Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.002500">
                <pb pagenum="202" xlink:href="025/01/216.jpg"/>
              tibus aër purior eſt, id eſt, à vaporibus liberior. </s>
              <s id="s.002501">Igitur plus ineſt materiæ
                <lb/>
              dilatabilis corporibus liquidis prædicto aëri expositis; quid mirum ergo,
                <lb/>
              ſi tenſio facilior eſt, multa enim faciliùs tenditur, quàm modica; præterea
                <lb/>
              fieri potuit, vt aliquid aëris in tubum irrepſerit; fatetur enim præfatus Au­
                <lb/>
              tor, quamvis alioquin hoc experimentum ſæpiùs probaverit, vna dumtaxat
                <lb/>
              vice à fiſtula aëra exulaſſe: ille autem aër purior faciliùs comprimi & di­
                <lb/>
              latari poteſt: Hinc ij, qui de rebus Americæ ſcripſerunt, teſtantur, in ver
                <lb/>
              tice cujuſdam montis, auram ita tenuem eſſe, vt reſpirationi vix ſerviat;
                <lb/>
              in his, vt vides, nulla eſt difficultas. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002502">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.002503"> Nulla ſanè; ſed cur quæſo ſegmentum IC toties alitudinem
                <lb/>
              mutat, nulla temporum habita ratione? </s>
              <s id="s.002504">aliquando enim cum Thermome­
                <lb/>
              tro convenit, ita vt fervente æſtu ſubſidat, & ſæviente bruma aſſurgat, aliàs
                <lb/>
              omnino ſecus accidit; vnde hoc quæſo, Antime? </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002505">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.002506"> In alia hypotheſi hoc nullo modo explicari poteſt, in noſtra
                <lb/>
              facilè explicatur; nempe pro diverſa ratione auræ purioris, ſeu defæcatio­
                <lb/>
              nis, cui ſcilicet materiæ dilatabilis plus ineſt, varia eſt ſegmenti extantis al­
                <lb/>
              titudo; quò enim plùs ineſt prædictæ materiæ, minor eſt, quo minùs, major,
                <lb/>
              vt patet ex dictis; plùs autem, vel minùs ineſt, pro diverſo ventorum, ha­
                <lb/>
              lituum & effluviorum appulſu: porrò diverſæ ſunt combinationes, vt vo­
                <lb/>
              cant majoris ſcilicet, & minoris quantitatis hujus materiæ; itemque caloris
                <lb/>
              & frigoris ambientis; vnde fieri poteſt, vt vnum ab alio minuatur vel au­
                <lb/>
              geatur. </s>
              <s id="s.002507">V.g.major quantitas illius materiæ, cum majore caloris vi acceden­
                <lb/>
              te conjuncta, brevius ſegmentum extantis Mercurij facit; reliquæ combina­
                <lb/>
              tiones facilè fieri poſſunt, quare vltro illas omitto, ne ſim fortè prolixior. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002508">
                <emph type="italics"/>
              Chryſocom.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.002509"> Quid autem cenſes de illa obſervatione, quam præfatus Au­
                <lb/>
              tor indicat, & de qua Venetiis ſcriptum eſt, ſcilicet æſtu creſcente, ſegmen­
                <lb/>
              tum extantis Mercurij decreſcere, creſcere verò æſtu decreſcente, an fortè
                <lb/>
              aliquid de illa probaſti? </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002510">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.002511"> Si Mercurij extantis ſegmentum à Cylindro aëris ſuſtineretur,
                <lb/>
              hoc reverà accidere deberet, iuxta illam noſtram hypotheſim, quam in ſu­
                <lb/>
              periore congreſſu fusè ſatis tradidimus, vt patet; ſed cùm prædictum ſe­
                <lb/>
              gmentum ab aëris Cylindro non ſuſtineatur, vt ſupra oſtenſum eſt, æſtus
                <lb/>
              maris ad rem hanc nihil facit: vbi autem hæc inaudij, probavi rem accura­
                <lb/>
              tiſſimè, ſervata fiſtula in ſitu perpendiculari BD eum ſegmento extantis
                <lb/>
              Mercurij CI, per totos ferè 30. dies, obſervavi multam mutationem altitu­
                <lb/>
              dinis; nam Mercurius aliquando ſupra C aſſurgere,
                <expan abbr="aliquãdo">aliquando</expan>
              infra ſubſidere
                <lb/>
              mihi, aliiſque, quibus oſtendi, ſæpè ac ſæpiùs viſus eſt, nunquam tamen
                <lb/>
              æſtus maris leges ſervavit, ſive diurnas, ita vt momento ſummi æſtus, quo
                <lb/>
              Luna eſt in Meridiano, ſubſideret, & momento ſummi receſſus, ſeu reflu­
                <lb/>
              xus, Luna ſcilicet Meridianum ſextæ horæ occupante, aſſurgeret; ſive leges
                <lb/>
              menſtruas, ita vt in Plenilunio & Novilunio ſubſideret, in Quadraturis aſ­
                <lb/>
              ſurgeret: Idem Florentiæ & Liburni obſervatum fuit, vt à viro ſumma fi­
                <lb/>
              de digno accepi; quare non eſt, quod multùm curemus de prædicta illa ob­
                <lb/>
              ſervatione, quæ cum certis experimentis minimè conſentit; quare, ne tem­
                <lb/>
              pus teramus, profer quæſo, ſi quid fortè reſtat. </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>