Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009810
">
<
pb
pagenum
="
568
"
xlink:href
="
016/01/215.jpg
"/>
que noſtris temporibus accidiſſe refert. </
s
>
<
s
id
="
s.009811
">Se
<
lb
/>
baſtianus Munſterus, vt duæ mulieres, qua
<
lb
/>
rum altera prægnans eſſet, inuicem collo
<
lb
/>
querentur: currens alia ſuperuenit, quæ lo
<
lb
/>
quentium capita colliſit: quæ grauida erat
<
lb
/>
dum pareret, ſigna timoris in infantibus ex
<
lb
/>
preſſit: ſiquidem duas puellas peperit, à
<
lb
/>
ſumma fronte vſque ad naſum iuncta è fa
<
lb
/>
cie, ſic vt non niſi obliquè ſpectare poſſent.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009812
">Superuixit hoc monſtrum tamen vſque ad
<
lb
/>
annum decimum. </
s
>
<
s
id
="
s.009813
">Altera mortua, atque ab
<
lb
/>
alia viuente exciſa, quæ ſupererat, & ipſa
<
lb
/>
mortua eſt: ſeu timore, ſeu pedore, ſeu ani
<
lb
/>
mi moleſtia, quam miſera, dum altera egro
<
lb
/>
taret contabeſcens ſuſceperat, extincta ſit,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1376
"/>
<
lb
/>
incertum eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.009814
">Certius illud eſt, quòd à mul
<
lb
/>
tis quæſitum eſt ſæpiùs, prægnantium affe
<
lb
/>
ctus fœtus, qui in vtero ſunt poſſe vitiare:
<
lb
/>
vnde tot maculæ infantibus vini, ſu illæ cu
<
lb
/>
tis, punicorum malorum, ac talium. </
s
>
<
s
id
="
s.009815
">Nam
<
lb
/>
quum mater harum puellarum concuſſa ti
<
lb
/>
more imaginem colliſi capitis retineret, ca
<
lb
/>
pita puellarum in vnum coierunt. </
s
>
<
s
id
="
s.009816
">Neque
<
lb
/>
enim id concuſſione ſola factum credide
<
lb
/>
rim, quanquam non parum ad hoc contu
<
lb
/>
lerit: quoniam ſæpius mulieres maiore im
<
lb
/>
petu collidunt ventrem, quàm tunc quum
<
lb
/>
caput illa colliſit: nec tamen gemini vnà
<
lb
/>
coëunt. </
s
>
<
s
id
="
s.009817
">Nam ſi modò concuſio cauſa hu
<
lb
/>
ius fuit, non iam capitis, ſed dum caput
<
lb
/>
alliditur, dorſi, vel ventris. </
s
>
<
s
id
="
s.009818
">Superuixiſſe ex
<
lb
/>
monſtris ſolum eum conſtat, qui puelli
<
lb
/>
medietatem ab vmbilico inferius incertam
<
lb
/>
habuit, adeò vt penè puelli
<
expan
abbr
="
ẽtiam
">etiam</
expan
>
min
<
lb
/>
geret. </
s
>
<
s
id
="
s.009819
">Circumuagabatur hoc monſtrum,
<
lb
/>
iuuenis vigeſimum quintum annum præfe
<
lb
/>
rebat, puelli pars inſerta qualis agentis
<
lb
/>
decimum annum, ſeu crura, ſeu pedes inſpi
<
lb
/>
ceres. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009820
">
<
margin.target
id
="
marg1375
"/>
Monſtra va
<
lb
/>
ria.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009821
">
<
margin.target
id
="
marg1376
"/>
<
expan
abbr
="
Prægnantiũ
">Prægnantium</
expan
>
<
lb
/>
affectus in
<
lb
/>
fœtus agere.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009822
">Hoc anno alium à Germania, priori ſi
<
lb
/>
millimum vidimus, ætas annorum circiter
<
lb
/>
viginti quinque, ſexusiuuenis incertus: pe
<
lb
/>
dulus infans maſculus, nam è penè min
<
lb
/>
xit, brachia, & manus, & crura contra
<
lb
/>
cta, ſed crura ſolum pro fœtus magnitu
<
lb
/>
dine, reliqua, quæ diximus exiliora, anus
<
lb
/>
nullus, nec interſtitium, ſed vtris in mo
<
lb
/>
dum coniuncti clunes. </
s
>
<
s
id
="
s.009823
">Senſu carere opor
<
lb
/>
tuit, nam capite animal perfectum, ſi de
<
lb
/>
ſtituatur, & motu, & ſenſu carere neceſſe
<
lb
/>
eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.009824
">Sed ſi animalia mulieris ( propior enim
<
lb
/>
fœminæ facies videbatur ( animatus fuiſſet,
<
lb
/>
animal perfectum plus, quàm quatuor no
<
lb
/>
tis moueri potuiſſet. </
s
>
<
s
id
="
s.009825
">At hoc & ab Ariſto
<
lb
/>
tele, & à nobis alibi fieri non poſſe, demon
<
lb
/>
ſtratum eſt: nihil tamen prohibet moueri
<
lb
/>
ſeorſim partes, vt digitos. </
s
>
<
s
id
="
s.009826
">Ob id igitur, à
<
lb
/>
nobis multæ circa hæc, quæſtiones ſunt ex
<
lb
/>
plicandæ. </
s
>
<
s
id
="
s.009827
">Prima, cur monſtra pleraque dum
<
lb
/>
in vtero ſunt viuunt, cum nata fuerint, mo
<
lb
/>
riuntur? </
s
>
<
s
id
="
s.009828
">Deinde quænam monſtra ſuper
<
lb
/>
uiuere queant, quæve non? </
s
>
<
s
id
="
s.009829
">Rurſus, an na
<
lb
/>
tura in gignendis monſtris finem aliquem
<
lb
/>
obſeruet, an prorſus inutilis ſit error, la
<
lb
/>
pſuſque ordinis illius atque poteſtatis. </
s
>
<
s
id
="
s.009830
">Etan
<
lb
/>
monſtra ſint qualia dicuntur à monſtrando
<
lb
/>
dicta, & ſemper aliquid futurum denun
<
lb
/>
cient. </
s
>
<
s
id
="
s.009831
">Demum cur, cùm in Ægypto fœ
<
lb
/>
cunditas maior ſit, & viuacior virtus ho
<
lb
/>
minum, & aër melior, monſtra tamen
<
lb
/>
ſint frequentiora. </
s
>
<
s
id
="
s.009832
">Inde ex his, quænam re
<
lb
/>
giones, & cauſæ in hominibus ſint gene
<
lb
/>
randorum monſtrorum. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009833
">Principiò quidem monſtra in vtero fa
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1377
"/>
<
lb
/>
cillimè viuunt, & abſoluuntur, quoniam
<
lb
/>
generantur, ab eiſdem cauſis etiam ſeruari
<
lb
/>
neceſſe eſt, quibus fiunt: verùm cum à
<
lb
/>
natura propria remota ſint, & imbecillia,
<
lb
/>
& inſaluberrima, cum primum nata fue
<
lb
/>
rint, intereunt. </
s
>
<
s
id
="
s.009834
">Adnata etiam conuiuunt,
<
lb
/>
quia congenita participant vita eorum,
<
lb
/>
quibus cum genita fuêre: difficilius enim
<
lb
/>
multò viuere, quàm conuiuere: quam
<
lb
/>
obrem nata protinus moriuntur, quæ in
<
lb
/>
vtero viuunt. </
s
>
<
s
id
="
s.009835
">Eſt etiam alia ratio: nam ge
<
lb
/>
nerari incipiunt, parum admodum diffe
<
lb
/>
runt à perfectorum generatione: velut &
<
lb
/>
caulis, & quercus vbi primum pullulare
<
lb
/>
cœperint, vix altera dignoſci poteſt: vbi
<
lb
/>
abſoluuntur tantum diſtant, vt nemo illas
<
lb
/>
diſtinguere non queat. </
s
>
<
s
id
="
s.009836
">Et lineæ cum ab eo
<
lb
/>
dem puncto prodeunt cum minimum di
<
lb
/>
ſtent, tanto plus diſtant, quantò plus pro
<
lb
/>
ceſſerint. </
s
>
<
s
id
="
s.009837
">Ita ergò cum in vtero ſunt, quia
<
lb
/>
minus à principio diſtant, minus etiam à
<
lb
/>
naturali forma, & compoſitione degene
<
lb
/>
rant: quare monſtrum etiam ſponte ſua
<
lb
/>
quantò magis augetur, eò fit imbecillius,
<
lb
/>
& morti propinquius. </
s
>
<
s
id
="
s.009838
">Natum etiam aëri
<
lb
/>
occurrit frigidiori, ob id etiam in calidio
<
lb
/>
ribus regionibus monſtra magis viuunt, vt
<
lb
/>
in Ægypto: minùs his de cauſis in Italia,
<
lb
/>
& longè etiam minus in Germania. </
s
>
<
s
id
="
s.009839
">Viuunt
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1378
"/>
<
lb
/>
monſtra, quæ minùs à naturali ſtatu remo
<
lb
/>
ta ſunt, & minùs in principalioribus mem
<
lb
/>
bris: vnde biceps monſtrum nunquam diu
<
lb
/>
ſuperuixit. </
s
>
<
s
id
="
s.009840
">Et in calido aëre faciliùs ( vt di
<
lb
/>
ctum
<
emph
type
="
italics
"/>
)
<
emph.end
type
="
italics
"/>
quàm in frigido. </
s
>
<
s
id
="
s.009841
">Et quæ ſuperuiuunt,
<
lb
/>
vt commodiore ſunt forma, eò diutiùs vi
<
lb
/>
uunt. </
s
>
<
s
id
="
s.009842
">Et magnitudo ſitu, & ſitus forma, &
<
lb
/>
forma numero minus à natura recedunt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009843
">Cumque à forma humana receſſerint, vt
<
lb
/>
magis ab ea receſſerint, ad formamque bel
<
lb
/>
luarum, & ferarum, & piſcium, & colu
<
lb
/>
brum, eò minus viuunt. </
s
>
<
s
id
="
s.009844
">Sed cur raro abor
<
lb
/>
tus monſtrorum? </
s
>
<
s
id
="
s.009845
">Quia abortus rari, rariora
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1379
"/>
<
lb
/>
monſtra, monſtrorum igitur abortus rariſſi
<
lb
/>
mi. </
s
>
<
s
id
="
s.009846
">Cauſa etiam, quæ naturæ ordinem ſu
<
lb
/>
perauit, neceſſariò potens eſt, vt niſi per
<
lb
/>
mutatione facta vinci non queat: nunquam
<
lb
/>
ergò ſpontè monſtra abortient matres. </
s
>
<
s
id
="
s.009847
">At
<
lb
/>
verò naturæ ſimplex ſit error monſtrum, aut
<
lb
/>
finem aliquem tunc etiam intendat, vtpote
<
lb
/>
arietem ex homine, nunc demonſtrandum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009848
">Si enim prorſus finem nullum haberet, in
<
lb
/>
forme eſſet, quòd naſceretur: at non infor
<
lb
/>
me eſt ſemper. </
s
>
<
s
id
="
s.009849
">Quibuſdam viſum eſt, vt
<
lb
/>
Ariſtoteli, naturam aſſequi in proximo ge
<
lb
/>
nere, cùm aberrat, finem ſuum, vtpote fœ
<
lb
/>
minam loco maris, bipedem loco hominis,
<
lb
/>
aut ſi non poteſt, quadrupedem ex huma
<
lb
/>
nioribus, eo argumento, quòd rarius piſces
<
lb
/>
gignat, arbores autem nunquam. </
s
>
<
s
id
="
s.009850
">Sed ſi ita
<
lb
/>
eſt auis primò generaret frequentius, quàm
<
lb
/>
arietes. </
s
>
<
s
id
="
s.009851
">Et cum natura genus intendit, ſpe
<
lb
/>
ciem aliquam neceſſariò etiam fingere ge
<
lb
/>
neris illius intendet. </
s
>
<
s
id
="
s.009852
">Videtur igitur cum
<
lb
/>
aſſequi non poteſt finem aliquem proprium </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>