Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

Page concordance

< >
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N1A407">
            <p id="N1BD9E" type="main">
              <s id="N1BDC0">
                <pb pagenum="181" xlink:href="026/01/213.jpg"/>
              globo, cuius aliquæ partes deſtruuntur, ne ſint fruſtrà, quod ſuprà de pro­
                <lb/>
              jecto per horizontalem vel inclinatam luculenter demonſtrauimus. </s>
            </p>
            <p id="N1BDCD" type="main">
              <s id="N1BDCF">Quintò ſi demittatur ex alia naui proxima immobili perpendiculari­
                <lb/>
              ter omninò deſcendet; </s>
              <s id="N1BDD5">Vnde valde hallucinantur ij, qui exiſtimant hunc
                <lb/>
              motum eſſe ab aëre quem nauis commouet, quod falſiſſimum eſt, quia
                <lb/>
              pertica ad inſtar mali parùm aëris commouet; </s>
              <s id="N1BDDD">adde quod aër retrò agi­
                <lb/>
              tur, vt patet in aqua; </s>
              <s id="N1BDE3">præterea ſi è curru immobili demittatur globus eo
                <lb/>
              tempore, quo alius currus præteruolat, deſcendit perpendiculariter; </s>
              <s id="N1BDE9">ſi ve­
                <lb/>
              rò è curru mobili etiam in maiori diſtantia porrecta ſcilicet maximè
                <lb/>
              extra currum demittente dextera; </s>
              <s id="N1BDF1">globus ab ipſo curru capietur; </s>
              <s id="N1BDF5">hîc
                <lb/>
              etiam obſeruabis idem prorſus accidere in curru mobili, quod in naui; </s>
              <s id="N1BDFB">ſi
                <lb/>
              enim è feneſtra currus mobilis demittas pilam, ſemper cadet ex aduerſo;
                <lb/>
              idem dico de currente equo, cui inſidens demittat globum, imò ſi locus
                <lb/>
              ſit planus & politus, pila per aliquod tempus currum, vel equitem inſe­
                <lb/>
              quetur, quod quiſque probare poterit, vt reuerâ centies probatum
                <lb/>
              fuit. </s>
            </p>
            <p id="N1BE09" type="main">
              <s id="N1BE0B">Sextò ad rationem Galilei, qui contendit motum circularem circa
                <lb/>
              centrum terræ eſſe æquabilem, quia ſcilicet mobile non recedit à centro:
                <lb/>
              leuis eſt omninò ratio; </s>
              <s id="N1BE13">quia globus in medio aëre motu mixto mouetur,
                <lb/>
              id eſt habet impetum partim deorſum, partim per tangentem, & nullo
                <lb/>
              modo per circularem, vt certum eſt; </s>
              <s id="N1BE1B">nec enim rotata alium impetum im­
                <lb/>
              primunt, igitur violentus eſt; </s>
              <s id="N1BE21">igitur deſtrui debet etiam iuxta commu­
                <lb/>
              nia principia: </s>
              <s id="N1BE27">adde quod motus mixtus fit per Diagonalem quod etiam
                <lb/>
              ipſe admittit; </s>
              <s id="N1BE2D">igitur totus impetus æqualem motum non habet; </s>
              <s id="N1BE31">nec enim
                <lb/>
              Diagonalis æqualis eſt vnquam duobus lateribus; </s>
              <s id="N1BE37">igitur aliquid illius
                <lb/>
              fruſtrà eſt; </s>
              <s id="N1BE3D">igitur deſtrui debet; </s>
              <s id="N1BE41">præterea licèt motus circularis ſit peren­
                <lb/>
              nis circa centrum mundi; </s>
              <s id="N1BE47">nam de illo tantùm eſt quæſtio, hoc ipſum
                <lb/>
              ſupponit primò motum illum eſſe ſimplicem; </s>
              <s id="N1BE4D">ſecundò, nullam prorſus
                <lb/>
              eſſe reſiſtentiam; </s>
              <s id="N1BE53">atqui in hoc caſu vtrumque deficit; </s>
              <s id="N1BE57">nam motus ille
                <lb/>
              circularis non eſt ſimplex ſed mixtus, & obeſt reſiſtentia aquæ, vt ſuprà
                <lb/>
                <expan abbr="dictũ">dictum</expan>
              eſt; niſi verò conſideres
                <expan abbr="deſcendentẽ">deſcendentem</expan>
              globum è ſummo malo, quis
                <lb/>
              dicat eſſe circularem? </s>
              <s id="N1BE68">adde quod nauis imprimit tantùm rectum per
                <lb/>
              tangentem, vt iam ſuprà dictum eſt; </s>
              <s id="N1BE6E">porrò ad illud, quod dicit non de­
                <lb/>
              ſtrui motum circularem à naturali, cui non eſt contrarius, cum non re­
                <lb/>
              moueat longiùs à centro; </s>
              <s id="N1BE76">videtur omninò diſſimulare cauſam impetus
                <lb/>
                <expan abbr="deſtructiuã">deſtructiuam</expan>
              , quæ cettè in
                <expan abbr="cõtrarietate">contrarietate</expan>
              tantùm determinationis poſita eſt,
                <lb/>
              vt ſuprà dictum eſt; </s>
              <s id="N1BE85">ex qua ſequitur aliquid impetus fruſtrà eſſe; </s>
              <s id="N1BE89">ac pro­
                <lb/>
              inde deſtrui per Axioma illud toties decantatum,
                <emph type="italics"/>
              Quod frustrà eſt, non eſt
                <emph.end type="italics"/>
              : </s>
              <s id="N1BE95">
                <lb/>
              Præterea non video quomodo hanc rationem proponat magnus Gali­
                <lb/>
              leus, qui nullum alium impetum violentum deſtrui putat, nîſi tantùm il­
                <lb/>
              lum, qui eſt per lineam verticalem ſurſum; nam ex motu illo impreſſo
                <lb/>
              æquabili, & naturali accelerato ſuas Parabolas adſtruit. </s>
            </p>
            <p id="N1BEA0" type="main">
              <s id="N1BEA2">Septimò, non eſt tamen quod diffitear ingeniosè excogitatum ab eo
                <lb/>
              fuiſſe, ideo globum è ſummo malo demiſſum ad imum deſcendere, quod
                <lb/>
              ſcilicet deſcendat motu mixto ex naturali accelerato, & violento æqua-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>