Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of handwritten notes
<
1 - 4
[out of range]
>
<
1 - 4
[out of range]
>
page
|<
<
(161)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
161
"
file
="
0213
"
n
="
213
"
rhead
="
PARS SECUNDA.
"/>
mit. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Exprimat in fig. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">68. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">AD diſtantiam quandam, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">aſ-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0213-01
"
xlink:href
="
note-0213-01a
"
xml:space
="
preserve
">Fig. 68.</
note
>
ſumpta BD ad AB in quacunque ratione utcunque parva, vel
<
lb
/>
utcunque ſenſibili, capiantur rectæ perpendiculares DE, BF
<
lb
/>
itidem in quacunque ratione minoris inæqualitatis utcunque
<
lb
/>
magna: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">poterit utique arcus MN curvæ exprimentis mutuas
<
lb
/>
particularum vi
<
lb
/>
res tranſire per illa puncta E, F, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">exhibere
<
lb
/>
quodcunque preſſionis incrementum cum quacunque preſſione
<
lb
/>
utcunque magna, vel utcunque inſenſibili.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">352. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Compreſſionem ingentem experimur in aere, quæ in
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0213-02
"
xlink:href
="
note-0213-02a
"
xml:space
="
preserve
">Compreſſio a
<
gap
/>
<
gap
/>
<
lb
/>
ris a qua vi pro-
<
lb
/>
veniat: aquæ
<
lb
/>
compreſſio cur
<
lb
/>
ad ſenſum nul-
<
lb
/>
la: unde muta-
<
lb
/>
tio in vapores
<
lb
/>
tam elaſtices
<
unsure
/>
.</
note
>
eo eſt proportionalis vi comprimenti. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Pro eo caſu demon-
<
lb
/>
ſtravit Newtonus Princ. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Lib. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">3. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">prop. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">23, vim particularum
<
lb
/>
repulſivam mutuam debere eſſe in ratione reciproca ſimplici
<
lb
/>
diſtantiarum. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quare in iis diſtantiis, quas habere poſſunt par-
<
lb
/>
ticulæ aeris perſeverantis cum ejuſmodi proprietate, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">formam
<
lb
/>
aliam non inducentis (nam & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">aerem poſſe e volatili fieri fi-
<
lb
/>
xum, Newtonus innuit, ac Haleſius inprimis uberrime demon-
<
lb
/>
ſtravit), oportet, arcus MN accedat ad formam arcus hy-
<
lb
/>
perbolæ conicæ Apollonianæ. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">At in aqua compreſſio ſenſibi-
<
lb
/>
lis habetur nulla, utcunque magnis ponderibus comprimatur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Inde aliqui inferunt, ipſam elaſtica vi carere, ſed perperam; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
quin immo vires habere debet ingentes diſtantiis utcunque pa-
<
lb
/>
rum imminutis; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quanquam eædem particulæ debent eſſe prope
<
lb
/>
limites, nam & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">diſtractioni reſiſtit aqua. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Infinita ſunt curva-
<
lb
/>
rum genera, quæ poſſunt rei ſatisſacere, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſatis eſt, ſi arcus
<
lb
/>
EF directionem habeat fere perpendicularem axi AC. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Si cur-
<
lb
/>
vam cognitam adhibere libeat; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſatis eſt, ut arcus EF accedat
<
lb
/>
plurimum ad logiſticam, cujus ſubtangens ſit perquam exigua
<
lb
/>
reſpectu diſtantiæ AD. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Demonſtratur paſſim, ſubtangentem. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
logiſticæ ad intervallum ordinatarum exhibens rationem duplam
<
lb
/>
eſſe proxime ut 14 ad 10; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">eadem ſubtangens ad intervallum,
<
lb
/>
quod exhibeat ordinatas in quacunque magna ratione inæqua-
<
lb
/>
litatis, habet in omnibus logiſticis rationem eandem. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Si igi-
<
lb
/>
tur minuatur fubtangens logiſticæ, quantum libuerit; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">minuetur
<
lb
/>
utique in eadem ratione intervallum BD reſpondens cuicunque
<
lb
/>
rationi ordinatarum BF, DE, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">accedet ad æqualitatem,
<
lb
/>
quantum libuerit, ratio AB ad AD, a qua pendet compreſ-
<
lb
/>
ſio; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">cujus ratio reciproca triplicata eſt ratio denſitatum,
<
lb
/>
cum ſpatia ſimilia ſint in ratione triplicata laterum homolo-
<
lb
/>
gorum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">maſſa compreſſa poſſit cum eadem nova denſitate
<
lb
/>
redigi ad formam ſimilem. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quare poterit haberi incremen-
<
lb
/>
tum vis comprimentis in quacunque ingenti ratione auctæ cum
<
lb
/>
compreſſione utcunque exigua, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ratione denſitatum utcunque
<
lb
/>
accedente ad æqualitatem. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Verum ubi ordinata ED jam ſatis
<
lb
/>
exigua fuerit, debet curva recedere plurimum ab arcu logiſti-
<
lb
/>
cæ, ad quem acceſſerat, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">qui in infinitum protenditur ex par-
<
lb
/>
te eadem, ac debet accedere ad axem AC, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ipſum ſecare, ut
<
lb
/>
habeantur deinde vires attractivæ, quæ ingentes etiam eſſe poſ-
<
lb
/>
ſunt; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">tum poſt exiguum intervallum debet haberi alius </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>