Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of contents

< >
[111.] 61. Similitudo percipitur è uiſibilium inter ſe conuenientia. 151 p 4.
[112.] 62. Dißimilitudo percipitur è priuatione ſimilitudinis & conuenientiæ uiſibilium inter ſe. 152 p 4.
[113.] DE DIVERSITATE COMPREHENSIONIS VISVS AB intentionibus particularibus. Cap. III. 63. Viſus plures uiſibiles ſpecies ſimul percipit. 2 p 4.
[114.] 64. Viſio fit aſpectu, aut obtutu. 51 p 3.
[115.] 65. Viſio per aſpectum, fit per quemlibet pyramidis opticæ radium: per obtutum uerò fit per ſolum axem. 52 p 3.
[116.] 66. Obtut{us} iteratio alti{us} imprimit formas uiſibiles animo, certiores́ efficit. 58 p 3.
[117.] 67. E uiſibili ſæpi{us} uiſo remanet in animo generalis notio: qua quodlibet uiſibile ſimile per cipitur & cognoſcitur. 61 p 3. Idem 14 n.
[118.] 68. Eſſentia uiſibilis percipitur è ſpecieb{us} uifibilib{us}, beneficio formæ in animo reſiden-tis. 66 p 3.
[119.] 69. Diſtinctauiſio fit aut obtutu ſolo: aut obtutu & anticipata notione ſimul. 62 p 3.
[120.] 70. Obtut{us} fit in tempore. 56 p 3.
[121.] 71. Viſibile obtutu & antegreſſa cognitione ſimul, minore tempore percipitur, quàm ſolo ob-tutu. 64 p 3.
[122.] 72. Generales uiſibilis ſpecies citi{us} percipiuntur ſingularib{us}. 71 p 3.
[123.] 73. E uiſibilib{us} communib{us} alia alijs citi{us} percipiuntur. 72 p 3.
[124.] 74. Temp{us} obtut{us} pro ſpecierum uiſibilium uarietate uariat. 56 p 3.
[125.] 75. Viſio per anticipatam notionem & breuem obtutum, eſt incerta. 65 p 3.
[126.] 76. Vera uiſibilis forma percipitur obtutu: accurata conſideratione: & dilig enti omnium uiſibilium ſpecierum diſtinctione. 57 p 3.
[127.] ALHAZEN FILII ALHAYZEN OPTICAE LIBER TERTIVS.
[128.] PROOEMIVM LIBRI. CAP. 1. 1. Viſ{us} in perceptione uiſibilium aliquando allucinatur. 1 p 4.
[129.] DE IIS QVAE DEBENT PRAEPONI SERMONI in deceptionibus uiſus. Cap. II. 2. Axes pyramidum opticarum utriuſ uiſ{us} per centrum foraminis uueæ tranſeuntes, in uno uiſibilis puncto ſemper concurrunt: & ſunt perpendiculares ſuperficiei uiſ{us}. 32. 35 p 3.
[130.] 3. Sit{us} uiſibilis erga utrun uiſum eſt plerun ſit{us} ſimilis. Ita axes pyramidum optica-rum & lineæ ab utro uiſu ductæ ad cõcurſum duorum axιum, factũ in recta linea adutrun axem perpendiculari, ſunt æquales. 40. 42 p 3.
[131.] 4. Duærectæ lineæ ab utro uiſu ductæad concurſum duorum axium, factum in recta linea ad utrun axem obliqua, ſunt ferè inæquales. 41 p 3.
[132.] 5. E plurib. uiſibilib. ordinatim intraopticos axes diſpoſitis: remotiora incertè uidẽtur. 50 p 3.
[133.] 6. Si duæ rectæ lineæ à medio nerui cõmunis ſint contermi-nærectæ cõnectenti centra for aminum gyrineruorum cauo-rum: conſtituent triangulum æquicrurum. 30 p 3.
[134.] 7. Si recta linea ſit à medio nerui communis admedium rectæ lineæ connectentis centra fo-raminum gyrineruorum cauorum: erit ad ipſam perpendicularis. 33 p 3.
[135.] 8. Si axes, communis & duo optici, in uno uiſibilis puncto concurrant: erunt in eodem plano cum rectis, connectente centra foraminum gyrineruorum cauorum, & duab{us} à medio nerui communis connectenti conterminis. 34 p 3.
[136.] 9. Vtro uiſu uiſibile unum plerun uidetur. 28 p 3. Idem 27 n 1.
[137.] 10. Concurſiis axium opticorum in axe communifacit uiſionem certißimam: extrà, tantò certiorem, quantò axi propinquior fuerit. 44 p 3.
[138.] 11. Viſibile intra axes opticos ſitum: ueluni uiſui rectè, reliquo obliquè oppoſitum: uidetur geminum. 104.103 p 4.
[139.] 12. Viſibile aliàs unum: aliàs geminum uideri organo ostenditur. 108 p 4.
[140.] 13. Viſibile medio unius uiſus rectè, reliquo obliquè oppoſitum, uidetur geminum. 103 p 4. Idem II n.
< >
page |< < (207) of 778 > >|
213207OPTICAE LIBER VI. gulus g b e eſt rectus. Ergo [per 47 p 1] quadratum lineæ g o ualet quadratum lineæ b g & qua-
dratum lineæ b o.
Similiter quadratum g e ua
181[Figure 181]t n q z g m b ſ f h r a d e k o let quadrata g b & b e.
Et quoniam b e & b o
ſunt æquales:
[per concluſionem] & g b com
munis:
erit g o ęqualis g e [quia ipſarum qua-
drata æqualia.
] Igitur [per 5 p 1] angulus g o
e ęqualis angulo g e o.
Ducta autem perpen-
diculari ſuper axem z g n:
æquidiſtãs erit e o:
[per 30 p 1] cum ſit æquidiſtans m b l.
Igitur
[per 29 p 1] angulus t g n æqualis angulo g o
e:
& angulus n g e æqualis angulo g e o: quare
angulus t g n æqualis n g e.
Cum autem t g o,
n g z ſint in eadem ſuperficie, in qua g.
Ergo
puncta o, g, terunt in eadẽ ſuperficie:
& ita in
eadẽ ſuperficie ſunt lineę e g, o g t g [ք 1 p 11.
]
Igitur t reflectitur ad e à pũcto g.
Sumpto aũt
in linea th puncto h eiuſdem longitudinis à puncto q, cuius eſt punctũ t, & linea ducta h o:
tranſibit
quidẽ per punctũ lineæ a g:
tranſeat per punctũ a: ductaq́; à puncto a ſuper axẽ perpendiculari d a,
& linea e a:
erit, ſicut prius, probare: quòd duo anguli a b o, a b e recti: & duo latera a o, a e æqualia:
& duo anguli h a r, e a r æquales:
& ita h reflectetur ad e à puncto a. Similiter ſumpto quocunq, pun
cto lineę t h:
erit probare, quòd reflectatur ab aliquo puncto lineę a g. Quare linea th reflectetur à
linea longitudinis, quæ eſt a g.
27. Si uiſ{us} ſit extra planum lineæ rectæ, axi ſpeculi cylindracei conuexi parallelæ: imago ui-
debitur parum curua, & minor ipſaparallela. 51 p 7.
REſtat probare imaginem lineę t h eſſe curuã. Palàm ex prædictis, quòd q reflectitur ad e à pun
cto b, quod eſt punctum circuli.
Sed cum ſic reflectatur à circulo: ſi ducatur linea à puncto q,
ad centrum illius circuli:
concurret cum perpendiculari ducta à puncto b: [quia perpendicu
laris illa tranſit per eiuſdem circuli centrum, ut oſtenſum eſt 16 n 5] & erit cõcurſus in puncto axis.

Ducatur ergo q l, concurrens cum m l in puncto axis:
quod eſt l: & eſt centrum circuli f b: & produ-
catur e b, quouſq;
concurrat cum q l. Sit concurſus in puncto c. Erit c imago q: & eſt c in ſuperficie,
in qua ſunt lineæ q h, & axis, & linea longitudinis a g [per 1 p 11.
] Palàm etiam [è 31 n 4] quod t refle
ctitur ad e, à puncto ſectionis columnaris, ſcilicet à puncto g.
Eſt autem à puncto t unam ducere per
pendicularem, ſuper lineam contingentem in aliquo puncto ſectionem:
quæ quidem concurret cũ
perpendiculari ducta à puncto g:
quæ eſt n g z, ſub axe, id eſt, ſub puncto z: quod eſt concurſus per-
pendicularis n z & axis [per 24 n.
] Quoniam ducta linea t z: erit angulus t z n acutus: [quia conti-
nuato axe k z ultra z in y:
erit angulus n z y rectus per fabricationẽ & 29 p 1. ] Producatur n z ultra z
in x.
Ducatur ergo t x, concurrens cum n z in puncto x: & producatur e g, donec concurrat cum
t x in puncto i.
Erit i imago puncti t [per 4 n 5. ] Similiter ducta à puncto h linea, quæ ſit orthogona
lis ſuper lineam, contingentem ſpeculum in puncto aliquo ſectionis, à quo h reflectitur ad e:
cõcur-
ret cum perpendiculari d a r, ſub puncto d, quod eſt punctum axis [per 24 n.
] Concurrat in puncto
p:
& producatur e a, donec concurrat cũ h p in puncto s. Erit imago puncti h punctum s [per 4 n 5. ]
182[Figure 182]t i y n q g z x m b c ſ f h s r a d p e k o u Ducatur autem linea s t.
Palàm, cum linea t i concurrat cum perpendiculari n z, quæ eſt æquidiſtãs
lineę e o:
concurret cum linea e o [per lemma Procli ad 29 p 1. ] Sit concurſus in u. Similiter linea h
s, quoniam concurrit cum perpendiculari d a r, quæ eſt æquidiſtans e o:
cõcurret cum e o. Sed quo-
niam ſitus t, reſpectu puncti e, idem eſt cum ſitu h & eadem longitudo:
[quia th parallela eſt axi ex
theſi.
] Similiter ſitus puncti t & puncti h ad punctum q idem [ut præcedente numero patuit] & pũ
ctorum i, s, reſpectu o, etiam eſt idem:
erit idem ſitus linearum t i, h s, reſpectu lineæ e o. Igitur li-

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index