Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of figures
<
1 - 17
[out of range]
>
<
1 - 17
[out of range]
>
page
|<
<
(161)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
161
"
file
="
0213
"
n
="
213
"
rhead
="
PARS SECUNDA.
"/>
mit. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Exprimat in fig. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">68. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">AD diſtantiam quandam, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">aſ-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0213-01
"
xlink:href
="
note-0213-01a
"
xml:space
="
preserve
">Fig. 68.</
note
>
ſumpta BD ad AB in quacunque ratione utcunque parva, vel
<
lb
/>
utcunque ſenſibili, capiantur rectæ perpendiculares DE, BF
<
lb
/>
itidem in quacunque ratione minoris inæqualitatis utcunque
<
lb
/>
magna: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">poterit utique arcus MN curvæ exprimentis mutuas
<
lb
/>
particularum vi
<
lb
/>
res tranſire per illa puncta E, F, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">exhibere
<
lb
/>
quodcunque preſſionis incrementum cum quacunque preſſione
<
lb
/>
utcunque magna, vel utcunque inſenſibili.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">352. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Compreſſionem ingentem experimur in aere, quæ in
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0213-02
"
xlink:href
="
note-0213-02a
"
xml:space
="
preserve
">Compreſſio a
<
gap
/>
<
gap
/>
<
lb
/>
ris a qua vi pro-
<
lb
/>
veniat: aquæ
<
lb
/>
compreſſio cur
<
lb
/>
ad ſenſum nul-
<
lb
/>
la: unde muta-
<
lb
/>
tio in vapores
<
lb
/>
tam elaſtices
<
unsure
/>
.</
note
>
eo eſt proportionalis vi comprimenti. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Pro eo caſu demon-
<
lb
/>
ſtravit Newtonus Princ. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Lib. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">3. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">prop. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">23, vim particularum
<
lb
/>
repulſivam mutuam debere eſſe in ratione reciproca ſimplici
<
lb
/>
diſtantiarum. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quare in iis diſtantiis, quas habere poſſunt par-
<
lb
/>
ticulæ aeris perſeverantis cum ejuſmodi proprietate, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">formam
<
lb
/>
aliam non inducentis (nam & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">aerem poſſe e volatili fieri fi-
<
lb
/>
xum, Newtonus innuit, ac Haleſius inprimis uberrime demon-
<
lb
/>
ſtravit), oportet, arcus MN accedat ad formam arcus hy-
<
lb
/>
perbolæ conicæ Apollonianæ. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">At in aqua compreſſio ſenſibi-
<
lb
/>
lis habetur nulla, utcunque magnis ponderibus comprimatur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Inde aliqui inferunt, ipſam elaſtica vi carere, ſed perperam; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
quin immo vires habere debet ingentes diſtantiis utcunque pa-
<
lb
/>
rum imminutis; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quanquam eædem particulæ debent eſſe prope
<
lb
/>
limites, nam & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">diſtractioni reſiſtit aqua. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Infinita ſunt curva-
<
lb
/>
rum genera, quæ poſſunt rei ſatisſacere, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſatis eſt, ſi arcus
<
lb
/>
EF directionem habeat fere perpendicularem axi AC. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Si cur-
<
lb
/>
vam cognitam adhibere libeat; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſatis eſt, ut arcus EF accedat
<
lb
/>
plurimum ad logiſticam, cujus ſubtangens ſit perquam exigua
<
lb
/>
reſpectu diſtantiæ AD. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Demonſtratur paſſim, ſubtangentem. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
logiſticæ ad intervallum ordinatarum exhibens rationem duplam
<
lb
/>
eſſe proxime ut 14 ad 10; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">eadem ſubtangens ad intervallum,
<
lb
/>
quod exhibeat ordinatas in quacunque magna ratione inæqua-
<
lb
/>
litatis, habet in omnibus logiſticis rationem eandem. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Si igi-
<
lb
/>
tur minuatur fubtangens logiſticæ, quantum libuerit; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">minuetur
<
lb
/>
utique in eadem ratione intervallum BD reſpondens cuicunque
<
lb
/>
rationi ordinatarum BF, DE, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">accedet ad æqualitatem,
<
lb
/>
quantum libuerit, ratio AB ad AD, a qua pendet compreſ-
<
lb
/>
ſio; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">cujus ratio reciproca triplicata eſt ratio denſitatum,
<
lb
/>
cum ſpatia ſimilia ſint in ratione triplicata laterum homolo-
<
lb
/>
gorum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">maſſa compreſſa poſſit cum eadem nova denſitate
<
lb
/>
redigi ad formam ſimilem. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quare poterit haberi incremen-
<
lb
/>
tum vis comprimentis in quacunque ingenti ratione auctæ cum
<
lb
/>
compreſſione utcunque exigua, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ratione denſitatum utcunque
<
lb
/>
accedente ad æqualitatem. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Verum ubi ordinata ED jam ſatis
<
lb
/>
exigua fuerit, debet curva recedere plurimum ab arcu logiſti-
<
lb
/>
cæ, ad quem acceſſerat, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">qui in infinitum protenditur ex par-
<
lb
/>
te eadem, ac debet accedere ad axem AC, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ipſum ſecare, ut
<
lb
/>
habeantur deinde vires attractivæ, quæ ingentes etiam eſſe poſ-
<
lb
/>
ſunt; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">tum poſt exiguum intervallum debet haberi alius </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>