Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Table of contents

< >
< >
page |< < of 290 > >|
214 tertiã / vt conſtat. Ex hoc ſequit̄̄ /  ſecundus exceſſus
eſt ſecūda pars proportionalis proportiõe f. et ter­
tius tertia / et ſic ↄ̨ſequenter.
Ex eo  primus illoruꝫ
eſt prima / et ſic patet prīa ꝑs ↄ̨cluſiõis.
Et ex illa fa­
cile ꝑſuadetur ſcḋa quoniam ille partes cõtinuo ſe
habent in alia et alia ꝓportiõe puta minori et mi-
nori: igit̄̄ impoſſibile eſt intellectui finito illaꝫ inifi­
nitam ꝓportionū diuerſitatē cõmenſurare: et ꝑ con­
ſequens impoſſibile eſt ip̄m metiri ꝓportionē quã
illud corpus adequate acq̇ſiuit: et ſic patet cõcluſio
Septima concluſio diuiſa hora per
partes proportionales proportione ad libitū ex-
optata cõſtitutiſ certis ordinibꝰ partiū propor-
tionaliū inter ſcalariter ſe habentiū: totum cor-
pus abſoluētiū iuxta tenorē primi ↄ̨cluſionis ſepti­
mi capitis prime partis: et in prīo illorū aliqḋ cor­
pus augmētetur acquirendo aliquã proportioneꝫ
et in ſecundo eque velociter augmētetur: et ita ī quo­
libet ſi plures fuerint: illud corpus minorē propor­
tionem acquirit in quolibet ſequenti ꝙ̄ immediate
precedēti in proportione qua hora diuidit̄̄.
Exem-
plum / vt ſi hora diuidat̄̄ proportione dupla et con-
ſtituūtur tres ordines partiū proportionabilium
interſcalariter ſe habentiū qui ordines totū corpꝰ
abſoluant: et in primo illorū ordinum vnum pedale
aliqualiter velociter augmētetur: et in ſecūdo eque
velociter: et in tertio ſimiliter.
Tūc dico /  ſi in ṗmo
ordine acquiſiuit proportionē duplam: in ſecundo
ordine acq̇ſiuit medietatē duple.
Et in tertio quar­
tam duple.
Patet / q2 illi ordines cõtinuo. ſe habēt
in proportione dupla q̄ eſt proportio diuiſionis: et
vniuerſaliter patet hec ↄ̨cluſio ex prima cõcluſione
ſeptimi capitis preallegata. 111. correĺ.
¶ Ex quo ſequitur pri­
mo /  cõſciſa hora per partes ꝓportionales q̈uis
proportione: ſignatiſ certis ordinibus / vt dictum
eſt in cõcluſione: et in quolibet ſequēti velociꝰ aug-
mentetur aliquod corpus ꝙ̄ in p̄cedēte in ꝓportiõe
diuiſionis hore.
Tunc in quolibet illorum ordinū
tantã proportionē acquirit ſicut in prima: et ſi fue-
rint quatuor ordines: et in primo acquiſiuit ꝓpor-
tionē ſexquialterã: in omnibus illis acquiſiuit qua­
tuor ſexquialteras.
Patet hoc correlariū / quia illi
ordines ſe habent in proportione diuiſionis hore
et in ea proportione in qua ſunt minores corpus ve­
locius augmentatur in illis: igitur tantã ꝓportio-
nem acquirit in quolibet ſequēti ſicut in primo.
222. correĺ.
¶ Sequitur ſecūdo /  diuiſa hora quacū propor-
tionem volueris: inſtructiſ ordinibus vt in ↄ̨clu-
ſione dicitur: et aliquod corpus in quolibet ſequen­
ti ordine velocius augmētetur ꝙ̄ immediate p̄cedē­
ti in certa maiori ꝓportiõe cõtinuo ꝙ̄ ſit ꝓportio di­
uiſionis: tſtc in quolibet ſequēti maiorē proportio­
nem acquirit ꝙ̄ in primo in ea ꝓportione per quaꝫ
proportio velocitatū augmētatiõis illius ordinis
et primi excedit proportionē primi ad ip̄m: vt ſi ho­
ra diuidat̄̄ proportiõe dupla et ↄ̨ſtituant̄̄ tres ordi­
nes: et in quolibēt pedale a. in quadruplo velocius
augmētetur p̄cederte: et tunc dico /  in tertio ordine
in quadruplo maiorē proportionē acquirit ꝙ̄ ī pri­
mo q2 ꝓportio primi ad tertiū eſt quadrupla et ve-
locitas augmentatiõis in tertio ad velocitatem
augmentatiõis in primo eſt ſexdecupla / vt pꝫ intuē­
ti, ſexdecupla em̄ excedit quadruplã, ideo in q̈dru-
plo maiorē proportionē acquirit in tertio ꝙ̄ in pri­
mo: et in ſecundo in duplo maiorē proportionē quã
in primo: quia proportio eorū ordinū eſt dnpla: et
proportio velocitatū quadrupla.
Modo quadru-
pla excedit duplam ꝑ duplã.
Patet ꝓbatio huius
correlarii ex quinta propoſitione ſecundi notabi-
lis tertii capitis ſecūdi tractatus. 333. correĺ.
¶ Sequit̄̄ tertio /
 partita hora per partes proportionales vna cer­
ta proportione ad libitū ſignata: cõſtructiſ ordi­
nibus quotcū horã ip̄am abſoluētibꝰ vt in cõclu­
ſione: et pedale.
A. in prīo aliquãtulū velociter au-
geatur: et in quolibet ſequēti ī certa proportiõe mi-
nore proportiõe diuiſiõis cõtinuo velocius ꝙ̄ in im­
mediate precedenti: tunc maiorem proportionē ac­
quirit in precēti ꝙ̄ in ſequēti in ea proportione
per quã proportio ordinis precedentis ad illum or­
dinē ſequentē excedit proportionē velocitatis aug-
mentationis ſequentis et precedentis vt ſi hora di-
uidatur ꝓportione ſexquialtera et conſtituant̄̄ tres
ordines.
Exempli gratia et in quolibet ſequente pe­
dale.
A. in ſexquitertio velocius augmentetur ꝙ̄ in
immediate precedēte.
Tunc dico /  in primo maio­
rem proportionem acquirit quam in tertio ordine
in ea proportione ꝑ quam proportio dupla ſexqui­
quarta qualis eſt inter primū ex tertiū excedit pro­
portionem ſuper ſeptipartientē nouas qualis eſt
inter velocitatem augmentationis tertii ordinis et
velocitatem primi: et quia proportio dupla ſexqui­
quarta excedit proportionē ſupra ſeptipartieutem
nouas per ꝓportionē ſupra decēſeptipartientem
ſexageſimas quartas.
Ideo in tali ꝓportione ma­
iorem latitudinē proportionis acquirit tale corpꝰ
in primo ordine ꝙ̄ in tertio.
Patet probatio huiꝰ
correlarii ex ſexta ꝓpoſitiõe ſecundi notabilis ter-
tii capitis ſecundi tractatꝰ preallegati.
Et ſic pote­
ris inferre infinita alia correlaria ex hac ſeptima
cõcluſione auxiliãtibus propoſitionibꝰ poſitis in
notabili preallegato.
Octaua concluſio diuiſo corpore per
partes proportionales qua volueris proportiõe
aſſumptiſ certis ordinibus partium proportio-
nabilium interſcalariter ſe habentium qui totum
corpus abſoluant: et quieſcentibus ceteris ordini-
bus vnꝰ illorū augeatur taliter  quelibet eiꝰ pars
acquirat tantam proportionem ſicut prima.
Tunc
ille ordo acquirat eam proportionem quam acqui­
rat prima pars eius: et totum corpus minorem pro­
portionē acquirit
Quã adinuenies documētis po­
ſitis in prima parte huius operis capite ſeptimo.
Prima pars huius concluſionis. patet ex quinta
concluſione huius / et ſecunda patet ex tertia cõclu-
ſione capitis in ea allegati.
Applica ſi potes.
Nona concluſio Diuiſa hora per par­
tes proportionales qua volueris proportione: et
in prima a. pedale aliquantulum velociter augea-
tur: et in ſecunda in duplo velocius: et in tertia in
triplo ꝙ̄ in prima: et in quarta in quadruplo ꝙ̄ in
prima: et ſic conſequenter: tunc illud pedale in illa
hora acquirit maiorem proportionem ꝙ̄ in prima
parte probortionali hore in proportione duplica­
ta ad ꝓportionē in qua ſe habet tota illa hora ſic
diuiſa ad primam partem eius proportionalē.
vt
diuiſa hora per partes proportionales proportio­
ne ſexquialtera: et augmentato pedali vt ponitur ī
concluſione.
Dico /  in tota illa hora illud pedale
acquirit maiorē proportionē ī nouocuplo ꝙ̄ in pri­
ma parte proportionali.
Quoniam hora diuiſa
per partes proportiones proportione ſexquialte-
ra ſe habet ad primã partē proportionalem pro-
portionē triplã: et proportio dupla ad triplam eſt
nouocupla.
Probatur hec concluſio. ¶ Supponē-
do primo /  ſi in hora diuiſa quauis proportione

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index