarum. </s>
            <s xml:space="preserve">Hujuſmodi etiam ſunt, quæ Mac-Laurinus tradi-
              <lb/>
            dit de ſphæroide elliptico potiſſimum, quæ Clairautius de at-
              <lb/>
            tractionibus pro tubulis capillaribus, quæ D’Alembertus, Eu-
              <lb/>
            lerus, aliique pluribus in locis perſecuti ſunt; </s>
            <s xml:space="preserve">quin omnis Me-
              <lb/>
            chanica, quæ agit vel de æquilibrio, vel de motibus, ſecluſa
              <lb/>
            omni impulſione, huc pertinet, & </s>
            <s xml:space="preserve">ad diverſos arcus reduci
              <lb/>
            poteſt curvæ noſtræ, qui poſſunt eſſe quantumlibet multi, ha-
              <lb/>
            bere quaſcunque amplitudines, ſive diſtantias limitum, & </s>
            <s xml:space="preserve">a-
              <lb/>
            reas, quæ ſint inter ſe in ratione quacunque, ac ad curvas
              <lb/>
            quaſcunque ibi accedere, quantum libuerit; </s>
            <s xml:space="preserve">ſed res in immen-
              <lb/>
            ſum abiret, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſatis eſt, ea omnia innuiſſe.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">348. </s>
            <s xml:space="preserve">Addam nonnulla tantummodo, quæ generaliter perti-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0211-01" xlink:href="note-0211-01a" xml:space="preserve">Preſſio fluido-
                <lb/>
              rum ſi puncta
                <lb/>
              ſint in recta
                <lb/>
              verticali.</note>
            nent ad preſſionem, & </s>
            <s xml:space="preserve">velocitatem fluidorum. </s>
            <s xml:space="preserve">Tendant dire-
              <lb/>
            ctione quacunque AB puncta diſpoſita in eadem recta in fig.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">66 vi quadam externa reſpectu ſyſtematis eorum punctorum,
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0211-02" xlink:href="note-0211-02a" xml:space="preserve">Fig. 66.</note>
            cujus actionem mutuis viribus elidant ea puncta, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſint in æ-
              <lb/>
            quilibrio. </s>
            <s xml:space="preserve">Inter primum punctum A, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſecundum ipſi proxi-
              <lb/>
            mum debebit eſſe vis repulſiva, quæ æquetur vi externæ pun-
              <lb/>
            cti A. </s>
            <s xml:space="preserve">Quare urgebitur punctum ſecundum hac vi repulſiva,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">præterea vi externa ſua. </s>
            <s xml:space="preserve">Hinc vis repulſiva inter ſecundum,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">tertium punctum debebit æquari vi huic utrique, adeoque
              <lb/>
            erit æqualis ſummæ virium externarum puncti primi, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſe-
              <lb/>
            cundi. </s>
            <s xml:space="preserve">Adjecta igitur ſua vi externa tendet deorſum cum vi
              <lb/>
            æquali ſummæ virium externarum omnium trium; </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">ita por-
              <lb/>
            ro progrediendo uſque ad B, quodvis punctum urgebitur deor-
              <lb/>
            ſum vi æquali ſummæ virium externarum omnium ſuperiorum
              <lb/>
            punctorum.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">349. </s>
            <s xml:space="preserve">Quod ſi non in directum diſpoſita ſint, ſed utcunque
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0211-03" xlink:href="note-0211-03a" xml:space="preserve">Eadem punctis
                <lb/>
              utcunque diſ-
                <lb/>
              perſis, & cum
                <lb/>
              omnibus dire-
                <lb/>
              ctionibus agens.</note>
            diſperſa per parallelepipedum, cujus baſim perpendicularem di-
              <lb/>
            rectioni vis externæ exprimat recta FH in fig. </s>
            <s xml:space="preserve">67, & </s>
            <s xml:space="preserve">FEGH
              <lb/>
            faciem ipſi parallelam; </s>
            <s xml:space="preserve">adhuc facile demonſtrari poteſt com-
              <lb/>
            ponendo, vel reſolvendo vires; </s>
            <s xml:space="preserve">ſed & </s>
            <s xml:space="preserve">per ſe patet, vires re-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0211-04" xlink:href="note-0211-04a" xml:space="preserve">Fig. 67.</note>
            pulſivas, quas debebit ipſa baſis exercere in particulas ſibi pro-
              <lb/>
            pinquas, & </s>
            <s xml:space="preserve">ad quas vis ejus mutua pertinebit, fore æquales
              <lb/>
            ſummæ omnium ſuperiorum virium externarum; </s>
            <s xml:space="preserve">atque id erit
              <lb/>
            commune tam ſolidis, quam fluidis. </s>
            <s xml:space="preserve">At quoniam in fluidis par-
              <lb/>
            ticulæ poſſunt ferri directione quacunque, quod unde proveniat,
              <lb/>
            videbimus in tertia parte; </s>
            <s xml:space="preserve">quævis particula, ut ibidem videbimus,
              <lb/>
            in omnem plagam urgebitur viribus æqualibus, & </s>
            <s xml:space="preserve">urge
              <unsure/>
            bit ſibi
              <lb/>
            proximas, quæ preſſionem in alias propagabunt ita, ut, quæ
              <lb/>
            ſint in eodem plano LI, parallelo FH, in cujus </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>