Agricola, Georg
,
De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ...
,
1556
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
page
|<
<
of 599
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
id
="
N10018
">
<
p
id
="
N14F87
"
type
="
main
">
<
s
id
="
N155BE
">
<
expan
abbr
="
cõburũtur
">
<
pb
pagenum
="
196
"
xlink:href
="
001/01/206.jpg
"/>
runtur</
expan
>
, quod
<
expan
abbr
="
tantulũ
">tantulum</
expan
>
<
expan
abbr
="
metallũ
">metallum</
expan
>
perdere
<
expan
abbr
="
damnũ
">damnum</
expan
>
ſit
<
expan
abbr
="
exiguũ
">exiguum</
expan
>
: at à magna uilis me
<
lb
/>
talli maſſa
<
expan
abbr
="
metallũ
">metallum</
expan
>
precioſum ſemper ſecernitur, ut in eodem lib. 10. undeci
<
lb
/>
moque
<
expan
abbr
="
exponã
">exponam</
expan
>
. </
s
>
<
s
id
="
N155EA
">
<
expan
abbr
="
Miſturã
">Miſturam</
expan
>
<
expan
abbr
="
aũt
">aut</
expan
>
æris et argenti hoc modo experimur. </
s
>
<
s
id
="
N155F4
">Artifex ex
<
lb
/>
aliquot panibus æris excindit portiones, ex paruis paruas, ex mediocribus
<
lb
/>
mediocres, ex magnis magnas:
<
expan
abbr
="
ueruntamẽ
">ueruntamen</
expan
>
paruæ
<
expan
abbr
="
magnitudinẽ
">magnitudinem</
expan
>
dimidiæ nu
<
lb
/>
cis auellanæ æquant, magnæ dimidiæ caſtaneæ
<
expan
abbr
="
molẽ
">molem</
expan
>
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
excedunt, medio
<
lb
/>
cres mediocri modo ſe habent. </
s
>
<
s
id
="
N1560F
">Excindit uerò portiones ex media inferiori
<
lb
/>
parte cuiuſque panis: quas portiones ſimul
<
expan
abbr
="
cõijcit
">conijcit</
expan
>
in
<
expan
abbr
="
catillũ
">catillum</
expan
>
triangularem
<
expan
abbr
="
nouũ
">no
<
lb
/>
uum</
expan
>
&
<
expan
abbr
="
purũ
">purum</
expan
>
, additque ſchœdas quæ pondus
<
expan
abbr
="
ſcriptũ
">ſcriptum</
expan
>
<
expan
abbr
="
cõtinent
">continent</
expan
>
, quod
<
expan
abbr
="
habẽt
">habent</
expan
>
<
expan
abbr
="
oẽs
">eos</
expan
>
<
lb
/>
æris panes quanti
<
expan
abbr
="
tandẽ
">tandem</
expan
>
fuerint, uerbi cauſa. </
s
>
<
s
id
="
N1563C
">Hæ portiones, ſic enim ſcribit,
<
lb
/>
exciſæ ſunt ex ære, quod pendit uiginti centumpondia: itaque cùm ſcire uult
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
quotã
">quotam</
expan
>
argenti
<
expan
abbr
="
partẽ
">partem</
expan
>
<
expan
abbr
="
unũ
">unum</
expan
>
eiuſmodi æris
<
expan
abbr
="
centumpondiũ
">centumpondium</
expan
>
in ſe
<
expan
abbr
="
cõtineat
">contineat</
expan
>
, primò
<
lb
/>
in
<
expan
abbr
="
circulũ
">circulum</
expan
>
<
expan
abbr
="
ferreũ
">ferreum</
expan
>
prunas inijcit: deinde ad eas addit carbones. </
s
>
<
s
id
="
N15660
">
<
expan
abbr
="
Cũ
">Cum</
expan
>
uerò ignis
<
lb
/>
iam uires habuerit,
<
expan
abbr
="
tũc
">tunc</
expan
>
ſchœda ex catillo exempta aſſeruataque
<
expan
abbr
="
eũ
">eum</
expan
>
<
expan
abbr
="
catillũ
">catillum</
expan
>
in
<
expan
abbr
="
ignẽ
">i
<
lb
/>
gnem</
expan
>
imponit, quartaque unius horæ parte ſenſim calefacit donec
<
expan
abbr
="
excãdeſcat
">excandeſcat</
expan
>
:
<
lb
/>
poſtea flatu follis duplicati dimidio horæ ſpacio excitat et auget
<
expan
abbr
="
ignẽ
">ignem</
expan
>
: tanto
<
lb
/>
enim
<
expan
abbr
="
tẽporis
">temporis</
expan
>
interuallo æs
<
expan
abbr
="
plũbi
">plumbi</
expan
>
expers calefieri et liqueſcere aſſolet: quod
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
aũt
">aut</
expan
>
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
caret
<
expan
abbr
="
plũbo
">plumbo</
expan
>
, citius. </
s
>
<
s
id
="
N1569B
">Itaque cùm ferè ad definiti temporis
<
expan
abbr
="
ſpaciũ
">ſpacium</
expan
>
inflaue
<
lb
/>
rit follem, tunc forcipe remouet prunas, & ligno in tenue ſciſſo, quod forci
<
lb
/>
pe prehendit, æs mouet. </
s
>
<
s
id
="
N156A6
">Quod fi facile mouere
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
poteſt, ſignum eſt ipſum
<
lb
/>
prorſus
<
expan
abbr
="
liquefactũ
">liquefactum</
expan
>
<
expan
abbr
="
nondũ
">nondum</
expan
>
eſſe: id ſi intelligit
<
expan
abbr
="
iterũ
">iterum</
expan
>
in
<
expan
abbr
="
catillũ
">catillum</
expan
>
imponit
<
expan
abbr
="
carbonẽ
">carbo
<
lb
/>
nem</
expan
>
<
expan
abbr
="
magnũ
">magnum</
expan
>
, prunaſque ante exemptas in
<
expan
abbr
="
eundẽ
">eundem</
expan
>
reponit, rurſusque ad breue tem
<
lb
/>
pus inflat
<
expan
abbr
="
ſollẽ
">follem</
expan
>
. </
s
>
<
s
id
="
N156D3
">Vbi uerò æs omne
<
expan
abbr
="
liquefactũ
">liquefactum</
expan
>
fuerit,
<
expan
abbr
="
tũc
">tunc</
expan
>
ultrà follis flatu
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
<
lb
/>
utitur: nam ſi eo uteretur ignis
<
expan
abbr
="
partẽ
">partem</
expan
>
æris
<
expan
abbr
="
cõſumeret
">conſumeret</
expan
>
, fieretque quod
<
expan
abbr
="
reliquũ
">reliquum</
expan
>
<
lb
/>
eſſet ditius
<
expan
abbr
="
quã
">quam</
expan
>
panes è quibus eſt exciſum: qui
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
leuis error eſt. </
s
>
<
s
id
="
N156FA
">Itaque
<
expan
abbr
="
quãprimũ
">quan
<
lb
/>
primum</
expan
>
æs ſatis fuerit
<
expan
abbr
="
liquefactũ
">liquefactum</
expan
>
, id ipſum fundit in
<
expan
abbr
="
canaliculũ
">canaliculum</
expan
>
<
expan
abbr
="
ferreũ
">ferreum</
expan
>
: qui ma
<
lb
/>
gnus aut paruus ſolet eſſe, prout
<
expan
abbr
="
multũ
">multum</
expan
>
aut
<
expan
abbr
="
paucũ
">paucum</
expan
>
æs in catillo experimenti
<
lb
/>
gratia liquefit. </
s
>
<
s
id
="
N1571B
">Habet autem ſuum manubrium ſimiliter ferreum, quo capit
<
lb
/>
ipſum cùm æs infuſum fuerit, ac immergit in aquam ſolij prope locati, ut æs
<
lb
/>
refrigeretur: quod rurſus ad ignem exiccat, cuneoque ferreo eius
<
expan
abbr
="
cuſpidẽ
">cuſpidem</
expan
>
de
<
lb
/>
cutit. </
s
>
<
s
id
="
N15728
">Portionem uerò cuſpidi proximam ſuper incude cudit, efficitque bra
<
lb
/>
cteam: quam diſcindit in particulas.</
s
>
</
p
>
<
p
id
="
N1572D
"
type
="
caption
">
<
s
id
="
N1572F
">C
<
emph
type
="
italics
"/>
analiculus ferreus
<
emph.end
type
="
italics
"/>
A. E
<
emph
type
="
italics
"/>
ius manubrium
<
emph.end
type
="
italics
"/>
B.</
s
>
</
p
>
<
figure
id
="
id.001.01.206.1.jpg
"
xlink:href
="
001/01/206/1.jpg
"
number
="
69
"/>
<
p
id
="
N15743
"
type
="
main
">
<
s
id
="
N15745
">Alij æs
<
expan
abbr
="
liquefactũ
">liquefactum</
expan
>
carbone tiliæ agitant: mox in ſcopas, ex betula factas
<
lb
/>
nouas & puras
<
expan
abbr
="
fundũt
">fundunt</
expan
>
: quibus
<
expan
abbr
="
ſuppoſitũ
">ſuppoſitum</
expan
>
eſt uas
<
expan
abbr
="
ligneũ
">ligneum</
expan
>
ſatis
<
expan
abbr
="
amplũ
">amplum</
expan
>
& aquæ
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
plenũ
">plenum</
expan
>
: tunc diſſoluitur in globulos minutos, quantuli ſunt ſemina canabis. </
s
>
<
s
id
="
N15763
">
<
lb
/>
Alij loco
<
expan
abbr
="
ſcoparũ
">ſcoparum</
expan
>
ſtramen
<
expan
abbr
="
ſumũt
">ſumunt</
expan
>
. </
s
>
<
s
id
="
N1576F
">Alij
<
expan
abbr
="
lapidẽ
">lapidem</
expan
>
<
expan
abbr
="
latũ
">latum</
expan
>
in uas imponunt, &
<
expan
abbr
="
tantã
">tantam </
expan
>
</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>