Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009715
">
<
pb
pagenum
="
564
"
xlink:href
="
016/01/213.jpg
"/>
eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.009716
">Quamobrem vbi paululum impetus re
<
lb
/>
ſederit, philoſophia te munias, obduraque
<
lb
/>
aduerſus dolores illius præceptis. </
s
>
<
s
id
="
s.009717
">Sed illico
<
lb
/>
hæc meditari à dolore, neque facilè, neque
<
lb
/>
tutum eſt: </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009718
">
<
margin.target
id
="
marg1359
"/>
Luctus
<
lb
/>
gentilibus
<
lb
/>
præferendi
<
lb
/>
varietas.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009719
">
<
margin.target
id
="
marg1360
"/>
Lachrymæ &
<
lb
/>
ſuſpitia cur
<
lb
/>
dolorem le
<
lb
/>
niant.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009720
">
<
margin.target
id
="
marg1361
"/>
Tria qua li
<
lb
/>
berant homi
<
lb
/>
nem in luctu
<
lb
/>
conſtitutum
<
lb
/>
à periculo.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009721
">Mors repen
<
lb
/>
tina ob lu
<
lb
/>
ctum ſiccum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009722
">Damna cohi
<
lb
/>
biti luctus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009723
">Sed dices, cur ſi communia ſunt genera
<
lb
/>
lia hominum inſtituta, linguæ tamen di
<
lb
/>
uerſæ ſunt, & varia loquendi genera? </
s
>
<
s
id
="
s.009724
">Id con
<
lb
/>
tingit ex locorum natura, quum Itali vix pe
<
lb
/>
ctore vocem poſſint edere, Hebræi facilli
<
lb
/>
mè, nec niſi fermè cum quodam ſonitu loqui
<
lb
/>
poſſunt, inde tranſlatæ voces, quum non
<
lb
/>
propriam aſſequuntur pronunciationem,
<
expan
abbr
="
de-generãt
">de
<
lb
/>
generant</
expan
>
. </
s
>
<
s
id
="
s.009725
">Sed & vulgus dum ſine cura profert
<
lb
/>
illas, vitiat & adulterat: vnde linguarum va
<
lb
/>
rietas à plebe ſemper ducit originem, vin
<
lb
/>
cente multitudine. </
s
>
<
s
id
="
s.009726
">Inde in nundinis miſta
<
lb
/>
colluuie gentium, variarumque linguarum,
<
lb
/>
perpetuò alia nomina ſurgunt, quibus naſ
<
lb
/>
centibus velut etiam hominibus, neceſſe eſt
<
lb
/>
illa, quæ horum loco ſtabant interire. </
s
>
<
s
id
="
s.009727
">Vtili
<
lb
/>
tas verò quæ ex varietate linguarum habe
<
lb
/>
tur, eſt vt omnes animi affectus poſſint ex
<
lb
/>
plicari. </
s
>
<
s
id
="
s.009728
">Cuius rei indicium eſt, quòd neque
<
lb
/>
Homeri ſententiam Latinè, aut materna no
<
lb
/>
ſtra lingua expreſſeris, nec Virgilij Græcè,
<
lb
/>
aut materna lingua, multò minus Franciſci
<
lb
/>
Petrarchæ ſenſus carminibus materna lin
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1362
"/>
<
lb
/>
gua editos Latinè Gręcéve. </
s
>
<
s
id
="
s.009729
">Vt verò hæc vti
<
lb
/>
litas varietatis linguarum, ſic commercia ſi
<
lb
/>
militudinis. </
s
>
<
s
id
="
s.009730
">Apud pleraſque tamen gentes
<
lb
/>
commerciorum cauſa tum originis duplex
<
lb
/>
lingua in vſu fuit: tum verò quæ plebem à
<
lb
/>
patritiis diſtingueret, velut apud Romanos,
<
lb
/>
vel Ciceronis teſtimonio. </
s
>
<
s
id
="
s.009731
">Vnde quæſtio illa
<
lb
/>
diſcuſſa, an materna lingua ſcripſerint Cice
<
lb
/>
ro, Liuius, Saluſtiuſque. </
s
>
<
s
id
="
s.009732
">Certum eſt aliam
<
lb
/>
fuiſſe linguam politiorem quàm plebis, non
<
lb
/>
tamen adeò differentem à materna, vt noſtra
<
lb
/>
à Latina. </
s
>
<
s
id
="
s.009733
">Id etiam clarè perſpicies ſi oratio
<
lb
/>
nem Vitruuij, qui vir plebeius erat, orationi
<
lb
/>
Ciceronis viri conſularis conferes. </
s
>
<
s
id
="
s.009734
">Sic nunc
<
lb
/>
Græci habent vulgarem, & pertritam aliam
<
lb
/>
ab ea in qua libri tot celebres antiquorum
<
lb
/>
Græcorum habentur. </
s
>
<
s
id
="
s.009735
">Et Turcæ propria pro
<
lb
/>
vulgari, Patritij Illyrica loquuntur, eruditi
<
lb
/>
Arabica aſcribunt, atque interpretantur. </
s
>
<
s
id
="
s.009736
">Iu
<
lb
/>
dæi quoque regionis quam incolunt
<
expan
abbr
="
linguã
">linguam</
expan
>
<
lb
/>
habent, & propriam, quæ Hebræa eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.009737
">Nos
<
lb
/>
etiam Italicam habemus à Latina
<
expan
abbr
="
diſtinctã
">diſtinctam</
expan
>
,
<
lb
/>
aliamque politiorem, quàm Thuſcam, ſeu
<
lb
/>
Hetruſcam appellamus: adeò vt non iam
<
lb
/>
duas, ſed tres linguas ſingulæ nationes ha
<
lb
/>
beant. </
s
>
<
s
id
="
s.009738
">Nam & Romani (vt dixi) loco popu
<
lb
/>
laris, & patritiæ, quæ illis erat qualis nobis
<
lb
/>
Hetruſca, Græcam habebant loco noſtræ
<
lb
/>
Latinæ linguæ. </
s
>
<
s
id
="
s.009739
">Græci quoque antiqui ha
<
lb
/>
buerunt popularem, & expolitam linguam:
<
lb
/>
pro exotica aliud genus erat linguæ, quod fa
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1363
"/>
<
lb
/>
cilè qui
<
expan
abbr
="
eorũ
">eorum</
expan
>
poëmata leget, percipiet. </
s
>
<
s
id
="
s.009740
">Afri
<
lb
/>
quoque triplicem habent linguam: nam prę
<
lb
/>
ter expolitam, & popularem eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.009741
">Africana
<
lb
/>
propria, in qua plurimos libros è Latina
<
lb
/>
conuerſos, qui à Latinis deſiderantur, ſupe
<
lb
/>
reſſe affirmat Ioannes Leo Africanam, nunc
<
lb
/>
dico non propriam rurſus, ſed Arabicam.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009742
">Nam conſtat libros Galeni plurimos, tum
<
lb
/>
cæterorum in Arabicam linguam tranſlatos
<
lb
/>
eſſe, quibus nos caremus. </
s
>
<
s
id
="
s.009743
">Et horum etiam
<
lb
/>
pars aſque Græco exemplari apud nos eſt,
<
lb
/>
quamvis perexigua. </
s
>
<
s
id
="
s.009744
">Multa perierunt incu
<
lb
/>
ria, alia ſeruantur etiam abditis in locis. </
s
>
<
s
id
="
s.009745
">Re
<
lb
/>
fert Munſterus, in Fuldæ ciuitatis Germaniæ
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1364
"/>
<
lb
/>
cœnobio, quod templo adiacet principali, in
<
lb
/>
quo beatus Bonifacius, qui Germanos ad
<
lb
/>
Chriſti fidem vertit, ſitus eſt, bibliothe
<
lb
/>
cam eſſe à Carolo Magno annis iam ſeptin
<
lb
/>
gentis inſtructam omni librorum genere, at
<
lb
/>
que adhuc extare. </
s
>
<
s
id
="
s.009746
">Ita latent vndique monu
<
lb
/>
menta magnorum virorum, linguiſque ſer
<
lb
/>
uantur, modò non indigenarum, modò ne
<
lb
/>
que propriis. </
s
>
<
s
id
="
s.009747
">Eſt enim Germanis idem tri
<
lb
/>
plex vſus linguarum qui omnibus aliis. </
s
>
<
s
id
="
s.009748
">Nec
<
lb
/>
ſolùm legendi, ſcribendique notis, ac loquen
<
lb
/>
di differunt gentes, ſed & ſcribendi modis.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1365
"/>
<
lb
/>
Nam Latini à dextra in ſiniſtram, Hebræi à
<
lb
/>
ſiniſtra tendunt ſcribentes in dextram. </
s
>
<
s
id
="
s.009749
">Indi
<
lb
/>
Cambaienſes à ſurſum deorſum. </
s
>
<
s
id
="
s.009750
">Neque alij
<
lb
/>
poſſunt excogitari ſcribendi modi, niſi ſi
<
lb
/>
quis etiam tranſuerſim velit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009751
">
<
margin.target
id
="
marg1362
"/>
Romani du
<
lb
/>
plici lingua
<
lb
/>
vtebantur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009752
">
<
margin.target
id
="
marg1363
"/>
Libri in lin
<
lb
/>
gua Africa
<
lb
/>
na, ex Lati
<
lb
/>
no verſi, qui
<
lb
/>
apud nos de
<
lb
/>
ſiderantur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009753
">
<
margin.target
id
="
marg1364
"/>
Bibliotheca
<
lb
/>
maxima.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009754
">
<
margin.target
id
="
marg1365
"/>
Scribendi
<
lb
/>
tres modi.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009755
">Difficillimum verò eſt, ex omnibus homi
<
lb
/>
num actionibus, duobus ſimul motibus con
<
lb
/>
trariis manere: velut manum eleuando pe
<
lb
/>
dem demittere: ſpiritum ore exſufflare, nari
<
lb
/>
bus attrahere: quòd Moſchouitæ tubicines
<
lb
/>
facere ſolent: vt alterum cithariſtæ, vtrunque
<
lb
/>
vſu conſtat: & vt hoc vltimum admiratione
<
lb
/>
dignum, tibicinem videre perpetuò buccas
<
lb
/>
inflantem, ita illud vtiliſſimum: quòd eò
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1366
"/>
<
lb
/>
traduci poteſt, vt ad diuinationem, &
<
expan
abbr
="
lucrũ
">lucrum</
expan
>
<
lb
/>
maximum conducat. </
s
>
<
s
id
="
s.009756
">Mutilos hos ſolemus
<
lb
/>
vocare, cæci, ſurdi, ſtrabi, claudi, ſex digiti, ta
<
lb
/>
liaque monſtra naturæ, quæ moribus prauis
<
lb
/>
prædita ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.009757
">Facillimè negotium abſoluunt
<
lb
/>
Aſtronomi, maleficas dominari dicentes, à
<
lb
/>
quibus flagitiorum colluuies ortum habet.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009758
">Nos dicemus aberraſſe naturam in faciliori
<
lb
/>
bus, ob id verius in difficillimis defeciſſe:
<
lb
/>
itaque vt omnes mutili improbi ſunt, ita
<
lb
/>
non omnes, qui corpore ſunt non vitiati in
<
lb
/>
tegris ſunt moribus: nam plus exigitur ad
<
lb
/>
formandum,
<
expan
abbr
="
abſq;
">abſque</
expan
>
culpa animum quàm cor
<
lb
/>
pus. </
s
>
<
s
id
="
s.009759
">Ergo peſſimi ſunt omnium gibbi, cùm
<
lb
/>
error ſit circa cor principium totius corporis
<
lb
/>
poſt cæci, ſtrabique quòd circa cerebrum na
<
lb
/>
tura deliquerit. </
s
>
<
s
id
="
s.009760
">Inde muti, ſurdique nam in
<
lb
/>
minus nobili cerebri parte natura defecit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009761
">Inde claudi, hos ſequuntur qui in magno
<
lb
/>
membro ſunt vitiati, poſt quos ſex digni, &
<
lb
/>
qui digitos habent iunctos: nam in minus
<
lb
/>
neceſſariis aberravit. </
s
>
<
s
id
="
s.009762
">Vltimus locus eſt ver
<
lb
/>
rucis, ac veſtigiis, quæ cicatrices æmulan
<
lb
/>
tur. </
s
>
<
s
id
="
s.009763
">Sed verrucas extirpare licet oleo vitrioli
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1367
"/>
<
lb
/>
etiam naturales. </
s
>
<
s
id
="
s.009764
">Sicut & glabrum locum
<
lb
/>
efficit, ſi ipſum primò oleo linias, pòſt
<
lb
/>
madefactum linteum lixiuio, in quo calx,
<
lb
/>
& auripigmentum incocta, & diſſoluta ſint:
<
lb
/>
poteſt enim hoc medicamentum radicitùs
<
lb
/>
pilos extirpare: & niſi oleo præuertas
<
emph
type
="
italics
"/>
(
<
emph.end
type
="
italics
"/>
vt
<
lb
/>
dixi) aut etiam diutius hæreat, medicamen
<
lb
/>
tum excoriat. </
s
>
<
s
id
="
s.009765
">A qua etiam prima deſtillatio
<
lb
/>
nis gypſi, & ſalis gemmæ idem facit, ſecun
<
lb
/>
da acrior eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.009766
">Eodem modo variolarum ve
<
lb
/>
ſtigia, & quæ lentibus ſimilia videntur,
<
lb
/>
acetum deſtillatum acerrimum tollit: opor
<
lb
/>
tet autem ſequenti die aqua abluere locum
<
lb
/>
in qua furfur, & malua decocta ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.009767
">Ve
<
lb
/>
rùm poſtquàm in ornatus mentionem in
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1368
"/>
<
lb
/>
cidi, de his quæ ad pulchritudinem faciunt
<
lb
/>
dicendum eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.009768
">Tria verò ſunt illius capita, </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>